dharmatvamAsUtrayitumupakrAnta.n, yatprasiddhaye cha ‘dhammeN pariNadappA appA jadi suddhasa.npaogajudo
pAvadi NivvANasuha.n’ iti nirvANasukhasAdhanashuddhopayogo.adhikartumArabdhaH, shubhAshubhopayogau cha
virodhinau nirdhvastau, shuddhopayogasvarUpa.n chopavarNita.n, tatprasAdajau chAtmano j~nAnAnandau sahajau
samudyotayatA sa.nvedanasvarUpa.n sukhasvarUpa.n cha prapa.nchitam, tadadhunA katha.n kathamapi shuddho-
payogaprasAden prasAdhya paramanispR^ihAmAtmatR^iptA.n pArameshvarIpravR^ittimabhyupagataH kR^itakR^ityatAmavApya
nitAntamanAkulo bhUtvA pralInabhedavAsanonmeShaH svaya.n sAkShAddharma evAsmItyavatiShThate —
mityAdi . tatsarva.n shuddhopayogaprasAdAtprasAdhyedAnI.n nishchayaratnatrayapariNat Atmaiv dharma ityavatiShThate .
athavA dvitIyapAtanikA — samyaktvAbhAve shramaNo na bhavati, tasmAt shramaNAddharmo.api na bhavati . tarhi
katha.n shramaNo bhavati, iti pR^iShTe pratyuttara.n prayachChan j~nAnAdhikAramupasa.nharati — jo NihadamohadiTThI tattvArtha-
shraddhAnalakShaNavyavahArasamyaktvotpannen nijashuddhAtmaruchirUpeN nishchayasamyaktven pariNatatvAnnihatamoh-
dR^iShTirvidhva.nsitadarshanamoho yaH . punashcha ki.nrUpaH . Agamakusalo nirdoShiparamAtmapraNItaparamAgamAbhyAsen
nirupAdhisvasa.nvedanaj~nAnakushalatvAdAgamakushal AgamapravINaH . punashcha ki.nrUpaH . virAgachariyamhi
abbhuTThido vratasamitigu ptyAdibahira~N.hgachAritrAnuShThAnavashen svashuddhAtmanishchalapariNatirUpavItarAgachAritra-
158pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
kahanA prArambha kiyA aur 1jisakI siddhike liye 2‘dhammeN pariNadappA appA jadi
suddhasa.npaogajudo, pAvadi NivvANasuha.n’ isaprakAr (11vI.n gAthAme.n) nirvANasukhake sAdhanabhUt
shuddhopayogakA adhikAr prArambha kiyA, virodhI shubhAshubh upayogako naShTa kiyA (-hey
batAyA), shuddhopayogakA svarUp varNan kiyA, shuddhopayogake prasAdase utpanna honevAle aise
AtmAke sahaj j~nAn aur Anandako samajhAte hue j~nAnake svarUpakA aur sukhake svarUpakA
vistAr kiyA, use (-AtmAke dharmatvako) ab kisI bhI prakAr shuddhopayogake prasAdase
3siddha karake, 4param nispR^ih, AtmatR^ipta (aisI) pArameshvarI pravR^ittiko prApta hote huye,
kR^itakR^ityatAko prApta karake atyanta anAkul hokar, jinake 5bhedavAsanA kI pragaTatAkA pralay
huA hai, aise hote hue, (AchArya bhagavAn) ‘mai.n svaya.n sAkShAt dharma hI hU.N’ isaprakAr rahate
hai.n, (-aise bhAvame.n nishchal sthit hote hai.n) : —
1. jisakI siddhike liye = AtmAko dharmarUp banavAnekA jo kArya sAdhanAke liye .
2. artha – dharmapariNat svarUpavAlA AtmA yadi shuddha upayogame.n yukta ho to mokShake sukhako pAtA hai .
3. siddha karake = sAdhakar . (AtmAko dharmarUp rachanekA jo kArya sAdhanA thA us kAryako, mahApuruShArtha
karake shuddhopayog dvArA AchArya bhagavAnane siddha kiyA .) .
4. parakI spR^ihAse rahit aur AtmAme.n hI tR^ipta, nishchayaratnatrayame.n lInatArUp pravR^itti .
5. bhedavAsanA = bhedarUp vR^itti; vikalpa – pariNAm .