ಸರ್ವದ್ರವ್ಯೇಷು ಯಥಾಸಂಭವಂ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ..೧೧೪.. ಏವಂ ಸದುತ್ಪಾದಾಸದುತ್ಪಾದಕಥನೇನ ಪ್ರಥಮಾ, ಸದುತ್ಪಾದ- ವಿಶೇಷವಿವರಣರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯಾ, ತಥೈವಾಸದುತ್ಪಾದವಿಶೇಷವಿವರಣರೂಪೇಣ ತೃತೀಯಾ, ದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಾಯಯೋರೇಕತ್ವಾನೇಕತ್ವ- ಪ್ರತಿಪಾದನೇನ ಚತುರ್ಥೀತಿ ಸದುತ್ಪಾದಾಸದುತ್ಪಾದವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತಯಾ ಗಾಥಾಚತುಷ್ಟಯೇನ ಸಪ್ತಮಸ್ಥಲಂ ಗತಮ್ . ಅಥ ಸಮಸ್ತದುರ್ನಯೈಕಾನ್ತರೂಪವಿವಾದನಿಷೇಧಿಕಾಂ ನಯಸಪ್ತಭಙ್ಗೀಂ ವಿಸ್ತಾರಯತಿ — ಅತ್ಥಿ ತ್ತಿ ಯ ಸ್ಯಾದಸ್ತ್ಯೇವ . ಸ್ಯಾದಿತಿ
ವಹಾಂ, ಏಕ ಆಂಖಸೇ ದೇಖಾ ಜಾನಾ ವಹ ಏಕದೇಶ ಅವಲೋಕನ ಹೈ ಔರ ದೋನೋಂ ಆಂಖೋಂಸೇ ದೇಖನಾ ವಹ ಸರ್ವಾವಲೋಕನ (-ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಅವಲೋಕನ) ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಸರ್ವಾವಲೋಕನಮೇಂ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಅನ್ಯತ್ವ ಔರ ಅನನ್ಯತ್ವ ವಿರೋಧಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತೇ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದ್ರವ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯ – ವಿಶೇಷಾತ್ಮಕ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದ್ರವ್ಯ ವಹಕಾ ವಹೀ ರಹತಾ ಹೈ ಔರ ಬದಲತಾ ಭೀ ಹೈ . ದ್ರವ್ಯಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೀ ಐಸಾ ಉಭಯಾತ್ಮಕ ಹೋನೇಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಅನನ್ಯತ್ವಮೇಂ ಔರ ಅನ್ಯತ್ವಮೇಂ ವಿರೋಧ ನಹೀಂ ಹೈ . ಜೈಸೇ – ಮರೀಚಿ ಔರ ಭಗವಾನ ಮಹಾವೀರಕಾ ಜೀವಸಾಮಾನ್ಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಅನನ್ಯತ್ವ ಔರ ಜೀವ ವಿಶೇಷೋಂಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಅನ್ಯತ್ವ ಹೋನೇಮೇಂ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕಾರಕಾ ವಿರೋಧ ನಹೀಂ ಹೈ .
ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯರೂಪೀ ಏಕ ಚಕ್ಷುಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ ದ್ರವ್ಯಸಾಮಾನ್ಯ ಹೀ ಜ್ಞಾತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ದ್ರವ್ಯ ಅನನ್ಯ ಅರ್ಥಾತ್ ವಹಕಾ ವಹೀ ಭಾಸಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯರೂಪೀ ದೂಸರೀ ಏಕ ಚಕ್ಷುಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರ್ಯಾಯರೂಪ ವಿಶೇಷ ಜ್ಞಾತ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ದ್ರವ್ಯ ಅನ್ಯ -ಅನ್ಯ ಭಾಸಿತ ಹೋತಾ ಹೈ . ದೋನೋಂ ನಯರೂಪೀ ದೋನೋಂ ಚಕ್ಷುಓಂಸೇ ದೇಖನೇ ಪರ ದ್ರವ್ಯಸಾಮಾನ್ಯ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕೇ ವಿಶೇಷ ದೋನೋಂ ಜ್ಞಾತ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ದ್ರವ್ಯ ಅನನ್ಯ ತಥಾ ಅನ್ಯ -ಅನ್ಯ ದೋನೋಂ ಭಾಸಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ..೧೧೪..