dvividhastAvatpariNAmaH, paradravyapravR^ittaH svadravyapravR^ittashcha . tatra paradravyapravR^ittaH parop- raktatvAdvishiShTapariNAmaH, svadravyapravR^ittastu parAnuparaktatvAdavishiShTapariNAmaH . tatroktau dvau vishiShTapariNAmasya visheShau, shubhapariNAmo.ashubhapariNAmashcha . tatra puNyapudgalabandhakAraNAtvAt shubhapariNAmaH puNya.n, pApapudgalabandhakAraNatvAdashubhapariNAmaH pApam . avishiShTapariNAmasya tu shuddhatvenaikatvAnnAsti visheShaH . sa kAle sa.nsAraduHkhahetukarmapudgalakShayakAraNatvAtsa.nsAr- duHkhahetukarmapudgalakShayAtmako mokSha ev ..181.. dravyapuNyabandhakAraNatvAchChubhapariNAmaH puNya.n bhaNyate . asuho pAva.n ti bhaNida.n dravyapApabandhakAraNatvAd- shubhapariNAmaH pApa.n bhaNyate . keShu viShayeShu yo.asau shubhAshubhapariNAmaH . aNNesu nijashuddhAtmanaH sakAshAdanyeShu shubhAshubhabahirdravyeShu . pariNAmo NaNNagado pariNAmo nAnyagato.ananyagataH svasvarUpastha ityartha.nH . sa ittha.nbhUtaH shuddhopayogalakShaNaH pariNAmaH dukkhakkhayakAraNa.n duHkhakShayakAraNa.n duHkhakShayAbhidhAn- mokShasya kAraNa.n bhaNido bhaNitaH . kva bhaNitaH . samaye paramAgame labdhikAle vA . ki.nch, mithyAdR^iShTisAsAdanamishraguNasthAnatraye tAratamyenAshubhapariNAmo bhavatIti pUrva.n bhaNitamAste, avirat- deshaviratapramattasa.nyatasa.nj~naguNasthAnatraye tAratamyen shubhapariNAmashcha bhaNitaH, apramattAdikShINakaShAyAntaguN- sthAneShu tAratamyen shuddhopayogo.api bhaNitaH . nayavivakShAyA.n mithyAdR^iShTayAdikShINak ShAyAntaguNasthAneShu
anvayArtha : — [anyeShu ] parake prati [shubh pariNAmaH ] shubh pariNAm [puNyam ] puNya hai, aur [ashubhaH ] ashubh pariNAm [pApam ] pAp hai, [iti bhaNitam ] aisA kahA hai; [ananyagataH pariNAmaH ] jo dUsareke prati pravartamAn nahI.n hai aisA pariNAm [samaye ] samay par [duHkhakShayakAraNam ] duHkhakShayakA kAraN hai ..181..
TIkA : — pratham to pariNAm do prakArakA hai — paradravyapravR^itta (paradravyake prati pravartamAn) aur svadravyapravR^itta . iname.nse paradravyapravR^ittapariNAm parake dvArA uparakta (-parake nimittase vikArI) honese vishiShTa pariNAm hai aur svadravyapravR^itta pariNAm parake dvArA uparakta na honese avishiShTa pariNAm hai . usame.n vishiShTa pariNAmake pUrvokta do bhed hai.n – shubhapariNAm aur ashubh pariNAm . uname.n puNyarUp pudgalake ba.ndhakA kAraN honese shubhapariNAm puNya hai aur pAparUp pudgalake ba.ndhakA kAraN honese ashubh pariNAm pAp hai . avishiShTa pariNAm to shuddha honese ek hai isaliye usake bhed nahI.n hai.n . vah (avishiShTa pariNAm) yathAkAl sa.nsAraduHkhake hetubhUt karmapudgalake kShayakA kAraN honese sa.nsAraduHkhakA hetubhUt karmapudgalakA kShayasvarUp mokSha hI hai .