Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 205 of 513
PDF/HTML Page 238 of 546

 

background image
evottarIyasya guNin iti tayorna pradeshavibhAgaH, tathA ya ev sattAyA guNasya pradeshAsta ev
dravyasya guNin iti tayorna pradeshavibhAgaH
. evamapi tayoranyatvamasti tallakShaNasadbhAvAt.h .
atadbhAvo hyanyatvasya lakShaNa.n, tattu sattAdravyayorvidyat ev, guNaguNinostadbhAvasyAbhAvAt.h,
shuklottarIyavadev . tathA hiyathA yaH kilaikachakShurindriyaviShayamApadyamAnaH samastetarendriy-
grAmagocharamatikrAntaH shuklo guNo bhavati, na khalu tadakhilendriyagrAmagocharIbhUtamuttarIya.n bhavati,
yachcha kilAkhilendriyagrAmagocharIbhUtamuttarIya.n bhavati, na khalu sa ekachakShurindriyaviShayamApadyamAnaH
samastetarendriyagrAmagocharamatikrAntaH shuklo guNo bhavatIti tayostadbhAvasyAbhAvaH; tathA yA
kasmAddhetoH . bhinnapradeshAbhAvAt . ka yoriv . shuklavastrashuklaguNayoriv . idi sAsaNa.n hi vIrassa iti
shAsanamupadesh Aj~neti . kasya . vIrasya vIrAbhidhAnAntimatIrtha.nkaraparamadevasya . aNNatta.n tathApi
pradeshAbhede.api muktAtmadravyashuddhasattAguNayoranyatva.n bhinnatva.n bhavati . katha.nbhUtam . atabbhAvo atadbhAvarUpa.n
sa.nj~nAlakShaNaprayojanAdibhedasvabhAvam . yathA pradesharUpeNAbhedastathA sa.nj~nAdilakShaNarUpeNApyabhedo bhavatu, ko
doSh iti chet . naivam . Na tabbhava.n hodi tanmuktAtmadravya.n shuddhAtmasattAguNen sah pradeshAbhede.api
1. atadbhAv = (katha.nchit) usakA na honA; (katha.nchit) usarUp na honA (katha.nchit) atadrUpatA . dravya
katha.nchit sattAsvarUpase nahI.n hai aur sattA katha.nchit dravyarUpase nahI.n hai, isaliye unake atadbhAv hai .
2. tadbhAv = usakA honA, usarUp honA, tadrUpatA .
3. sattA dravyake Ashrayase rahatI hai, dravyako kisIkA Ashray nahI.n hai . [jaise gha.Deme.n ghI rahatA hai, usIprakAr
dravyame.n sattA nahI.n rahatI (kyo.nki gha.Deme.n aur ghIme.n to pradeshabhed hai) kintu jaise Amame.n varNa ga.ndhAdi hai.n
usIprakAr dravyame.n sattA hai
. ]
kahAnajainashAstramAlA ]
j~neyatattva -praj~nApan
205
hI vastrakeguNIkehai.n, isaliye uname.n pradeshabhed nahI.n hai; isIprakAr jo sattAkeguNakepradesh
hai.n ve hI dravyakeguNIkehai.n, isaliye uname.n pradeshabhed nahI.n hai .
aisA hone par bhI uname.n (-sattA aur dravyame.n) anyatva hai, kyo.nki (uname.n) anyatvake
lakShaNakA sadbhAv hai . 1atadbhAv anyatvakA lakShaN hai . vah to sattA aur dravyake hai hI,
kyo.nki guN aur guNIke 2tadbhAvakA abhAv hotA haishuklatva aur vastrakI bhA.Nti . vah
is prakAr hai ki :jaise ek chakShuindriyake viShayame.n AnevAlA aur anya sab indriyo.nke
samUhako gochar na honevAlA shuklatva guN hai vah samasta indriy samUhako gochar honevAlA aisA
vastra nahI.n hai; aur jo samasta indriyasamUhako gochar honevAlA vastra hai vah ek chakShuindriyake
viShayame.n AnevAlA tathA anya samasta indriyo.nke samUhako gochar na honevAlA aisA shuklatva
guN nahI.n hai, isaliye unake tadbhAvakA abhAv hai; isIprakAr,
3kisIke Ashray rahanevAlI,