asa.nyatasya cha yathoditAtmatattvapratItirUpa.n shraddhAna.n yathoditAtmatattvAnubhUtirUpa.n j~nAna.n vA ki.n kuryAt . tataH sa.nyamashUnyAt shraddhAnAt j~nAnAdvA nAsti siddhiH . at Agamaj~nAnatattvArtha- shraddhAnasa.nyatatvAnAmayaugapadyasya mokShamArgatva.n vighaTetaiv ..237..
athAgamaj~nAnatattvArthashraddhAnasa.nyatatvAnA.n yaugapadye.apyAtmaj~nAnasya mokShamArgasAdhakatamatva.n dyotayati —
shraddhAnaj~nAnasahito.api pauruShasthAnIyachAritrabalen rAgAdivikalparUpAdasa.nyamAdyadi na nivartate tadA tasya shraddhAna.n j~nAna.n vA ki.n kuryAt, na kimapIti . ataH etadAyAti – paramAgamaj~nAnatattvArthashraddhAnasa.nyatatvAnA.n madhye dvayenaiken vA nirvANa.n nAsti, ki.ntu trayeNeti ..237.. eva.n bhedAbhedaratnatrayAtmakamokShamArga- sthApanamukhyatven dvitIyasthale gAthAchatuShTaya.n gatam . ki.nch bahirAtmAvasthAntarAtmAvasthAparamAtmAvasthA- mokShAvasthAtraya.n tiShThati . avasthAtraye.anugatAkAra.n dravya.n tiShThati . eva.n parasparasApekShadravyaparyAyAtmako jIvapadArthaH. tatra mokShakAraNa.n chintyate . mithyAtvarAgAdirUpA bahirAtmAvasthA tAvadashuddhA, muktikAraNa.n AtmatattvakI pratItirUp shraddhAn yA yathokta AtmatattvakI anubhUtirUp j~nAn kyA karegA ? isaliye sa.nyamashUnya shraddhAnase yA j~nAnase siddhi nahI.n hotI .
isase Agamaj~nAn – tattvArthashraddhAn – sa.nyatattvake ayugapatpaneko mokShamArgapanA ghaTit nahI.n hotA ..237..
ab, Agamaj~nAn – tattvArthashraddhAn – sa.nyatattvakA yugapatpanA hone par bhI, Atmaj~nAn mokShamArgakA sAdhakatam (utkR^iShTa sAdhak) hai aisA samajhAte hai.n : —
anvayArtha : — [yat karma ] jo karma [aj~nAnI ] aj~nAnI [bhavashatasahasrakoTibhiH ] lakShakoTi bhavo.nme.n [kShapayati ] khapAtA hai, [tat ] vah karma [j~nAnI ] j~nAnI [tribhiH guptaH ] tIn prakAr (man – vachan – kAy) se gupta honese [uchChvAsamAtreN ] uchChvAsamAtrame.n [kShapayati ] khapA detA hai ..238..
te karma j~nAnI trigupta bas uchChvAsamAtrathI kShay kare. 238.
442pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-