vedodaye vidyamAne.api mandamohodayen strIviShayabAdhA nAsti, tathA bhagavatyasadvedyodaye vidyamAne.api niravasheShamohAbhAvAt kShudhAbAdhA nAsti . yadi punaruchyate bhavadbhi ::::: — mithyAdR^iShTayAdisayog- kevaliparyantAstrayodashaguNasthAnavartino jIvA AhArakA bhavantItyAhArakamArgaNAyAmAgame bhaNitamAste, tataH kAraNAt kevalinAmAhAro.astIti . tadapyayuktam . ‘‘Nokamma -kammahAro kavalAhAro ya leppamAhAro . ojamaNo vi ya kamaso AhAro Chavviho Neyo’’ .. iti gAthAkathitakrameN yadyapi ShaTprakAr AhAro bhavati tathApi nokarmAhArApekShayA kevalinAmAhArakatvamavaboddhavyam . na cha kavalAhArApekShayA . tathAhi — sUkShmAH surasAH sugandhA anyamanujAnAmasa.nbhavinaH kavalAhAra.n vinApi ki~nchidUnapUrvakoTiparyanta.n sharIrasthitihetavaH saptadhAturahitaparamaudArikasharIranokarmAhArayogyA lAbhAnta- rAyakarmaniravasheShakShayAt pratikShaNa.n pudgalA AsravantIti navakevalalabdhivyAkhyAnakAle bhaNita.n tiShThati . tato j~nAyate nokarmAhArApekShayA kevalinAmAhArakatvam . ath matam – bhavadIyakalpanayA AhArAnAhArakatva.n nokarmAhArApekShayA, na cha kavalAhArApekShayA cheti katha.n j~nAyate . naivam . ‘‘eka.n dvau trIn vAnAhArakaH’’ iti tattvArthe kathitamAste . asya sUtrasyArthaH kathyate — bhavAntaragamanakAle vigrahagatau sharIrAbhAve sati nUtanasharIradhAraNArtha.n trayANA.n sharIrANA.n ShaNNA.n paryAptInA.n yogyapudgalapiNDagrahaNa.n nokarmAhAr uchyate . sa cha vigrahagatau karmAhAre vidyamAne.apyekadvitrisamayaparyanta.n nAsti . tato nokarmAhArApekShayA.a.ahArA- nAhArakatvamAgame j~nAyate . yadi punaH kavalAhArApekShayA tarhi bhojanakAla.n vihAy sarvadaivAnAhArak ev, samayatrayaniyamo na ghaTate . ath matam – kevalinA.n kavalAhAro.asti manuShyatvAt vartamAnamanuShyavat . tadapyayukta m . tarhi pUrvakAlapuruShANA.n sarvaj~natva.n nAsti, rAmarAvaNAdipuruShANA.n cha visheShasAmarthya.n nAsti vartamAnamanuShyavat . na cha tathA . ki.nch ChadmasthatapodhanA api saptadhAturahitaparamaudArikasharIrAbhAve ‘ChaTTho tti paDhamasaNNA’ iti vachanAt pramattasa.nyataShaShThaguNasthAnavartino yadyapyAhAra.n gR^ihNanti tathApi j~nAnasa.nyam- dhyAnasiddhayartha.n, na cha dehamamatvArtham . ukta.n cha — ‘‘kAyasthityarthamAhAraH kAyo j~nAnArthamiShyate . j~nAna.n karmavinAshAy tannAshe parama.n sukham’’ .. ‘‘Na balAusAhaNaTTha.n Na sarIrassa ya chayaTTha tejaTTha.n . NANaTTha sa.njamaTTha.n jhANaTTha.n chev bhu.nja.nti ..’’ tasya bhagavato j~nAnasa.nyamadhyAnAdiguNAH svabhAvenaiv tiShThanti na chAhArabalen . yadi punardehamamatvenAhAra.n gR^ihNAti tarhi Chadmasthebhyo.apyasau hInaH prApnoti . athochyate — tasyAtishayavisheShAtprakaTA bhuktirnAsti prachChannA vidyate . tarhi paramaudArikasharIratvAdbhuktirev nAstyayamevAtishayaH ki.n na bhavati . tatra tu prachChannabhuktau mAyAsthAna.n dainyavR^ittiH, anye.api piNDashuddhikathitA doShA bahavo bhavanti . te chAnyatra tarkashAstre j~nAtavyAH . atra
anvayArtha : — [kevalaj~nAninaH ] kevalaj~nAnIke [dehagata.n ] sharIrasambandhI [saukhya.n ] sukh [vA punaH duHkha.n ] yA duHkh [nAsti ] nahI.n hai, [yasmAt ] kyo.nki [atIndriyatva.n jAta.n ] atIndriyatA utpanna huI hai [tasmAt tu tat j~neyam ] isaliye aisA jAnanA chAhiye ..20..