kahAnajainashAstramAlA ]
charaNAnuyogasUchak chUlikA
431
yato.anishchitArthasya kadAchinnishchikIrShAkulitachetasaH samantato dolAyamAnasyAtyantataralatayA, kadAchichchikIrShAjvaraparavashasya vishva.n svaya.n sisR^ikShorvishvavyApArapariNatasya pratikShaNavijR^imbha- mANakShobhatayA, kadAchidbubhukShAbhAvitasya vishva.n svaya.n bhogyatayopAdAy rAgadveShadoShakalmAShit- chittavR^itteriShTAniShTavibhAgen pravartitadvaitasya prativastupariNamamAnasyAtyantavisa.nShThulatayA, kR^it- nishchayaniHkriyanirbhoga.n yugapadApItavishvamapyavishvatayaika.n bhagavantamAtmAnamapashyataH satata.n vaiyagA.hrayamev syAt . na chaikAgA.hrayamantareN shrAmaNya.n siddhayet, yato.anaikAgA.hrayasyAnekamevedamiti pashyatastathApratyayAbhiniviShTasyAnekamevedamiti jAnatastathAnubhUtibhAvitasyAnekamevedamiti pratyarthavikalpavyAvR^ittachetasA santata.n pravartamAnasya tathAvR^ittiduHsthitasya chaikAtmapratItyanubhUti- tachchaikAgyamAgamaparij~nAnAdev bhavatIti prakAshayati — eyaggagado samaNo aikAgyagataH shramaNo bhavati ..
atrAyamarthaH — jagattrayakAlatrayavartisamastadravyaguNaparyAyaikasamayaparichChittisamarthasakalavimalakeval-
. tatra gatastanmayatven pariNataH
j~nAnalakShaNanijaparamAtmatattvasamyakshraddhAnaj~nAnAnuShThAnarUpamaikAg
DIV style="position:relative;left:492px">
ya.n bhaNyate
samUhake yathArthaj~nAn dvArA susthit hai isaliye Agam hI samasta padArtho.nke yathArtha j~nAnase gambhIr hai ) .
aur, padArtho.nke nishchayake binA ekAgratA siddha nahI.n hotI; kyo.nki, jise padArtho.nkA
nishchay nahI.n hai vah (1) kadAchit nishchay karanekI ichChAse AkulatAprApta chittake kAraN sarvataH dolAyamAn (-DAvA.NDol) honese atyanta taralatA (cha.nchalatA) prApta karatA hai, (2) kadAchit karanekI ichChArUp jvarase paravash hotA huA vishvako (-samasta padArtho.nko) svaya.n sarjan karanekI ichChA karatA huA vishvavyApArarUp (-samasta padArtho.nkI pravR^ittirUp) pariNamit honese pratikShaN kShobhakI pragaTatAko prApta hotA hai, aur (3) kadAchit bhoganekI ichChAse bhAvit hotA huA vishvako svaya.n bhogyarUp grahaN karake, rAgadveSharUp doShase kaluShit chittavR^ittike kAraN (vastuo.nme.n) iShTa – aniShTa vibhAg dvArA dvaitako pravartit karatA huA pratyek vasturUp pariNamit honese atyanta asthiratAko prApta hotA hai, isaliye [-uparokta tIn kAraNo.nse ] us anishchayI jIvake (1) kR^itanishchay, (2) niShkriy aur (3) nirbhog aise bhagavAn AtmAko — jo ki yugapat vishvako pI jAnevAlA hone par bhI vishvarUp na honese ek hai use — nahI.n dekhanese satat
vyagratA hI hotI hai, (-ekAgratA nahI.n hotI) .
aur ekAgratAke binA shrAmaNya siddha nahI.n hotA; kyo.nki jisake ekAgratA nahI.n hai vah
jIv (1) ‘yah anek hI hai’ aisA dekhatA (-shraddhAn karatA) huA usaprakArakI pratItime.n
abhiniviShTa hotA hai; (2) ‘yah anek hI hai’ aisA jAnatA huA usaprakArakI anubhUtise
bhAvit hotA hai, aur (3) yah anek hI hai’ isaprakAr pratyek padArthake vikalpase khaNDit (-Chinnabhinna) chitta sahit satat pravR^itta hotA huA usaprakArakI 2vR^ittise duHsthit hotA hai,
1. abhiniviShTa = AgrahI, dR^i.Dh.h.h . 2. vR^itti = vartanA; chAritra .