Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 194 of 513
PDF/HTML Page 227 of 546

 

skandhamUlashAkhAbhirAlambit ev pratibhAti, tathA samudAyi dravya.n paryAyasamudAyAtmaka.n paryAyairAlambitamev pratibhAti . paryAyAstUtpAdavyayadhrauvyairAlambyante, utpAdavyayadhrauvyANAma.nsh- dharmatvAt; bIjA.nkurapAdapatvavat . yathA kilA.nshinaH pAdapasya bIjA.nkurapAdapatva- lakShaNAstrayo.n.ashA bha.ngotpAdadhrauvyalakShaNairAtmadharmairAlambitAH samamev pratibhAnti, tathA.nshino dravyasyochChidyamAnotpadyamAnAvatiShThamAnabhAvalakShaNAstrayo.n.ashA bha.ngotpAdadhrauvyalakShaNairAtmadharmairA- lambitAH samamev pratibhAnti . yadi punabha.ngotpAdadhrauvyANi dravyasyaiveShyante tadA samagramev viplavate . tathA hibha.nge tAvat kShaNabha.ngakaTAkShitAnAmekakShaN ev sarvadravyANA.n sa.nharaNAd dravyashUnyatAvatAraH saduchChedo vA . utpAde tu pratisamayotpAdamudritAnA.n pratyeka.n dravyANA- samyaktvapUrvakanirvikArasvasa.nvedanaj~nAnaparyAye tAvadutpAdastiShThati svasa.nvedanaj~nAnavilakShaNAj~nAnaparyAyarUpeN bha~N.hgastadubhayAdhArAtmadravyatvAvasthArUpaparyAyeN dhrauvya.n chetyuktalakShaNasvakIyasvakIyaparyAyeShu . pajjAyA davvamhi sa.nti te choktalakShaNaj~nAnAj~nAnatadubhayAdhArAtmadravyatvAvasthArUpaparyAyA hi sphu Ta.n dravya.n santi . Niyada.n shAkhAo.nkA samudAyasvarUp honese ska.ndh, mUl aur shAkhAo.nse Alambit hI (bhAsit) dikhAI detA hai, isIprakAr samudAyI dravya paryAyo.nkA samudAyasvarUp honese paryAyo.nke dvArA Alambit hI bhAsit hotA hai . (arthAt jaise ska.ndh, mUl shAkhAye.n vR^ikShAshrit hI hai.nvR^ikShase bhinna padArtharUp nahI.n hai.n, usIprakAr paryAye.n dravyAshrit hI hai.n,dravyase bhinna padArtharUp nahI.n hai.n .)

aur paryAye.n utpAd -vyay -dhrauvyake dvArA Alambit hai.n (arthAt utpAd -vyay -dhrauvya paryAyAshrit hai.n ) kyo.nki utpAd -vyay -dhrauvya a.nsho.nke dharma hai.n (-1a.nshIke nahI.n); bIj, a.nkur aur vR^ikShatvakI bhA.Nti . jaise a.nshI -vR^ikShake bIj a.nkur -vR^ikShatvasvarUp tIn a.nsh, vyay -utpAd- dhrauvyasvarUp nij dharmo.nse Alambit ek sAth hI bhAsit hote hai.n, usIprakAr a.nshI -dravyake, naShTa hotA huA bhAv, utpanna hotA huA bhAv, aur avasthit rahanevAlA bhAv;yah tIno.n a.nsh vyay -utpAd -dhrauvyasvarUp nijadharmo.nke dvArA Alambit ek sAth hI bhAsit hote hai.n . kintu yadi (1) bha.ng, (2) utpAd aur (3) dhrauvyako (a.nshIkA na mAnakar) dravyakA hI mAnA jAy to sArA 2viplav ko prApta hogA . yathA(1) pahale, yadi dravyakA hI bha.ng mAnA jAy to 3kShaNabha.ngase lakShit samasta dravyo.nkA ek kShaName.n hI sa.nhAr ho jAnese dravyashUnyatA A jAyagI, athavA satkA uchChed ho jAyagA . (2) yadi dravyakA utpAd mAnA jAy to samay -samay par honevAle utpAdake dvArA chihnit aise dravyo.nko pratyekako anantatA A jAyagI . (arthAt samay-

194pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

1. a.nshI = a.nsho.nvAlA; a.nsho.n.nkA banA huA . (dravya a.nshI hai .)

2. viplav = a.ndhAdhu.ndhI = uthalaputhal; ghoTAlA; virodh .

3. kShaN = vinAsh jinakA lakShaN ho aise .