AgamahINo samaNo NevappANa.n para.n viyANAdi .
na khalvAgamamantareN parAtmaj~nAna.n paramAtmaj~nAna.n vA syAt; na cha parAtmaj~nAnashUnyasya paramAtmaj~nAnashUnyasya vA mohAdidravyabhAvakarmaNA.n j~naptiparivartarUpakarmaNA.n vA kShapaNa.n syAt . tathA hi — na tAvannirAgamasya niravadhibhavApagApravAhavAhimahAmohamalamalImasasyAsya jagataH samaNo NevappANa.n para.n viyANAdi AgamahInaH shramaNo naivAtmAna.n para.n vA vijAnAti; avijANa.nto atthe avijAnannarthAnparamAtmAdipadArthAn khavedi kammANi kidh bhikkhU kShapayati karmANi katha.n bhikShuH, na kathamapi iti . ito vistaraH — ‘‘guNajIvA pajjattI pANA saNNA ya maggaNAo ya . uvaogovi ya kamaso vIsa.n tu parUvaNA bhaNidA ..’’ iti gAthAkathitAdyAgamamajAnan, tathaiv ‘‘bhiNNau jeN Na jANiyau Niyadehaha.n paramatthu . so a.ndhau avaraha.n a.ndhayaha.n ki ma darisAvai pa.nthu..’’ iti dohakasUtrakathitAdyAgamapadasArabhUtam-
anvayArtha : — [AgamahInaH ] AgamahIn [shramaNaH ] shramaN [AtmAna.n ] AtmAko (nijako) aur [para.n ] parako [na ev vijAnAti ] nahI.n jAnatA; [arthAn avijAnan ] padArtho.nko nahI.n jAnatA huA [bhikShuH ] bhikShu [karmANi ] karmo.nko [katha.n ] kisaprakAr [kShapayati ] kShay kare ? ..233..
TIkA : — vAstavame.n Agamake vinA 1parAtmaj~nAn yA 2paramAtmaj~nAn nahI.n hotA; aur parAtmaj~nAnashUnyake yA paramAtmaj~nAnashUnyake mohAdidravyabhAvakarmo.nkA yA 3j~naptiparivartanarUp karmo.nkA kShay nahI.n hotA . vah isaprakAr hai : —
pratham to, AgamahIn yah jagat — ki jo niravadhi (anAdi) bhavasaritAke pravAhako bahAnevAle mahAmohamalase malin hai vah — dhatUrA piye hue manuShyakI bhA.Nti vivekake nAshako prApta
.
bhikShu padArtha – ajAN te kShay karmano kaI rIt kare ? 233.
1. parAtmaj~nAn = parakA aur AtmAkA j~nAn; sva – parakA bhedaj~nAn .
2. paramAtmaj~nAn = paramAtmAkA j~nAn, ‘mai.n samasta lokAlokake j~nAyak j~nAnasvabhAvavAlA param AtmA hU.N’ aisA
3. j~naptiparivartan = j~naptikA badalanA, jAnanekI kriyAkA parivartan (j~nAnakA ek j~neyase dUsare j~neyame.n badalanA so j~naptiparivartanarUp karma hai .)