shraddhAnashUnyenAgamajaniten j~nAnen, tadavinAbhAvinA shraddhAnen cha sa.nyamashUnyen, na tAvatsiddhayati . tathA hi — Agamabalen sak lapadArthAn vispaShTa.n tarkayannapi, yadi sak la- padArthaj~neyAkArakarambitavishadaikaj~nAnAkAramAtmAna.n na tathA pratyeti, tadA yathoditAtmanaH shraddhAn- shUnyatayA yathoditamAtmAnamananubhavan katha.n nAm j~neyanimagno j~nAnavimUDho j~nAnI syAt . aj~nAninashcha j~neyadyotako bhavannapyAgamaH ki.n kuryAt . tataH shraddhAnashUnyAdAgamAnnAsti siddhiH . ki.nch, sakalapadArthaj~neyAkArakarambitavishadaikaj~nAnAkAramAtmAna.n shraddadhAno.apyanubhavannapi, yadi svasminnev sa.nyamya na vartayati, tadAnAdimoharAgadveShavAsanopajanitaparadravyacha~N.hkramaNasvairiNyA- shchidvR^itteH svasminnev sthAnAnnirvAsananiShkampaikatattvamUrchChitachidvR^ittyabhAvAtkatha.n nAm sa.nyataH syAt . svAtmAna.n jAnato.api mamAtmaivopAdey iti nishchayarUpa.n yadi shraddhAna.n nAsti tadA tasya pradIpasthAnIy AgamaH ki.n karoti, na kimapi . yathA vA sa ev pradIpasahitapuruShaH svakIyapauruShabalen kUpapatanAdyadi na nivartate tadA tasya shraddhAna.n pradIpo draShTirvA ki.n karoti, na kimapi . tathAya.n jIvaH
TIkA : — Agamajanit j~nAnase, yadi vah shraddhAnashUnya ho to siddhi nahI.n hotI; tathA usake (-Agamaj~nAnake) vinA jo nahI.n hotA aise shraddhAnase bhI yadi vah (shraddhAn) sa.nyamashUnya ho to siddhi nahI.n hotI . vah isaprakAr : —
Agamabalase sakal padArtho.nkI vispaShTa 1tarkaNA karatA huA bhI yadi jIv sakal padArtho.nke j~neyAkAro.nke sAth 2milit honevAlA vishad ek j~nAn jisakA AkAr hai aise AtmAko usaprakArase pratIt nahI.n karatA to yathokta AtmAke shraddhAnase shUnya honeke kAraN jo yathokta AtmAkA anubhav nahI.n karatA aisA vah j~neyanimagna j~nAnavimU.Dh.h.h jIv kaise j~nAnI hogA ? (nahI.n hogA, vah aj~nAnI hI hogA .) aur aj~nAnIko, j~neyadyotak hone par bhI, Agam kyA karegA ? (-Agam j~neyo.nkA prakAshak hone par bhI vah aj~nAnIke liye kyA kar sakatA hai ?) isaliye shraddhAnashUnya Agamase siddhi nahI.n hotI .
aur, sakal padArtho.nke j~neyAkAro.nke sAth milit hotA huA vishad ek j~nAn jisakA AkAr hai aise AtmAkA shraddhAn karatA huA bhI, anubhav karatA huA bhI yadi jIv apaneme.n hI sa.nyamit (-a.nkushit) hokar nahI.n rahatA, to anAdi moharAgadveShakI vAsanAse janit jo paradravyame.n bhramaN usake kAraN jo svairiNI (-svachCha.ndI, vyabhichAriNI) hai aisI chidvR^itti (- chaitanyakI pariNati) apaneme.n hI rahanese, vAsanArahit niShka.np ek tattvame.n lIn chidvR^ittikA abhAv honese, vah kaise sa.nyat hogA ? (nahI.n hogA, asa.nyat hI hogA) aur asa.nyatako, yathokta pra. 56
1. tarkaNA = vichAraNA; yukti ityAdike AshrayavAlA j~nAn .
2. milit hone vAlA = mishrit honevAlA; sa.nba.ndhako prApta; arthAt unhe.n jAnanevAlA . [samasta padArtho.nke j~neyAkAr jisame.n pratibi.nbit hote hai.n arthAt unhe.n jAnatA hai aisA spaShTa ek j~nAn hI AtmAkA rUp hai .]]