ಸಂಪದ್ಯತೇ ಹಿ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಪ್ರಧಾನಾಚ್ಚಾರಿತ್ರಾದ್ವೀತರಾಗಾನ್ಮೋಕ್ಷಃ . ತತ ಏವ ಚ ಸರಾಗಾದ್ದೇವಾಸುರ- ಮನುಜರಾಜವಿಭವಕ್ಲೇಶರೂಪೋ ಬನ್ಧಃ . ಅತೋ ಮುಮುಕ್ಷುಣೇಷ್ಟಫಲತ್ವಾದ್ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಮುಪಾದೇಯಮನಿಷ್ಟಫಲತ್ವಾ- ತ್ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರಂ ಹೇಯಮ್ ..೬.. ಅಥ ಚಾರಿತ್ರಸ್ವರೂಪಂ ವಿಭಾವಯತಿ — ಚಾರಿತ್ತಂ ಖಲು ಧಮ್ಮೋ ಧಮ್ಮೋ ಜೋ ಸೋ ಸಮೋ ತ್ತಿ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠೋ .
ಮೋಹಕ್ಖೋಹವಿಹೀಣೋ ಪರಿಣಾಮೋ ಅಪ್ಪಣೋ ಹು ಸಮೋ ..೭.. ನಿಶ್ಚಲಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಸ್ವರೂಪಂ ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಮಹಮಾಶ್ರಯಾಮೀತಿ ಭಾವಾರ್ಥಃ . ಏವಂ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇ ನಮಸ್ಕಾರಮುಖ್ಯ- ತ್ವೇನ ಗಾಥಾಪಞ್ಚಕಂ ಗತಮ್ ..೫.. ಅಥೋಪಾದೇಯಭೂತಸ್ಯಾತೀನ್ದ್ರಿಯಸುಖಸ್ಯ ಕಾರಣತ್ವಾದ್ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಮುಪಾದೇಯಮ್ . ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಸುಖಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಹೇಯಸ್ಯೇನ್ದ್ರಿಯಸುಖಸ್ಯ ಕಾರಣತ್ವಾತ್ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರಂ ಹೇಯಮಿತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಸಂಪಜ್ಜದಿ ಸಮ್ಪದ್ಯತೇ . ಕಿಮ್ . ಣಿವ್ವಾಣಂ ನಿರ್ವಾಣಮ್ . ಕಥಮ್ . ಸಹ . ಕೈಃ . ದೇವಾಸುರಮಣುಯರಾಯವಿಹವೇಹಿಂ ದೇವಾಸುರಮನುಷ್ಯರಾಜವಿಭವೈಃ . ಕಸ್ಯ . ಜೀವಸ್ಸ ಜೀವಸ್ಯ . ಕಸ್ಮಾತ್ . ಚರಿತ್ತಾದೋ ಚಾರಿತ್ರಾತ್ . ಕಥಂಭೂತಾತ್ . ದಂಸಣಣಾಣಪ್ಪಹಾಣಾದೋ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ- ಜ್ಞಾನಪ್ರಧಾನಾದಿತಿ . ತದ್ಯಥಾ ---ಆತ್ಮಾಧೀನಜ್ಞಾನಸುಖಸ್ವಭಾವೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯೇ ಯನ್ನಿಶ್ಚಲನಿರ್ವಿಕಾರಾನುಭೂತಿರೂಪಮ-
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜೀವಸ್ಯ ] ಜೀವಕೋ [ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಪ್ರಧಾನಾತ್ ] ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಪ್ರಧಾನ [ಚಾರಿತ್ರಾತ್ ] ಚಾರಿತ್ರಸೇ [ದೇವಾಸುರಮನುಜರಾಜವಿಭವೈಃ ] ದೇವೇನ್ದ್ರ, ಅಸುರೇನ್ದ್ರ ಔರ ನರೇನ್ದ್ರಕೇ ವೈಭವೋಂಕೇ ಸಾಥ [ನಿರ್ವಾಣಂ ] ನಿರ್ವಾಣ [ಸಂಪದ್ಯತೇ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ . (ಜೀವಕೋ ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರಸೇ ದೇವೇನ್ದ್ರ ಇತ್ಯಾದಿಕೇ ವೈಭವೋಂಕೀ ಔರ ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಸೇ ನಿರ್ವಾಣಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ .) ..೬..
ಟೀಕಾ : — ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಪ್ರಧಾನ ಚಾರಿತ್ರಸೇ, ಯದಿ ವಹ (ಚಾರಿತ್ರ) ವೀತರಾಗ ಹೋ ತೋ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ; ಔರ ಉಸಸೇ ಹೀ, ಯದಿ ವಹ ಸರಾಗ ಹೋ ತೋ ದೇವೇನ್ದ್ರ -ಅಸುರೇನ್ದ್ರ -ನರೇನ್ದ್ರಕೇ ವೈಭವಕ್ಲೇಶರೂಪ ಬನ್ಧಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಮುಮುಕ್ಷುಓಂಕೋ ಇಷ್ಟ ಫಲವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ (ಉಪಾದೇಯ) ಹೈ, ಔರ ಅನಿಷ್ಟ ಫಲವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರ ತ್ಯಾಗನೇ ಯೋಗ್ಯ (ಹೇಯ) ಹೈ ..೬..
ಅಬ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಸ್ವರೂಪ ವ್ಯಕ್ತ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
೧೦ಪ್ರವಚನಸಾರ[ ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುಂದಕುಂದ-