ಸ್ಯಾದಸ್ತ್ಯೇವ ೧, ಸ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತ್ಯೇವ ೨, ಸ್ಯಾದವಕ್ತವ್ಯಮೇವ ೩, ಸ್ಯಾದಸ್ತಿನಾಸ್ತ್ಯೇವ ೪, ಸ್ಯಾದ- ಸ್ತ್ಯವಕ್ತವ್ಯಮೇವ ೫, ಸ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತ್ಯವಕ್ತವ್ಯಮೇವ ೬, ಸ್ಯಾದಸ್ತಿನಾಸ್ತ್ಯವಕ್ತವ್ಯಮೇವೇತಿ ೭, ಸ್ವರೂಪೇಣ ೧, ಪರರೂಪೇಣ ೨, ಸ್ವಪರರೂಪಯೌಗಪದ್ಯೇನ ೩, ಸ್ವಪರರೂಪಕ್ರ ಮೇಣ ೪, ಸ್ವರೂಪಸ್ವಪರರೂಪಯೌಗಪದ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ೫, ಪರರೂಪಸ್ವಪರರೂಪಯೌಗಪದ್ಯಾಭ್ಯಾಂ ೬, ಸ್ವರೂಪಪರರೂಪಸ್ವಪರರೂಪಯೌಗಪದ್ಯೈಃ ೭, ಆದಿಶ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪೇಣ ಕೋಽರ್ಥಃ . ಕಥಂಚಿತ್ . ಕಥಂಚಿತ್ಕೋಽರ್ಥಃ . ವಿವಕ್ಷಿತಪ್ರಕಾರೇಣ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಾದಿಚತುಷ್ಟಯೇನ . ತಚ್ಚತುಷ್ಟಯಂ ಶುದ್ಧ- ಜೀವವಿಷಯೇ ಕಥ್ಯತೇ . ಶುದ್ಧಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಧಾರಭೂತಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಂ ದ್ರವ್ಯಂ ಭಣ್ಯತೇ, ಲೋಕಾಕಾಶಪ್ರಮಿತಾಃ ಶುದ್ಧಾಸಂಖ್ಯೇಯಪ್ರದೇಶಾಃ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಭಣ್ಯತೇ, ವರ್ತಮಾನಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯರೂಪಪರಿಣತೋ ವರ್ತಮಾನಸಮಯಃ ಕಾಲೋ ಭಣ್ಯತೇ, ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯಂ ಭಾವಶ್ಚೇತ್ಯುಕ್ತಲಕ್ಷಣದ್ರವ್ಯಾದಿಚತುಷ್ಟಯ ಇತಿ ಪ್ರಥಮಭಙ್ಗಃ ೧ . ಣತ್ಥಿ ತ್ತಿ ಯ ಸ್ಯಾನ್ನಾಸ್ತ್ಯೇವ . ಸ್ಯಾದಿತಿ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ದ್ರವ್ಯಂ ] ದ್ರವ್ಯ [ಅಸ್ತಿ ಇತಿ ಚ ] ಕಿಸೀ ಪರ್ಯಾಯಸೇ ‘ಅಸ್ತಿ’, [ನಾಸ್ತಿ ಇತಿ ಚ ] ಕಿಸೀ ಪರ್ಯಾಯಸೇ ‘ನಾಸ್ತಿ’ [ಪುನಃ ] ಔರ [ಅವಕ್ತವ್ಯಮ್ ಇತಿ ಭವತಿ ] ಕಿಸೀ ಪರ್ಯಾಯಸೇ ‘ಅವಕ್ತವ್ಯ’ ಹೈ, [ಕೇನಚಿತ್ ಪರ್ಯಾಯೇಣ ತು ತದುಭಯಂ ] ಔರ ಕಿಸೀ ಪರ್ಯಾಯಸೇ ‘ಅಸ್ತಿ- ನಾಸ್ತಿ’ [ವಾ ] ಅಥವಾ [ಅನ್ಯತ್ ಆದಿಷ್ಟಮ್ ] ಕಿಸೀ ಪರ್ಯಾಯಸೇ ಅನ್ಯ ತೀನ ಭಂಗರೂಪ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ..೧೧೫..
ಟೀಕಾ : — ದ್ರವ್ಯ (೧) ಸ್ವರೂಪಾಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ಅಸ್ತಿ’; (೨) ಪರರೂಪಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ನಾಸ್ತಿ’; (೩) ಸ್ವರೂಪ -ಪರರೂಪಕೀ ಯುಗಪತ್ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ೨ಅವಕ್ತವ್ಯ’; (೪) ಸ್ವರೂಪ -ಪರರೂಪಕೇ ಕ್ರಮಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ಅಸ್ತಿ -ನಾಸ್ತಿ’; (೫) ಸ್ವರೂಪಕೀ ಔರ ಸ್ವರೂಪ -ಪರರೂಪಕೀ ಯುಗಪತ್ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ಅಸ್ತಿ -ಅವಕ್ತವ್ಯ’; (೬) ಪರರೂಪಕೀ ಔರ ಸ್ವರೂಪ -ಪರರೂಪಕೀ ಯುಗಪತ್ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ನಾಸ್ತಿ’, ಅವಕ್ತವ್ಯ; ಔರ (೭) ಸ್ವರೂಪಕೀ, ಪರರೂಪಕೀ ತಥಾ ಸ್ವರೂಪ -ಪರರೂಪಕೀ ಯುಗಪತ್ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ‘ಸ್ಯಾತ್ ಅಸ್ತಿ -ನಾಸ್ತಿ -ಅವಕ್ತವ್ಯ’ ಹೈ . ೧. ‘ಸ್ಯಾತ್’ = ಕಥಂಚಿತ್; ಕಿಸೀಪ್ರಕಾರ; ಕಿಸೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ . (ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದ್ರವ್ಯ ಸ್ವಚತುಷ್ಟಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ — ಸ್ವದ್ರವ್ಯ,
ಗುಣ -ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಆಧಾರಭೂತ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯ ವಹ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ; ಲೋಕಾಕಾಶಪ್ರಮಾಣ ಶುದ್ಧ ಅಸಂಖ್ಯಪ್ರದೇಶ ವಹ ಕ್ಷೇತ್ರ ಹೈ, ಶುದ್ಧ ಪರ್ಯಾಯರೂಪಸೇ ಪರಿಣತ ವರ್ತಮಾನ ಸಮಯ ವಹ ಕಾಲ ಹೈ, ಔರ ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯ ವಹ ಭಾವ ಹೈ .) ೨. ಅವಕ್ತವ್ಯ = ಜೋ ಕಹಾ ನ ಜಾ ಸಕೇ . (ಏಕ ಹೀ ಸಾಥ ಸ್ವರೂಪ ತಥಾ ಪರರೂಪಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ದ್ರವ್ಯ ಕಥನಮೇಂ ನಹೀಂ