shuddhAnantashaktij~nAnavipariNamanasvabhAven prApyatvAt karmatva.n kalayan, shuddhAnantashaktij~nAn- vipariNamanasvabhAven sAdhakatamatvAt karaNatvamanubibhrANaH, shuddhAnantashaktij~nAnavipariNaman- svabhAven karmaNA samAshriyamANatvAt sa.npradAnatva.n dadhAnaH, shuddhAnantashaktij~nAnavipariNamanasamaye pUrvapravR^ittavikalaj~nAnasvabhAvApagame.api sahajaj~nAnasvabhAven dhruvatvAlambanAdapAdAnatvamupAdadAnaH, shuddhAnantashaktij~nAnavipariNamanasvabhAvasyAdhArabhUtatvAdadhikaraNatvamAtmasAtkurvANaH, svayamev ShaTkArakIrUpeNopajAyamAnaH, utpattivyapekShayA dravyabhAvabhedabhinnaghAtikarmANyapAsya svayamevA- virbhUtatvAdvA svaya.nbhUriti nirdishyate . ato na nishchayataH pareN sahAtmanaH kArakatva- katham . sayamev nishchayen svayameveti . tathAhi — abhinnakArakachidAnandaikachaitanyasvabhAven svatantratvAt kartA bhavati . nityAnandaikasvabhAven svaya.n prApyatvAt karmakAraka.n bhavati . shuddhachaitanyasvabhAven sAdhakatamatvAtkaraNakAraka.n bhavati . nirvikAraparamAnandaikapariNatilakShaNen shuddhAtmabhAvarUpakarmaNA anantashaktiyukta j~nAyak svabhAvake kAraN svata.ntra honese jisane kartR^itvake adhikArako grahaN kiyA hai aisA, (2) shuddha anantashaktiyukta j~nAnarUpase pariNamit honeke svabhAvake kAraN svaya.n hI prApya honese ( – svaya.n hI prApta hotA honese) karmatvakA anubhav karatA huA, (3) shuddha anantashaktiyukta j~nAnarUpase pariNamit honeke svabhAvase svaya.n hI sAdhakatam (-utkR^iShTa sAdhan) honese karaNatAko dhAraN karatA huA, (4) shuddha anantashaktiyukta j~nAnarUpase pariNamit honeke svabhAvake kAraN svaya.n hI karma dvArA samAshrit honese (arthAt karma svaya.nko hI deneme.n AtA honese) sampradAnatAko dhAraN karatA huA, (5) shuddha anantashaktimay j~nAnarUpase pariNamit honeke samay pUrvame.n pravartamAn 1vikalaj~nAnasvabhAvakA nAsh hone par bhI sahaj j~nAnasvabhAvase svaya.n hI dhruvatAkA avalamban karanese apAdAnako dhAraN karatA huA, aur (6) shuddha anantashaktiyukta j~nAnarUpase pariNamit honeke svabhAvakA svaya.n hI AdhAr hone se adhikaraNatA ko AtmasAt karatA huA — (is prakAr) svayamev Chah kArakarUp honese athavA utpatti – apekShAse 2dravya -bhAvabhedase bhinna ghAtikarmo.nko dUr karake svayamev AvirbhUt honese, ‘svaya.nbhU’ kahalAtA hai .
yahA.N yah kahA gayA hai ki — nishchayase parake sAth AtmAkA kArakatAkA sambandha nahI.n hai, ki jisase shuddhAtmasvabhAvakI prAptike liye sAmagrI ( – bAhya sAdhan) DhU.NDhanekI vyagratAse jIv (vyartha hI) parata.ntra hote hai.n .
26pravachanasAr[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
1. vikalaj~nAn = apUrNa (mati shrutAdi ) j~nAn .
2. dravya -bhAvabhedase bhinna ghAtikarma = dravya aur bhAvake bhedase ghAtikarma do prakArake hai.n, dravyaghAtikarma aur