ನ ಚ ತೈರುತ್ಪಾದಾದಿಭಿರ್ಗುಣಪರ್ಯಾಯೈರ್ವಾ ಸಹ ದ್ರವ್ಯಂ ಲಕ್ಷ್ಯಲಕ್ಷಣಭೇದೇಽಪಿ ಸ್ವರೂಪಭೇದಮುಪವ್ರಜತಿ, ಸ್ವರೂಪತ ಏವ ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ತಥಾವಿಧತ್ವಾದುತ್ತರೀಯವತ್ .
ಯಥಾ ಖಲೂತ್ತರೀಯಮುಪಾತ್ತಮಲಿನಾವಸ್ಥಂ ಪ್ರಕ್ಷಾಲಿತಮಮಲಾವಸ್ಥಯೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಂ ತೇನೋತ್ಪಾದೇನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ, ನ ಚ ತೇನ ಸಹ ಸ್ವರೂಪಭೇದಮುಪವ್ರಜತಿ, ಸ್ವರೂಪತ ಏವ ತಥಾವಿಧತ್ವಮವಲಮ್ಬತೇ, ತಥಾ ದ್ರವ್ಯಮಪಿ ಸಮುಪಾತ್ತಪ್ರಾಕ್ತನಾವಸ್ಥಂ ಸಮುಚಿತಬಹಿರಂಗಸಾಧನಸನ್ನಿಧಿಸದ್ಭಾವೇ ವಿಚಿತ್ರಬಹುತರಾವಸ್ಥಾನಂ ಸ್ವರೂಪಕರ್ತೃಕರಣ- ಸಾಮರ್ಥ್ಯಸ್ವಭಾವೇನಾನ್ತರಂಗಸಾಧನತಾಮುಪಾಗತೇನಾನುಗೃಹೀತಮುತ್ತರಾವಸ್ಥಯೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಂ ತೇನೋತ್ಪಾದೇನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ, ನ ಚ ತೇನ ಸಹ ಸ್ವರೂಪಭೇದಮುಪವ್ರಜತಿ, ಸ್ವರೂಪತ ಏವ ತಥಾವಿಧತ್ವಮವಲಮ್ಬತೇ . ಯಥಾ ಚ ತದೇವೋತ್ತರೀಯ- ಮಮಲಾವಸ್ಥಯೋತ್ಪದ್ಯಮಾನಂ ಮಲಿನಾವಸ್ಥಯಾ ವ್ಯಯಮಾನಂ ತೇನ ವ್ಯಯೇನ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ, ನ ಚ ತೇನ ಸಹ ಸ್ವರೂಪಭೇದ- ಕರೋತಿ, ಸ್ವರೂಪತ ಏವ ತಥಾವಿಧತ್ವಮವಲಮ್ಬತೇ . ತಥಾವಿಧತ್ವಂ ಕೋಽರ್ಥಃ . ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಸ್ವರೂಪೇಣ ಪರಿಣಮತಿ, ತಥಾ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಸ್ವಕೀಯಸ್ವಕೀಯಯಥೋಚಿತೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯೈಸ್ತಥೈವ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೈಶ್ಚ ಸಹ ಯದ್ಯಪಿ ಸಂಜ್ಞಾಲಕ್ಷಣಪ್ರಯೋಜನಾದಿಭಿರ್ಭೇದಂ ಕುರ್ವನ್ತಿ ತಥಾಪಿ ಸತ್ತಾಸ್ವರೂಪೇಣ ಭೇದಂ ನ ಕುರ್ವನ್ತಿ, ಸ್ವಭಾವತ ಏವ ತಥಾವಿಧತ್ವಮವಲಮ್ಬನ್ತೇ . ತಥಾವಿಧತ್ವಂ ಕೋಽರ್ಥಃ . ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಾದಿಸ್ವರೂಪೇಣ ಪರಿಣಮನ್ತಿ . ಅಥವಾ ಯಥಾ ವಸ್ತ್ರಂ
ದ್ರವ್ಯಕಾ ಉನ ಉತ್ಪಾದಾದಿಕೇ ಸಾಥ ಅಥವಾ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಸಾಥ ಲಕ್ಷ್ಯ -ಲಕ್ಷಣ ಭೇದ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಸ್ವರೂಪಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ . ಸ್ವರೂಪಸೇ ಹೀ ದ್ರವ್ಯ ವೈಸಾ (ಉತ್ಪಾದಾದಿ ಅಥವಾ ಗುಣಪರ್ಯಾಯವಾಲಾ) ಹೈ — ವಸ್ತ್ರಕೇ ಸಮಾನ .
ಜೈಸೇ ಮಲಿನ ಅವಸ್ಥಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ವಸ್ತ್ರ, ಧೋನೇ ಪರ ನಿರ್ಮಲ ಅವಸ್ಥಾಸೇ (-ನಿರ್ಮಲ ಅವಸ್ಥಾರೂಪ, ನಿರ್ಮಲ ಅವಸ್ಥಾಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ) ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಉಸ ಉತ್ಪಾದಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; ಕಿನ್ತು ಉಸಕಾ ಉಸ ಉತ್ಪಾದಕೇ ಸಾಥ ಸ್ವರೂಪ ಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ, ಸ್ವರೂಪಸೇ ಹೀ ವೈಸಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವಯಂ ಉತ್ಪಾದರೂಪಸೇ ಹೀ ಪರಿಣತ ಹೈ); ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಿಸನೇ ಪೂರ್ವ ಅವಸ್ಥಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕೀ ಹೈ ಐಸಾ ದ್ರವ್ಯ ಭೀ — ಜೋ ಕಿ ಉಚಿತ ಬಹಿರಂಗ ಸಾಧನೋಂಕೇ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ (ನಿಕಟತಾ; ಹಾಜರೀ) ಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಬಹುತಸೀ ಅವಸ್ಥಾಯೇಂ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ — ೧ಅನ್ತರಂಗಸಾಧನಭೂತ ಸ್ವರೂಪಕರ್ತಾ ಔರ ಸ್ವರೂಪಕರಣಕೇ ಸಾಮರ್ಥ್ಯರೂಪ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಅನುಗೃಹೀತ ಹೋನೇ ಪರ, ಉತ್ತರ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ವಹ ಉತ್ಪಾದಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; ಕಿನ್ತು ಉಸಕಾ ಉಸ ಉತ್ಪಾದಕೇ ಸಾಥ ಸ್ವರೂಪಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ, ಸ್ವರೂಪಸೇ ಹೀ ವೈಸಾ ಹೈ . ಔರ ಜೈಸೇ ವಹೀ ವಸ್ತ್ರ ನಿರ್ಮಲ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಔರ ಮಲಿನ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ವ್ಯಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹುಆ ಉಸ ವ್ಯಯಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಪರನ್ತು ಉಸಕಾ ಉಸ ವ್ಯಯಕೇ ಸಾಥ ಸ್ವರೂಪಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ, ಸ್ವರೂಪಸೇ ಹೀ ವೈಸಾ ಹೈ; ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ವಹೀ ದ್ರವ್ಯ ಭೀ ಉತ್ತರ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಔರ ಪೂರ್ವ ಅವಸ್ಥಾಸೇ ವ್ಯಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹುಆ ಉಸ ವ್ಯಯಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; ಪರನ್ತು ಉಸಕಾ ಉಸ ವ್ಯಯಕೇ
೧೭೨ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-
೧. ದ್ರವ್ಯಮೇಂ ನಿಜಮೇಂ ಹೀ ಸ್ವರೂಪಕರ್ತಾ ಔರ ಸ್ವರೂಪಕರಣ ಹೋನೇಕೀ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೈ . ಯಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಭಾವ ಹೀ ಅಪನೇ