Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 101.

< Previous Page   Next Page >


Page 193 of 513
PDF/HTML Page 226 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
193
athotpAdAdInA.n dravyAdarthAntaratva.n sa.nharati
uppAdaTThidibha.ngA vijja.nte pajjaesu pajjAyA .
davvamhi sa.nti Niyada.n tamhA davva.n havadi savva.n ..101..
utpAdasthitibha~N.hgA vidyante paryAyeShu paryAyAH .
dravye hi santi niyata.n tasmAddravya.n bhavati sarvam ..101..

utpAdavyayadhrauvyANi hi paryAyAnAlambante, te punaH paryAyA dravyamAlambante . tataH samastamapyetadekamev dravya.n, na punardravyAntaram . dravya.n hi tAvatparyAyairAlambyate, samudAyinaH samudAyAtmakatvAt; pAdapavat . yathA hi samudAyI pAdapaH skandhamUlashAkhAsamudAyAtmakaH mityartha.nH ..100.. athotpAdavyayadhrauvyANi dravyeN sah parasparAdhArAdheyabhAvatvAdanvayadravyArthikanayen dravyamev bhavatItyupadishatiuppAdaTThidibha.ngA vishuddhaj~nAnadarshanasvabhAvAtmatattvanirvikArasvasa.nvedanaj~nAn- rUpeNotpAdastasminnev kShaNe svasa.nvedanaj~nAnavilakShaNAj~nAnaparyAyarUpeN bha~N.hga, tadubhayAdhArAtmadravyatvA- vasthArUpeN sthitirityuktalakShaNAstrayo bha~N.hgAH kartAraH . vijja.nte vidyante tiShThanti . keShu . pajjaesu

ab, utpAdAdikA dravyase arthAntaratvako naShTa karate hai.n; (arthAt yah siddha karate hai.n ki utpAd -vyay -dhrauvya dravyase pR^ithak padArtha nahI.n hai.n) :

anvayArtha :[utpAdasthitibha~N.hgAH ] utpAd, dhrauvya aur vyay [paryAyeShu ] paryAyo.nme.n [vidyante ] vartate hai.n; [paryAyAH ] paryAye.n [niyata.n ] niyamase [dravye hi santi ] dravyame.n hotI hai.n, [tasmAt ] isaliye [sarva.n ] vah sab [dravya.n bhavati ] dravya hai ..101..

TIkA :utpAd, vyay aur dhrauvya vAstavame.n paryAyo.n kA Alamban karate hai.n, aur ve paryAye.n dravyakA Alamban karatI hai.n, (arthAt utpAd -vyay -dhrauvya paryAyo.nke Ashrayase hai.n aur paryAye.n dravyake Ashrayase hai.n); isaliye yah sab ek hI dravya hai, dravyAntar nahI.n .

pratham to dravya paryAyo.nke dvArA Alambit hai (arthAt paryAye.n dravyAshrit hai.n), kyo.nki

utpAd tem ja dhrauvya ne sa.nhAr varte paryaye,
ne paryayo dravye niyamathI, sarva tethI dravya Che.
101.
pra 25

1samudAyI samudAyasvarUp hotA hai; vR^ikShakI bhA.Nti . jaise samudAyI vR^ikSha ska.ndh, mUl aur

1. samudAyI = samudAyavAn samudAy (samUh) kA banA huA . (dravya samudAyI hai kyo.nki paryAyo.nke samudAyasvarUp hai .)