Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 96.

< Previous Page   Next Page >


Page 174 of 513
PDF/HTML Page 207 of 546

 

ath krameNAstitva.n dvividhamabhidadhAtisvarUpAstitva.n sAdR^ishyAstitva.n cheti . tatreda.n svarUpAstitvAbhidhAnam sabbhAvo hi sahAvo guNehi.n sagapajjaehi.n chittehi.n .

davvassa savvakAla.n uppAdavvayadhuvattehi.n ..96..
sadbhAvo hi svabhAvo guNaiH svakaparyayaishchitraiH .
dravyasya sarvakAlamutpAdavyayadhruvatvaiH ..96..

astitva.n hi kil dravyasya svabhAvaH. tatpunaranyasAdhananirapekShatvAdanAdyanantatayA- hetukayaikarUpayA vR^ittyA nityapravR^ittatvAd vibhAvadharmavailakShaNyAchcha bhAvabhAvavadbhAvAnnAnAtve.api pariNamati, tathA sarvadravyANItyabhiprAyaH ..95.. eva.n namaskAragAthA dravyaguNaparyAyakathanagAthA svasamayaparasamayanirUpaNagAthA sattAdilakShaNatrayasUchanagAthA cheti svatantragAthAchatuShTayen pIThikAbhidhAna.n prathamasthala.n gatam . ath prathama.n tAvatsvarUpAstitva.n pratipAdayatisahAvo hi svabhAvaH svarUpa.n bhavati hi svabhAvaH svarUpa.n bhavati hi sphu Tam . kaH kartA . sabbhAvo sadbhAvaH shuddhasattA shuddhAstitvam . kasya svabhAvo bhavati . davvassa muktAtmadravyasya . tachcha svarUpAstitva.n yathA muktAtmanaH sakAshAtpR^ithagbhUtAnA.n pudgalAdipa~nchadravyANA.n

ab anukramase do prakArakA astitva kahate hai.n . svarUp -astitva aur sAdR^ishya

. iname.nse yah svarUpAstitvakA kathan hai :

anvayArtha :[sarvakAla.n ] sarvakAlame.n [guNaiH ] guN tathA [chitraiH svakaparyAyaiH ] anek prakArakI apanI paryAyo.nse [utpAdavyayadhruvatvaiH ] aur utpAd -vyay -dhrauvyase [dravyasya sadbhAvaH ] dravyakA jo astitva hai, [hi ] vah vAstavame.n [svabhAvaH ] svabhAv hai ..96..

TIkA :astitva vAstavame.n dravyakA svabhAv hai; aur vah (astitva) anya sAdhanase 1nirapekSha honeke kAraN anAdiananta honese tathA 2ahetuk, ekarUp 3vR^ittise sadA hI pravartatA honeke kAraN vibhAvadharmase vilakShaN honese, bhAv aur 4bhAvavAnatAke kAraN

utpAd -dhrauvya -vinAshathI, guN ne vividh paryAyathI astitva dravyanu.n sarvadA je, teh dravyasvabhAv Che . 96.

174pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

1. astitva anya sAdhanakI apekShAse rahitsvaya.nsiddha hai isaliye anAdi -ananta hai .

2. ahetuk = akAraN, jisakA koI kAraN nahI.n hai aisI .

3. vR^itti = vartan; vartanA vah; pariNati . (akAraNik ekarUp pariNatise sadAkAl pariNamatA honese astitva vibhAvadharmase bhinna lakShaNavAlA hai .)

4. astitva to (dravyakA) bhAv hai aur dravya bhAvavAn hai .