nigaDayorivAha.nkArika.n visheShamabhimanyamAno.ahamindrapadAdisa.npadA.n nidAnamiti nirbharatara.n dharmAnu-
rAgamavalambate sa khalUparaktachittabhittitayA tiraskR^itashuddhopayogashaktirAsa.nsAra.n shArIra.n duHkh-
mevAnubhavati ..77..
athaivamavadhAritashubhAshubhopayogAvisheShaH samastamapi rAgadveShadvaitamapahAsayannasheShaduHkh-
kShayAy sunishchitamanAH shuddhopayogamadhivasati —
eva.n vididattho jo davvesu Na rAgamedi dosa.n vA .
uvaogavisuddho so khavedi dehubbhava.n dukkha.n ..78..
shuddhanishchayen tu shuddhAtmano bhinnatvAdbhedo nAsti . eva.n shuddhanayen puNyapApayorabheda.n yo.asau na manyate
sa devendrachakravartibaladevavAsudevakAmadevAdipadanimitta.n nidAnabandhen puNyamichChannirmohashuddhAtmatattva-
viparItadarshanachAritramohaprachChAditaH suvarNalohanigaDadvayasamAnapuNyapApadvayabaddhaH san sa.nsArarahitashuddhAtmano
viparIta.n sa.nsAra.n bhramatItyarthaH ..77.. athaiva.n shubhAshubhayoH samAnatvaparij~nAnen nishchitashuddhAtmatattvaH san
aisA hone par bhI, jo jIv un dono.nme.n — suvarNa aur lohekI be.DIkI bhA.Nti — 1aha.nkArik
antar mAnatA huA, ahamindrapadAdi sampadAo.nke kAraNabhUt dharmAnurAg par atyanta
nirbharamayarUpase (-gADharUpase) avalambit hai, vah jIv vAstavame.n chittabhUmike uparakta honese
(-chittakI bhUmi karmopAdhike nimittase ra.ngI huI – malin vikR^it honese) jisane shuddhopayog
shaktikA tiraskAr kiyA hai, aisA vartatA huA sa.nsAraparyanta (-jabatak is sa.nsArakA astitva
hai tabatak arthAt sadAke liye) shArIrik duHkhakA hI anubhav karatA hai .
bhAvArtha : — jaise sonekI beDI aur lohekI beDI dono.n avisheSharUpase bA.NdhanekA hI
kAm karatI hai.n usIprakAr puNya -pAp dono.n avisheSharUpase bandhan hI hai.n . jo jIv puNya aur
pApakI avisheShatAko kabhI nahI.n mAnatA usakA us bhaya.nkar sa.nsArame.n paribhramaNakA kabhI anta
nahI.n AtA ..77..
ab, isaprakAr shubh aur ashubh upayogakI avisheShatA avadhArit karake, samasta
rAgadveShake dvaitako dUr karate hue, asheSh duHkhakA kShay karanekA maname.n dR^i.Dh.h.h nishchay karake
shuddhopayogame.n nivAs karatA hai (-use a.ngIkAr karatA hai ) : —
1. puNya aur pApame.n antar honekA mat aha.nkArajanya (avidyAjanya, aj~nAnajanya hai) .
viditArtha e rIt, rAgadveSh lahe na je dravyo viShe,
shuddhopayogI jIv te kShay dehagat duHkhano kare. 78.
132pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-