Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 76 of 513
PDF/HTML Page 109 of 546

 

samastamahAmohamUrdhAbhiShiktaskandhAvArasyAtyantakShaye sa.nbhUtatvAnmoharAgadveSharUpANAmupara.njakAnAm- bhAvAchchaitanyavikArakAraNatAmanAsAdayantI nityamaudayikI kAryabhUtasya bandhasyAkAraNabhUtatayA kAryabhUtasya mokShasya kAraNabhUtatayA cha kShAyikyev katha.n hi nAm nAnumanyet . athAnumanyet chettarhi karmavipAko.api na teShA.n svabhAvavighAtAy ..45.. tattvaviparItakarmodayajanitatvAtsarvApyaudayikI bhavati hi sphu Tam . mohAdIhi.n virahidA nirmoh- shuddhAtmatattvaprachChAdakamamakArAha~N.hkArotpAdanasamarthamohAdivirahitatvAdyataH tamhA sA khAyag tti madA tasmAt sA yadyapyaudayikI tathApi nirvikArashuddhAtmatattvasya vikriyAmakurvatI satI kShAyikIti matA . atrAh shiShyaH ---‘audayikA bhAvAH bandhakAraNam’ ityAgamavachana.n tarhi vR^ithA bhavati . parihAramAh --audayikA bhAvA bandhakAraNa.n bhavanti, para.n ki.ntu mohodayasahitAH . dravyamohodaye.api sati yadi shuddhAtmabhAvanAbalen bhAvamohen na pariNamati tadA ba.ndho na bhavati . yadi punaH karmodayamAtreN bandho bhavati tarhi sa.nsAriNA.n sarvadaiv karmodayasya vidyamAnatvAt sarvadaiv bandha ev, na mokSha ityabhiprAyaH ..45.. ath yathArhatA.n shubhAshubhapariNAmavikAro nAsti tathaikAnten sa.nsAriNAmapi nAstIti sA.nkhyamatAnusArishiShyeN pUrvapakShe (puNyake) udayake prabhAvase utpanna honeke kAraN audayikI hI hai . kintu aisI (puNyake udayase honevAlI) hone par bhI vah sadA audayikI kriyA mahAmoharAjAkI samasta senAke sarvathA kShayase utpanna hotI hai isaliye moharAgadveSharUpI 1upara.njako.nkA abhAv honese chaitanyake vikArakA kAraN nahI.n hotI isaliye kAryabhUt bandhakI akAraNabhUtatAse aur kAryabhUt mokShakI kAraNabhUtatAse kShAyikI hI kyo.n na mAnanI chAhiye ? (avashya mAnanI chAhiye) aur jab kShAyikI hI mAne tab karmavipAk (-karmoday) bhI unake (arahanto.nke) svabhAvavighAtakA kAraN nahI.n hotA (aisai nishchit hotA hai ) .

bhAvArtha :arahantabhagavAnake jo divyadhvani, vihAr Adi kriyAe.N hai.n ve niShkriy shuddha Atmatattvake pradeshaparispa.ndame.n nimittabhUt pUrvabaddha karmodayase utpanna hotI hai.n isaliye audayikI hai.n . ve kriyAe.N arahantabhagavAnake chaitanyavikArarUp bhAvakarma utpanna nahI.n karatI.n, kyo.nki (unake) nirmoh shuddha Atmatattvake rAgadveShamoharUp vikArame.n nimittabhUt mohanIyakarmakA kShay ho chukA hai . aur ve kriyAe.N unhe.n, rAgadveShamohakA abhAv ho jAnese navIn bandhame.n kAraNarUp nahI.n hotI.n, parantu ve pUrvakarmo.nke kShayame.n kAraNarUp hai.n kyo.nki jin karmo.nke udayase ve kriyAe.N hotI hai.n ve karma apanA ras dekar khir jAte hai.n . isaprakAr mohanIyakarmake kShayase utpanna honese aur karmo.nke kShayame.n kAraNabhUt honese araha.ntabhagavAnakI vah audayikI kriyA kShAyikI kahalAtI hai ..45..

76pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

1. upara.njako.n = uparAg -malinatA karanevAle (vikArIbhAv) .