ജേ പജ്ജഏസു ണിരദാ ജീവാ പരസമഇഗ ത്തി ണിദ്ദിട്ഠാ . ആദസഹാവമ്ഹി ഠിദാ തേ സഗസമയാ മുണേദവ്വാ ..൯൪..
ശരീരാകാരഗതിമാര്ഗണാവിലക്ഷണഃ സിദ്ധഗതിപര്യായഃ തഥാഗുരുലഘുകഗുണഷഡ്വൃദ്ധിഹാനിരൂപാഃ സാധാരണസ്വഭാവ- ഗുണപര്യായാശ്ച, തഥാ സര്വദ്രവ്യേഷു സ്വഭാവദ്രവ്യപര്യായാഃ സ്വജാതീയവിജാതീയവിഭാവദ്രവ്യപര്യായാശ്ച, തഥൈവ സ്വഭാവവിഭാവഗുണപര്യായാശ്ച ‘ജേസിം അത്ഥി സഹാഓ’ ഇത്യാദിഗാഥായാം, തഥൈവ ‘ഭാവാ ജീവാദീയാ’ ഇത്യാദി- ഗാഥായാം ച പഞ്ചാസ്തികായേ പൂര്വം കഥിതക്രമേണ യഥാസംഭവം ജ്ഞാതവ്യാഃ . പജ്ജയമൂഢാ ഹി പരസമയാ യസ്മാദിത്ഥംഭൂത- കരകേ, തത്ത്വകീ അപ്രതിപത്തി ജിസകാ ലക്ഷണ ഹൈ ഐസേ മോഹകോ പ്രാപ്ത ഹോതേ ഹുയേ പരസമയ ഹോതേ ഹൈം .
ഭാവാര്ഥ : — പദാര്ഥ ദ്രവ്യസ്വരൂപ ഹൈ . ദ്രവ്യ അനന്തഗുണമയ ഹൈ . ദ്രവ്യോം ഔര ഗുണോംസേ പര്യായേം ഹോതീ ഹൈം . പര്യായോംകേ ദോ പ്രകാര ഹൈം : — ൧ – ദ്രവ്യപര്യായ, ൨ – ഗുണപര്യായ . ഇനമേംസേ ദ്രവ്യപര്യായകേ ദോ ഭേദ ഹൈം : — ൧ – സമാനജാതീയ — ജൈസേ ദ്വി – അണുക, ത്രി -അണുക, ഇത്യാദി സ്കന്ധ; പര്യായ — ജൈസേ സിദ്ധകേ ഗുണപര്യായ ൨ – വിഭാവപര്യായ — ജൈസേ സ്വപരഹേതുക മതിജ്ഞാനപര്യായ .
ഐസാ ജിനേന്ദ്ര ഭഗവാനകീ വാണീസേ കഥിത സര്വ പദാര്ഥോംകാ ദ്രവ്യ -ഗുണ -പര്യായസ്വരൂപ ഹീ യഥാര്ഥ ഹൈ . ജോ ജീവ ദ്രവ്യ -ഗുണകോ ന ജാനതേ ഹുയേ മാത്ര പര്യായകാ ഹീ ആലമ്ബന ലേതേ ഹൈം വേ നിജ സ്വഭാവകോ ന ജാനതേ ഹുയേ പരസമയ ഹൈം ..൯൩..
അബ ൧ആനുഷംഗിക ഐസീ യഹ ഹീ സ്വസമയ -പരസമയകീ വ്യവസ്ഥാ (അര്ഥാത് സ്വസമയ ഔര പരസമയകാ ഭേദ) നിശ്ചിത കരകേ (ഉസകാ) ഉപസംഹാര കരതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [യേ ജീവാഃ ] ജോ ജീവ [പര്യായേഷു നിരതാഃ ] പര്യായോംമേം ലീന ഹൈം [പരസമയികാഃ ഇതി നിര്ദിഷ്ടാഃ ] ഉന്ഹേം പരസമയ കഹാ ഗയാ ഹൈ [ആത്മസ്വഭാവേ സ്ഥിതാഃ ] ജോ ജീവ ആത്മസ്വഭാവമേം സ്ഥിത ഹൈം [തേ ] വേ [സ്വകസമയാഃ ജ്ഞാതവ്യാഃ ] സ്വസമയ ജാനനേ ..൯൪..
പര്യായമാം രത ജീവ ജേ തേ ‘പരസമയ’ നിര്ദിഷ്ട ഛേ; ആത്മസ്വഭാവേ സ്ഥിത ജേ തേ ‘സ്വകസമയ’ ജ്ഞാതവ്യ ഛേ . ൯൪.
൨ – അസമാനജാതീയ — ജൈസേ മനുഷ്യ ദേവ ഇത്യാദി . ഗുണപര്യായകേ ഭീ ദോ ഭേദ ഹൈം : — ൧ – സ്വഭാവ-
൧. ആനുഷംഗിക = പൂര്വ ഗാഥാകേ കഥനകേ സാഥ സമ്ബന്ധവാലീ .