ಅಥೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯಾಣಾಂ ಪರಸ್ಪರಾವಿನಾಭಾವಂ ದೃಢಯತಿ —
ಣ ಭವೋ ಭಂಗವಿಹೀಣೋ ಭಂಗೋ ವಾ ಣತ್ಥಿ ಸಂಭವವಿಹೀಣೋ .
ಉಪ್ಪಾದೋ ವಿ ಯ ಭಂಗೋ ಣ ವಿಣಾ ಧೋವ್ವೇಣ ಅತ್ಥೇಣ ..೧೦೦..
ನ ಭವೋ ಭಙ್ಗವಿಹೀನೋ ಭಙ್ಗೋ ವಾ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಭವವಿಹೀನಃ .
ಉತ್ಪಾದೋಽಪಿ ಚ ಭಙ್ಗೋ ನ ವಿನಾ ಧ್ರೌವ್ಯೇಣಾರ್ಥೇನ ..೧೦೦..
ಕಹಾನಜೈನಶಾಸ್ತ್ರಮಾಲಾ ]
ಜ್ಞೇಯತತ್ತ್ವ -ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ
೧೮೯
ಯದ್ಯಪಿ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯೇನ ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಂ ಪರಿಣತಂ, ತಥಾಪಿ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯೇನ ಸತ್ತಾಲಕ್ಷಣಮೇವ ಭವತಿ .
ತ್ರಿಲಕ್ಷಣಮಪಿ ಸತ್ಸತ್ತಾಲಕ್ಷಣಂ ಕಥಂ ಭಣ್ಯತ ಇತಿ ಚೇತ್ ‘‘ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಧೌವ್ಯಯುಕ್ತಂ ಸತ್’’ ಇತಿ ವಚನಾತ್ . ಯಥೇದಂ
ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮೇಕಸಮಯೇನೋತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯೈಃ ಪರಿಣತಮೇವ ಸತ್ತಾಲಕ್ಷಣಂ ಭಣ್ಯತೇ ತತಾ ಸರ್ವದ್ರವ್ಯಾಣೀತ್ಯರ್ಥಃ ..೯೯..
ಏವಂ ಸ್ವರೂಪಸತ್ತಾರೂಪೇಣ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ, ಮಹಾಸತ್ತಾರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯಾ, ಯಥಾ ದ್ರವ್ಯಂ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧಂ ತಥಾ ಸತ್ತಾಗುಣೋಽಪೀತಿ
ಕಥನೇನ ತೃತೀಯಾ, ಉತ್ಪಾದವ್ಯಯಧ್ರೌವ್ಯತ್ವೇಽಪಿ ಸತ್ತೈವ ದ್ರವ್ಯಂ ಭಣ್ಯತ ಇತಿ ಕಥನೇನ ಚತುರ್ಥೀತಿ ಗಾಥಾಚತುಷ್ಟಯೇನ
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದ್ರವ್ಯ ಸದಾ ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ರಹತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ‘ಸತ್’ ಹೈ . ವಹ ಸ್ವಭಾವ
ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯಸ್ವರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಹೈ . ಜೈಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೇ ವಿಸ್ತಾರಕಾ ಛೋಟೇಸೇ ಛೋಟಾ ಅಂಶ ವಹ ಪ್ರದೇಶ
ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪ್ರವಾಹಕಾ ಛೋಟೇಸೇ ಛೋಟಾ ಅಂಶ ವಹ ಪರಿಣಾಮ ಹೈ . ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪರಿಣಾಮ ಸ್ವ -ಕಾಲಮೇಂ
ಅಪನೇ ರೂಪಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಪೂರ್ವರೂಪಸೇ ನಷ್ಟ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಸರ್ವ ಪರಿಣಾಮೋಂಮೇಂ ಏಕಪ್ರವಾಹಪನಾ ಹೋನೇಸೇ
ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪರಿಣಾಮ ಉತ್ಪಾದ -ವಿನಾಶಸೇ ರಹಿತ ಏಕರೂಪ – ಧ್ರುವ ರಹತಾ ಹೈ . ಔರ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯಮೇಂ
ಸಮಯಭೇದ ನಹೀಂ ಹೈ, ತೀನೋಂ ಹೀ ಏಕ ಹೀ ಸಮಯಮೇಂ ಹೈಂ . ಐಸೇ ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮೋಂಕೀ
ಪರಮ್ಪರಾಮೇಂ ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಸದಾ ರಹತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಯಂ ಭೀ, ಮೋತಿಯೋಂಕೇ ಹಾರಕೀ ಭಾಂತಿ,
ಉತ್ಪಾದ -ವ್ಯಯ -ಧ್ರೌವ್ಯಾತ್ಮಕ ಹೈ ..೯೯..
ಅಬ, ಉತ್ಪಾದ, ವ್ಯಯ ಔರ ಧ್ರೌವ್ಯಕಾ ಪರಸ್ಪರ ೧ಅವಿನಾಭಾವ ದೃಢ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಭವಃ ] ಉತ್ಪಾದ [ಭಙ್ಗವಿಹೀನಃ ] ೨ಭಂಗ ರಹಿತ [ನ ] ನಹೀಂ ಹೋತಾ,
[ವಾ ] ಔರ [ಭಙ್ಗಃ ] ಭಂಗ [ಸಂಭವವಿಹೀನಃ ] ವಿನಾ ಉತ್ಪಾದಕೇ [ನಾಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೋತಾ; [ಉತ್ಪಾದಃ ]
ಉತ್ಪಾದ [ಅಪಿ ಚ ] ತಥಾ [ಭಙ್ಗಃ ] ಭಂಗ [ಧ್ರೌವ್ಯೇಣ ಅರ್ಥೇನ ವಿನಾ ] ಧ್ರೌವ್ಯ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಬಿನಾ [ನ ]
ನಹೀಂ ಹೋತೇ ..೧೦೦..
೧. ಅವಿನಾಭಾವ = ಏಕಕೇ ಬಿನಾ ದೂಸರೇಕಾ ನಹೀಂ ಹೋನಾ ವಹ; ಏಕ -ದೂಸರೇ ಬಿನಾ ಹೋ ಹೀ ನಹೀಂ ಸಕೇ ಐಸಾ ಭಾವ .
೨. ಭಂಗ = ವ್ಯಯ; ನಾಶ .
ಉತ್ಪಾದ ಭಂಗ ವಿನಾ ನಹೀಂ, ಸಂಹಾರ ಸರ್ಗ ವಿನಾ ನಹೀಂ;
ಉತ್ಪಾದ ತೇಮ ಜ ಭಂಗ, ಧ್ರೌವ್ಯ -ಪದಾರ್ಥ ವಿಣ ವರ್ತೇ ನಹೀಂ. ೧೦೦.