ayamAtmA sAkAranirAkAraparichChedAtmakatvAtparichChedyatAmApadyamAnamarthajAta.n yenaiv moharUpeN rAgarUpeN dveSharUpeN vA bhAven pashyati jAnAti cha tenaivoparajyat ev . yo.ayamuparAgaH sa khalu snigdharUkShatvasthAnIyo bhAvabandhaH . ath punastenaiv paudgalika.n karma yukti.n dravyabandhasvarUpa.n cha pratipAdayati — bhAveN jeN bhAven pariNAmen yen jIvo jIvaH kartA pechChadi jANAdi nirvikalpadarshanapariNAmen pashyati savikalpaj~nAnapariNAmen jAnAti . ki.n karmatApanna.n, Agada.n visaye Agata.n prApta.n kimapIShTAniShTa.n vastu pa~nchendriyaviShaye . rajjadi teNev puNo rajyate tenaiv punaH AdimadhyAntavarjita.n rAgAdidoSharahita.n chijjyotiHsvarUpa.n nijAtmadravyamarochamAnastathaivAjAnan san samastarAgAdivikalpaparihAreNAbhAvaya.nshcha tenaiv pUrvoktaj~nAnadarshanopayogen rajyate rAga.n karoti iti bhAvabandhayuktiH . bajjhadi kamma tti uvadeso ten bhAvabandhen navataradravyakarma badhnAtIti
anvayArtha : — [jIvaH ] jIv [yen bhAven ] jis bhAvase [viShaye Agata.n ] viShayAgat padArthako [pashyati jAnAti ] dekhatA hai aur jAnatA hai, [ten ev ] usIse [rajyati ] uparakta hotA hai; [punaH ] aur usIse [karma badhyate ] karma ba.NdhatA hai; — (iti) aisA (upadeshaH) upadesh hai ..176..
TIkA : — yah AtmA sAkAr aur nirAkAr pratibhAsasvarUp (-j~nAn aur darshanasvarUp) honese pratibhAsya (pratibhAsit hone yogya) padArthasamUhako jis moharUp, rAgarUp yA dveSharUp bhAvase dekhatA hai aur jAnatA hai, usIse uparakta hotA hai . jo yah uparAg (vikAr) hai vah vAstavame.n 1snigdharUkShatvasthAnIy bhAvaba.ndh hai . aur usIse avashya 1. snigdharUkShatvasthAnIy = snigdhatA aur rUkShatAke samAn . (jaise pudgalame.n vishiShTa snigdhatArUkShatA vah bandha
tenAthI Che uparaktatA; vaLI karmaba.ndhan te vaDe. 176.