tato gnāyate prāṇā navatarapudgalakarmaṇān kāraṇabhūtā iti ..148.. ath prāṇā navatarapudgalakarmabandhasya kāraṇan bhavantīti pūrvoktamevārthan visheṣheṇ samarthayati — pāṇābādhan āyurādiprāṇānān bādhān pīḍān kuṇadi karoti . sa kaḥ . jīvo jīvaḥ . kābhyān kr̥utvā . mohapadesehin sak lavimalake valagnānapradīpen mohāndhakār- vināshakātparamātmano viparītābhyān mohapradveṣhābhyān . keṣhān prāṇabādhān karoti . jīvāṇan ekendriyapramukhajīvānām . jadi yadi chet so havadi bandho tadā svātmopalambhaprāptirūpānmokṣhādviparīto mūlottaraprakr̥utyādibhedabhinnaḥ sa paramāgamaprasiddho hi sphu ṭan bandho bhavati . kaiḥ kr̥utvā . ṇāṇāvaraṇādikammehin gnānāvaraṇādikarmabhiriti . tato gnāyate prāṇāḥ pudgalakarmabandhakāraṇan bhavantīti . ayamatrārthaḥ — yathā ko‘pi taptalohapiṇḍen paran hantukāmaḥ san pūrvan tāvadātmānamev hanti, pashchādanyaghāte niyamo nāsti, tathāyamagnānī jīvo‘pi taptalohapiṇḍasthānīyamohādipariṇāmen pariṇataḥ san pūrvan nirvikārasvasamvedan- (1) paudgalik karmake kārya honese aur (2) paudgalik karmake kāraṇ honese prāṇ paudgalik hī nishchit hote hain ..148..
ab, prāṇoṅke paudgalik karmakā kāraṇapanā (arthāt prāṇ paudgalik karmake kāraṇ kis prakār hain vah) pragaṭ karate hain : —
anvayārtha : — [yadi ] yadi [jīvaḥ ] jīv [mohapradveṣhābhyān ] moh aur dveṣhake dvārā [jīvayoḥ ] jīvoṅke (-svajīvake tathā parajīvake) [prāṇābādhan karoti ] prāṇoṅko bādhā pahun̐chāte hain, [saḥ hi ] to pūrvakathit [gnānāvaraṇādikarmabhiḥ bandhaḥ ] gnānāvaraṇādik karmoṅke dvārā bandh [bhavati ] hotā hai ..149..
to bandh gnānāvaraṇ - ādik karmano te thāy chhe. 149.