evamamī samupajāyamānā dvipradeshādayaḥ skandhā vishiṣhṭāvagāhanashaktivashādupātta- saukṣhmyasthaulyavisheṣhā vishiṣhṭākāradhāraṇashaktivashādgr̥uhītavichitrasansthānāḥ santo yathāsvan paramāṇusvarūpakathanen prathamagāthā, snigdharūkṣhaguṇavivaraṇen dvitīyā, snigdharūkṣhaguṇābhyān dvayadhikatve sati bandhakathanen tr̥utīyā, tasyaiv dr̥uḍhīkaraṇen chaturthī cheti paramāṇūnān parasparabandhavyākhyānamukhyatven prathamasthale gāthāchatuṣhṭayan gatam . athātmā dvayaṇukādipudgalaskandhānān kartā na bhavatītyupadishati — jāyante utpadyante . ke kartāraḥ . dupadesādī khandhā dvipradeshādyanantāṇuparyantāḥ skandhāḥ . ke jāyante . puḍhavijalateuvāū pr̥ithvījalatejovāyavaḥ . kathambhūtāḥ santaḥ . suhumā vā bādarā sūkṣhmā vā bādarā vā . punarapi kimvishiṣhṭāḥ santaḥ . sasaṇṭhāṇā yathāsambhavan vr̥uttachaturasrādisvakīyasvakīy- sansthānākārayuktāḥ . kaiḥ kr̥utvā jāyante . sagapariṇāmehin svakīyasvakīyasnigdharūkṣhapariṇāmairiti . ath vistaraḥ — jīvā hi tāvadvastutaṣhṭaṅkotkīrṇagnāyakaikarūpeṇ shuddhabuddhaikasvabhāvā ev, pashchādvayavahāreṇānādikarmabandhopādhivashen shuddhātmasvabhāvamalabhamānāḥ santaḥ pr̥uthivyaptejovātakāyikeṣhu
ab, ātmāke pudgaloṅke piṇḍake kartr̥utvakā abhāv nishchit karate hain : —
anvayārtha : — [dvipradeshādayaḥ skandhāḥ ] dvipradeshādik (do se lekar anantapradeshavāle) skandh [sūkṣhmāḥ vā bādarāḥ ] jo ki sūkṣhma athavā bādar hote hain aur [sasansthānāḥ ] sansthānon (ākāron) sahit hote hain ve — [pr̥uthivījalatejovāyavaḥ ] pr̥ithvī, jal, tej aur vāyurūp [svakapariṇāmaiḥ jāyante ] apane pariṇāmonse hote hain ..167..
ṭīkā : — is (pūrvokta) prakārase yah utpanna honevāle dvipradeshādik skandh — jinane vishiṣhṭa avagāhanakī shaktike vash sūkṣhmatā aur sthūlatārūp bhed grahaṇ kiye hain aur jinane vishiṣhṭa ākār dhāraṇ karanekī shaktike vash hokar vichitra sansthān grahaṇ kiye hain ve — apanī
skandho pradeshadvayādiyut, sthūl -sūkṣhma ne sākār je, te pr̥ithvī – vāyu – tej – jal pariṇāmathī nij thāy chhe. 167.