ಏವಮಮೀ ಸಮುಪಜಾಯಮಾನಾ ದ್ವಿಪ್ರದೇಶಾದಯಃ ಸ್ಕನ್ಧಾ ವಿಶಿಷ್ಟಾವಗಾಹನಶಕ್ತಿವಶಾದುಪಾತ್ತ- ಸೌಕ್ಷ್ಮ್ಯಸ್ಥೌಲ್ಯವಿಶೇಷಾ ವಿಶಿಷ್ಟಾಕಾರಧಾರಣಶಕ್ತಿವಶಾದ್ಗೃಹೀತವಿಚಿತ್ರಸಂಸ್ಥಾನಾಃ ಸನ್ತೋ ಯಥಾಸ್ವಂ ಪರಮಾಣುಸ್ವರೂಪಕಥನೇನ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ, ಸ್ನಿಗ್ಧರೂಕ್ಷಗುಣವಿವರಣೇನ ದ್ವಿತೀಯಾ, ಸ್ನಿಗ್ಧರೂಕ್ಷಗುಣಾಭ್ಯಾಂ ದ್ವಯಧಿಕತ್ವೇ ಸತಿ ಬನ್ಧಕಥನೇನ ತೃತೀಯಾ, ತಸ್ಯೈವ ದೃಢೀಕರಣೇನ ಚತುರ್ಥೀ ಚೇತಿ ಪರಮಾಣೂನಾಂ ಪರಸ್ಪರಬನ್ಧವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾಚತುಷ್ಟಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥಾತ್ಮಾ ದ್ವಯಣುಕಾದಿಪುದ್ಗಲಸ್ಕನ್ಧಾನಾಂ ಕರ್ತಾ ನ ಭವತೀತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಜಾಯನ್ತೇ ಉತ್ಪದ್ಯನ್ತೇ . ಕೇ ಕರ್ತಾರಃ . ದುಪದೇಸಾದೀ ಖಂಧಾ ದ್ವಿಪ್ರದೇಶಾದ್ಯನನ್ತಾಣುಪರ್ಯನ್ತಾಃ ಸ್ಕನ್ಧಾಃ . ಕೇ ಜಾಯನ್ತೇ . ಪುಢವಿಜಲತೇಉವಾಊ ಪೃಥ್ವೀಜಲತೇಜೋವಾಯವಃ . ಕಥಂಭೂತಾಃ ಸನ್ತಃ . ಸುಹುಮಾ ವಾ ಬಾದರಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ವಾ ಬಾದರಾ ವಾ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಾಃ ಸನ್ತಃ . ಸಸಂಠಾಣಾ ಯಥಾಸಂಭವಂ ವೃತ್ತಚತುರಸ್ರಾದಿಸ್ವಕೀಯಸ್ವಕೀಯ- ಸಂಸ್ಥಾನಾಕಾರಯುಕ್ತಾಃ . ಕೈಃ ಕೃತ್ವಾ ಜಾಯನ್ತೇ . ಸಗಪರಿಣಾಮೇಹಿಂ ಸ್ವಕೀಯಸ್ವಕೀಯಸ್ನಿಗ್ಧರೂಕ್ಷಪರಿಣಾಮೈರಿತಿ . ಅಥ ವಿಸ್ತರಃ — ಜೀವಾ ಹಿ ತಾವದ್ವಸ್ತುತಷ್ಟಙ್ಕೋತ್ಕೀರ್ಣಜ್ಞಾಯಕೈಕರೂಪೇಣ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವಾ ಏವ, ಪಶ್ಚಾದ್ವಯವಹಾರೇಣಾನಾದಿಕರ್ಮಬನ್ಧೋಪಾಧಿವಶೇನ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವಭಾವಮಲಭಮಾನಾಃ ಸನ್ತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಪ್ತೇಜೋವಾತಕಾಯಿಕೇಷು
ಅಬ, ಆತ್ಮಾಕೇ ಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಪಿಣ್ಡಕೇ ಕರ್ತೃತ್ವಕಾ ಅಭಾವ ನಿಶ್ಚಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ದ್ವಿಪ್ರದೇಶಾದಯಃ ಸ್ಕಂಧಾಃ ] ದ್ವಿಪ್ರದೇಶಾದಿಕ (ದೋ ಸೇ ಲೇಕರ ಅನನ್ತಪ್ರದೇಶವಾಲೇ) ಸ್ಕಂಧ [ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ವಾ ಬಾದರಾಃ ] ಜೋ ಕಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಥವಾ ಬಾದರ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ [ಸಸಂಸ್ಥಾನಾಃ ] ಸಂಸ್ಥಾನೋಂ (ಆಕಾರೋಂ) ಸಹಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ವೇ — [ಪೃಥಿವೀಜಲತೇಜೋವಾಯವಃ ] ಪೃಥ್ವೀ, ಜಲ, ತೇಜ ಔರ ವಾಯುರೂಪ [ಸ್ವಕಪರಿಣಾಮೈಃ ಜಾಯನ್ತೇ ] ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮೋಂಸೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ ..೧೬೭..
ಟೀಕಾ : — ಇಸ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ) ಪ್ರಕಾರಸೇ ಯಹ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ದ್ವಿಪ್ರದೇಶಾದಿಕ ಸ್ಕಂಧ — ಜಿನನೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅವಗಾಹನಕೀ ಶಕ್ತಿಕೇ ವಶ ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾ ಔರ ಸ್ಥೂಲತಾರೂಪ ಭೇದ ಗ್ರಹಣ ಕಿಯೇ ಹೈಂ ಔರ ಜಿನನೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಕಾರ ಧಾರಣ ಕರನೇಕೀ ಶಕ್ತಿಕೇ ವಶ ಹೋಕರ ವಿಚಿತ್ರ ಸಂಸ್ಥಾನ ಗ್ರಹಣ ಕಿಯೇ ಹೈಂ ವೇ — ಅಪನೀ
ಸ್ಕನ್ಧೋ ಪ್ರದೇಶದ್ವಯಾದಿಯುತ, ಸ್ಥೂಲ -ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೇ ಸಾಕಾರ ಜೇ, ತೇ ಪೃಥ್ವೀ – ವಾಯು – ತೇಜ – ಜಲ ಪರಿಣಾಮಥೀ ನಿಜ ಥಾಯ ಛೇ. ೧೬೭.