Pravachansar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 176.

< Previous Page   Next Page >


Page 334 of 513
PDF/HTML Page 367 of 546

 

334pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
ath bhAvabandhayukti.n dravyabandhasvarUpa.n cha praj~nApayati
bhAveN jeN jIvo pechChadi jANAdi Agada.n visaye .
rajjadi teNev puNo bajjhadi kamma tti uvadeso ..176..
bhAven yen jIvaH pashyati jAnAtyAgata.n viShaye .
rajyati tenaiv punarbadhyate karmetyupadeshaH ..176..

ayamAtmA sAkAranirAkAraparichChedAtmakatvAtparichChedyatAmApadyamAnamarthajAta.n yenaiv moharUpeN rAgarUpeN dveSharUpeN vA bhAven pashyati jAnAti cha tenaivoparajyat ev . yo.ayamuparAgaH sa khalu snigdharUkShatvasthAnIyo bhAvabandhaH . ath punastenaiv paudgalika.n karma yukti.n dravyabandhasvarUpa.n cha pratipAdayatibhAveN jeN bhAven pariNAmen yen jIvo jIvaH kartA pechChadi jANAdi nirvikalpadarshanapariNAmen pashyati savikalpaj~nAnapariNAmen jAnAti . ki.n karmatApanna.n, Agada.n visaye Agata.n prApta.n kimapIShTAniShTa.n vastu pa~nchendriyaviShaye . rajjadi teNev puNo rajyate tenaiv punaH AdimadhyAntavarjita.n rAgAdidoSharahita.n chijjyotiHsvarUpa.n nijAtmadravyamarochamAnastathaivAjAnan san samastarAgAdivikalpaparihAreNAbhAvaya.nshcha tenaiv pUrvoktaj~nAnadarshanopayogen rajyate rAga.n karoti iti bhAvabandhayuktiH . bajjhadi kamma tti uvadeso ten bhAvabandhen navataradravyakarma badhnAtIti

ab, bhAvaba.ndhakI yukti aur dravyabandhakA svarUp kahate hai.n :

anvayArtha :[jIvaH ] jIv [yen bhAven ] jis bhAvase [viShaye Agata.n ] viShayAgat padArthako [pashyati jAnAti ] dekhatA hai aur jAnatA hai, [ten ev ] usIse [rajyati ] uparakta hotA hai; [punaH ] aur usIse [karma badhyate ] karma ba.NdhatA hai;(iti) aisA (upadeshaH) upadesh hai ..176..

TIkA :yah AtmA sAkAr aur nirAkAr pratibhAsasvarUp (-j~nAn aur darshanasvarUp) honese pratibhAsya (pratibhAsit hone yogya) padArthasamUhako jis moharUp, rAgarUp yA dveSharUp bhAvase dekhatA hai aur jAnatA hai, usIse uparakta hotA hai . jo yah uparAg (vikAr) hai vah vAstavame.n 1snigdharUkShatvasthAnIy bhAvaba.ndh hai . aur usIse avashya 1. snigdharUkShatvasthAnIy = snigdhatA aur rUkShatAke samAn . (jaise pudgalame.n vishiShTa snigdhatArUkShatA vah bandha

hai, usIprakAr jIvame.n rAgadveSharUp vikAr bhAvabandha hai )
je bhAvathI dekhe ane jANe viShayagat arthane,
tenAthI Che uparaktatA; vaLI karmaba.ndhan te vaDe. 176
.