asya khalu bhagavataH samastAvaraNakShayakShaN ev sA.nsArikaparichChittiniShpattibalAdhAn- hetubhUtAni pratiniyataviShayagrAhINyakShANi tairatItasya, sparsharasagandhavarNashabdaparichChedarUpaiH samarasatayA samantataH sarvairevendriyaguNaiH samR^iddhasya, svayamev sAmastyen svaparaprakAshanakShamamanashvara.n lokottaraj~nAna.n jAtasya, akramasamAkrAntasamastadravyakShetrakAlabhAvatayA na ki.nchanApi parokShamev syAt ..22.. pratyakSha.n bhavatItyanvayarUpeN pUrvasUtre bhaNitamidAnI.n tu parokSha.n kimapi nAstIti tamevArtha.n vyatirekeN dR^iDhayati — Natthi parokkha.n ki.nchi vi asya bhagavataH parokSha.n kimapi nAsti . ki.nvishiShTasya . sama.nt savvakkhaguNasamiddhassa samantataH sarvAtmapradeshaiH sAmastyen vA sparsharasagandhavarNashabdaparichChittirUp- sarvendriyaguNasamR^iddhasya . tarhi kimakShasahitasya . naivam . akkhAtIdassa akShAtItasyendriyavyApArarahitasya, athavA dvitIyavyAkhyAnam — akShNoti j~nAnen vyApnotItyakSha AtmA tadguNasamR^iddhasya . sadA sarvadA sarvakAlam . punarapi ki.nrUpasya . sayamev hi NANajAdassa svayamev hi sphu Ta.n kevalaj~nAnarUpeN jAtasya pariNatasyeti . tadyathA – atIndriyasvabhAvaparamAtmano viparItAni kramapravR^ittihetubhUtAnIndriyANyatikrAntasya jagattrayakAlatrayavartisamastapadArthayugapatpratyakShapratItisamarthamavinashvaramakhaNDaikapratibhAsamaya.n kevalaj~nAna.n pariNatasyAsya bhagavataH parokSha.n kimapi nAstIti bhAvArthaH ..22.. eva.n kevalinA.n samasta.n pratyakSha.n bhavatIti kathanarUpeN prathamasthale gAthAdvaya.n gatam . athAtmA j~nAnapramANo bhavatIti j~nAna.n cha
TIkA : — samasta AvaraNake kShayake kShaN hI jo (bhagavAn) sA.nsArik j~nAnako utpanna karaneke balako kAryarUp deneme.n hetubhUt aisI apane apane nishchit viShayo.nko grahaN karanevAlI indriyo.nse atIt hue hai.n, jo sparsha, ras, ga.ndh, varNa aur shabdake j~nAnarUp sarva indriy – guNo.nke dvArA sarva orase samarasarUpase samR^iddha hai.n (arthAt jo bhagavAn sparsha, ras, ga.ndh, varNa tathA shabdako sarva Atmapradesho.nse samAnarUpase jAnate hai.n) aur jo svayamev samastarUpase svaparakA prakAshan karaneme.n samartha avinAshI lokottar j~nAnarUp hue hai.n, aise in (kevalI) bhagavAnako samasta dravya- kShetra -kAl -bhAvakA akramik grahaN honese kuCh bhI parokSha nahI.n hai .
bhAvArtha : — indriyakA guN to sparshAdik ek -ek guNako hI jAnanA hai jaise chakShuindriyakA guN rUpako hI jAnanA hai arthAt rUpako hI jAnaneme.n nimitta honA hai . aur indriyaj~nAn kramik hai . kevalIbhagavAn indriyo.nke nimittake binA samasta Atmapradesho.nse sparshAdi sarva viShayo.nko jAnate hai.n, aur jo samastarUpase sva -par prakAshak hai aise lokottar j~nAnarUp ( – laukikaj~nAnase bhinna kevalaj~nAnarUp) svayamev pariNamit huA karate hai.n; isaliye samasta dravya -kShetra -kAl aur bhAvako avagrahAdi kram rahit jAnate hai.n isaliye kevalI bhagavAnake kuCh bhI parokSha nahI.n hai ..22..