utpAdavyayadhrauvyANi hi paryAyAnAlambante, te punaH paryAyA dravyamAlambante . tataH samastamapyetadekamev dravya.n, na punardravyAntaram . dravya.n hi tAvatparyAyairAlambyate, samudAyinaH samudAyAtmakatvAt; pAdapavat . yathA hi samudAyI pAdapaH skandhamUlashAkhAsamudAyAtmakaH mityartha.nH ..100.. athotpAdavyayadhrauvyANi dravyeN sah parasparAdhArAdheyabhAvatvAdanvayadravyArthikanayen dravyamev bhavatItyupadishati — uppAdaTThidibha.ngA vishuddhaj~nAnadarshanasvabhAvAtmatattvanirvikArasvasa.nvedanaj~nAn- rUpeNotpAdastasminnev kShaNe svasa.nvedanaj~nAnavilakShaNAj~nAnaparyAyarUpeN bha~N.hga, tadubhayAdhArAtmadravyatvA- vasthArUpeN sthitirityuktalakShaNAstrayo bha~N.hgAH kartAraH . vijja.nte vidyante tiShThanti . keShu . pajjaesu
ab, utpAdAdikA dravyase arthAntaratvako naShTa karate hai.n; (arthAt yah siddha karate hai.n ki utpAd -vyay -dhrauvya dravyase pR^ithak padArtha nahI.n hai.n) : —
anvayArtha : — [utpAdasthitibha~N.hgAH ] utpAd, dhrauvya aur vyay [paryAyeShu ] paryAyo.nme.n [vidyante ] vartate hai.n; [paryAyAH ] paryAye.n [niyata.n ] niyamase [dravye hi santi ] dravyame.n hotI hai.n, [tasmAt ] isaliye [sarva.n ] vah sab [dravya.n bhavati ] dravya hai ..101..
TIkA : — utpAd, vyay aur dhrauvya vAstavame.n paryAyo.n kA Alamban karate hai.n, aur ve paryAye.n dravyakA Alamban karatI hai.n, (arthAt utpAd -vyay -dhrauvya paryAyo.nke Ashrayase hai.n aur paryAye.n dravyake Ashrayase hai.n); isaliye yah sab ek hI dravya hai, dravyAntar nahI.n .
pratham to dravya paryAyo.nke dvArA Alambit hai (arthAt paryAye.n dravyAshrit hai.n), kyo.nki
ne paryayo dravye niyamathI, sarva tethI dravya Che. 101.
1samudAyI samudAyasvarUp hotA hai; vR^ikShakI bhA.Nti . jaise samudAyI vR^ikSha ska.ndh, mUl aur
1. samudAyI = samudAyavAn samudAy (samUh) kA banA huA . (dravya samudAyI hai kyo.nki paryAyo.nke samudAyasvarUp hai .)