Pravachansar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 434 of 513
PDF/HTML Page 467 of 546

 

pItonmattakasyevAvakIrNavivekasyAvivikten j~nAnajyotiShA nirUpayato.apyAtmAtmapradeshanishchit sharIrAdidravyeShUpayogamishritamoharAgadveShAdibhAveShu cha svaparanishchAyakAgamopadeshapUrvakasvAnubhavA- bhAvAdaya.n paro.ayamAtmeti j~nAna.n siddhayet; tathA cha trisamayaparipATIprakaTitavichitraparyAy- prAgbhArAgAdhagambhIrasvabhAva.n vishvamev j~neyIkR^itya pratapataH paramAtmanishchAyakAgamopadeshapUrvak- svAnubhavAbhAvAt j~nAnasvabhAvasyaikasya paramAtmano j~nAnamapi na siddhayet . parAtma- paramAtmaj~nAnashUnyasya tu dravyakarmArabdhaiH sharIrAdibhistatpratyayairmoharAgadveShAdibhAvaishcha sahaikya- mAkalayato vadhyaghAtakavibhAgAbhAvAnmohAdidravyabhAvakarmaNA.n kShapaNa.n na siddhayet; tathAch dhyAtmashAstra.n chAjAnan puruSho rAgAdidoSharahitAvyAbAdhasukhAdiguNasvarUpanijAtmadravyasya bhAvakarma- shabdAbhidheyai rAgAdinAnAvikalpajAlairnishchayen karmabhiH sah bheda.n na jAnAti, tathaiv karmArividhva.nsak- honese 1avivikta j~nAnajyotise yadyapi dekhatA hai tathApi, use 2svaparanishchAyak AgamopadeshapUrvak svAnubhavake abhAvake kAraN, AtmAme.n aur Atmapradeshasthit sharIrAdidravyo.nme.n tathA upayogamishrit moharAgadveShAdibhAvo.nme.n ‘yah par hai aur yah AtmA (-sva) hai’ aisA j~nAn siddha nahI.n hotA; tathA use, 3paramAtmanishchAyak AgamopadeshapUrvak svAnubhavake abhAvake kAraN, jisake trikAl paripATIme.n vichitra paryAyo.nkA samUh pragaT hotA hai aise agAdhgambhIrasvabhAv vishvako j~neyarUp karake 4pratapit j~nAnasvabhAvI ek paramAtmAkA j~nAn bhI siddha nahI.n hotA .

aur (isaprakAr) jo (1) parAtmaj~nAnase tathA (2) paramAtmaj~nAnase shUnya hai use, (1) dravyakarmase honevAle sharIrAdike sAth tathA 5tatpratyayI moharAgadveShAdi bhAvo.nke sAth ekatAkA anubhav karanese 6vadhyaghAtakake vibhAgakA abhAv honese mohAdidravyabhAvakarmo.nkA kShay siddha nahI.n hotA, tathA (2) 7j~neyaniShThatAse pratyek vastuke utpAdvinAsharUp pariNamit honeke kAraN

434pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

1. avivikta = avivekavAlI; vivek shUnya, bhedhIn; abhinna; ekamek .

2. svaparanishchAyak = svaparakA nishchay karAnevAlA (Agamopadesh svaparakA nishchay karAnevAlA hai arthAt svaparakA nishchay karaneme.n nimittabhUt hai .)

3. paramAtmanishchAyak = paramAtmAkA nishchay karanevAlA (arthAt j~nAnasvabhAv paramAtmAkA nishchay karaneme.n nimittabhUt .)

4. pratapit = pratApavAn (j~nAnasvabhAv paramAtmA vishvako j~neyarUp karake tapatA haipratApavAn vartatA hai .)

5. tatpratyayI = tatsambandhI, vah jisakA nimitta hai aise .

6. vadhyaghAtak = hanan yogya aur hananakartA [AtmA vadhya hai aur mohAdibhAvakarma ghAtak hai.n . mohAdidravyakarma bhI AtmAke ghAtame.n nimittabhUt honese ghAtak kahalAte hai.n .]]

7. j~neyaniShTha = j~neyo.nme.n niShThAvAlA; j~neyaparAyaN; j~neyasammukh [anAdi sa.nsArame.n j~napti j~neyaniShTha honese vah pratyek padArthakI utpattivinAsharUp pariNamit honese parivartanako prApta hotI rahatI hai . paramAtmaniShThatAke binA j~naptikA vah parivartan anivArya hai .]]