ಯಥಾ ಹಿ ಮಹಿಲಾನಾಂ ಪ್ರಯತ್ನಮನ್ತರೇಣಾಪಿ ತಥಾವಿಧಯೋಗ್ಯತಾಸದ್ಭಾವಾತ್ ಸ್ವಭಾವಭೂತ ಏವ ಮಾಯೋಪಗುಣ್ಠನಾಗುಣ್ಠಿತೋ ವ್ಯವಹಾರಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ, ತಥಾ ಹಿ ಕೇವಲಿನಾಂ ಪ್ರಯತ್ನಮನ್ತರೇಣಾಪಿ ತಥಾವಿಧ- ಯೋಗ್ಯತಾಸದ್ಭಾವಾತ್ ಸ್ಥಾನಮಾಸನಂ ವಿಹರಣಂ ಧರ್ಮದೇಶನಾ ಚ ಸ್ವಭಾವಭೂತಾ ಏವ ಪ್ರವರ್ತನ್ತೇ . ಅಪಿ ಚಾವಿರುದ್ಧಮೇತದಮ್ಭೋಧರದೃಷ್ಟಾನ್ತಾತ್ . ಯಥಾ ಖಲ್ವಮ್ಭೋಧರಾಕಾರಪರಿಣತಾನಾಂ ಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಗಮನಮವಸ್ಥಾನಂ ಗರ್ಜನಮಮ್ಬುವರ್ಷಂ ಚ ಪುರುಷಪ್ರಯತ್ನಮನ್ತರೇಣಾಪಿ ದೃಶ್ಯನ್ತೇ, ತಥಾ ಕೇವಲಿನಾಂ ಸ್ಥಾನಾದಯೋಽಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಾ ಏವ ದೃಶ್ಯನ್ತೇ . ಅತೋಽಮೀ ಸ್ಥಾನಾದಯೋ ಮೋಹೋದಯಪೂರ್ವಕತ್ವಾಭಾವಾತ್ ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಾ ಅಪಿ ಕೇವಲಿನಾಂ ಕ್ರಿಯಾಫಲಭೂತಬನ್ಧಸಾಧನಾನಿ ನ ಭವನ್ತಿ ..೪೪.. ಅನೀಹಿತಾಃ . ಕೇಷಾಮ್ . ತೇಸಿಂ ಅರಹಂತಾಣಂ ತೇಷಾಮರ್ಹತಾಂ ನಿರ್ದೋಷಿಪರಮಾತ್ಮನಾಮ್ . ಕ್ವ . ಕಾಲೇ ಅರ್ಹದವಸ್ಥಾಯಾಮ್ . ಕ ಇವ . ಮಾಯಾಚಾರೋ ವ್ವ ಇತ್ಥೀಣಂ ಮಾಯಾಚಾರ ಇವ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಿತಿ . ತಥಾ ಹಿ — ಯಥಾ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸ್ತ್ರೀವೇದೋದಯ- ಸದ್ಭಾವಾತ್ಪ್ರಯತ್ನಾಭಾವೇಽಪಿ ಮಾಯಾಚಾರಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ, ತಥಾ ಭಗವತಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತಮೋಹೋದಯಕಾರ್ಯೇಹಾಪೂರ್ವ-

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತೇಷಾಮ್ ಅರ್ಹತಾಂ ] ಉನ ಅರಹನ್ತ ಭಗವನ್ತೋಂಕೇ [ಕಾಲೇ ] ಉಸ ಸಮಯ [ಸ್ಥಾನನಿಷದ್ಯಾವಿಹಾರಾಃ ] ಖಡೇ ರಹನಾ, ಬೈಠನಾ, ವಿಹಾರ [ಧರ್ಮೋಪದೇಶಃ ಚ ] ಔರ ಧರ್ಮೋಪದೇಶ-[ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮಾಯಾಚಾರಃ ಇವ ] ಸ್ತ್ರಿಯೋಂಕೇ ಮಾಯಾಚಾರಕೀ ಭಾಂತಿ, [ನಿಯತಯಃ ] ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹೀ — ಪ್ರಯತ್ನ ಬಿನಾ ಹೀ — ಹೋತಾ ಹೈ ..೪೪..

ಟೀಕಾ : — ಜೈಸೇ ಸ್ತ್ರಿಯೋಂಕೇ, ಪ್ರಯತ್ನಕೇ ಬಿನಾ ಭೀ, ಉಸ ಪ್ರಕಾರ ಯೋಗ್ಯತಾಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ವಭಾವಭೂತ ಹೀ ಮಾಯಾಕೇ ಢಕ್ಕನಸೇ ಢಂಕಾ ಹುಆ ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕೇವಲೀಭಗವಾನಕೇ, ಪ್ರಯತ್ನಕೇ ಬಿನಾ ಹೀ ( – ಪ್ರಯತ್ನ ನ ಹೋನೇಪರ ಭೀ) ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಯೋಗ್ಯತಾಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಖಡೇ ರಹನಾ, ಬೈಠನಾ, ವಿಹಾರ ಔರ ಧರ್ಮದೇಶನಾ ಸ್ವಭಾವಭೂತ ಹೀ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಹೈಂ ಔರ ಯಹ (ಪ್ರಯತ್ನಕೇ ಬಿನಾ ಹೀ ವಿಹಾರಾದಿಕಾ ಹೋನಾ), ಬಾದಲಕೇ ದೃಷ್ಟಾನ್ತಸೇ ಅವಿರುದ್ಧ ಹೈ . ಜೈಸೇ ಬಾದಲಕೇ ಆಕಾರರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ ಗಮನ, ಸ್ಥಿರತಾ, ಗರ್ಜನ ಔರ ಜಲವೃಷ್ಟಿ ಪುರುಷ -ಪ್ರಯತ್ನಕೇ ಬಿನಾ ಭೀ ದೇಖೀ ಜಾತೀ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕೇವಲೀಭಗವಾನಕೇ ಖಡೇ ರಹನಾ ಇತ್ಯಾದಿ ಅಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕ ಹೀ (ಇಚ್ಛಾಕೇ ಬಿನಾ ಹೀ) ದೇಖಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಸ್ಥಾನಾದಿಕ ( – ಖಡೇ ರಹನೇ -ಬೈಠನೇ ಇತ್ಯಾದಿಕಾ ವ್ಯಾಪಾರ), ಮೋಹೋದಯಪೂರ್ವಕ ನ ಹೋನೇಸೇ, ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷ ( – ಕ್ರಿಯಾಕೇ ಪ್ರಕಾರ) ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಕೇವಲೀ ಭಗವಾನಕೇ ಕ್ರಿಯಾಫಲಭೂತ ಬನ್ಧಕೇ ಸಾಧನ ನಹೀಂ ಹೋತೇ .

ಭಾವಾರ್ಥ : — ಕೇವಲೀ ಭಗವಾನಕೇ ಸ್ಥಾನ, ಆಸನ ಔರ ವಿಹಾರ, ಯಹ ಕಾಯಯೋಗಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಕ್ರಿಯಾಏಂ ತಥಾ ದಿವ್ಯಧ್ವನಿಸೇ ನಿಶ್ಚಯ -ವ್ಯವಹಾರಸ್ವರೂಪ ಧರ್ಮಕಾ ಉಪದೇಶ – ವಚನಯೋಗ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಕ್ರಿಯಾ-

೭೪ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-