ദ്രവ്യസ്വരൂപമുപാദായ പ്രവര്തമാനപ്രവൃത്തിയുക്തൈര്ഗുണൈഃ പര്യായൈശ്ച നിഷ്പാദിതനിഷ്പത്തിയുക്തസ്യ ദ്രവ്യസ്യ
മൂലസാധനതയാ തൈര്നിഷ്പാദിതം യദസ്തിത്വം സ സ്വഭാവഃ .
കിംച — യഥാ ഹി ദ്രവ്യേണ വാ ക്ഷേത്രേണ വാ കാലേന വാ ഭാവേന വാ കാര്തസ്വരാ-
ത്പൃഥഗനുപലഭ്യമാനൈഃ കര്തൃകരണാധികരണരൂപേണ കുണ്ഡലാംഗദപീതതാദ്യുത്പാദവ്യയധ്രൌവ്യാണാം സ്വരൂപ-
ഏവ പീതത്വാദിഗുണകുണ്ഡലാദിപര്യായാണാം സ്വഭാവോ ഭവതി, തഥാ സ്വകീയദ്രവ്യക്ഷേത്രകാലഭാവൈഃ കേവല-
ജ്ഞാനാദിഗുണകിംചിദൂനചരമശരീരാകാരപര്യായേഭ്യഃ സകാശാദഭിന്നസ്യ മുക്താത്മദ്രവ്യസ്യ സംബന്ധി യദസ്തിത്വം സ
ഏവ കേവലജ്ഞാനാദിഗുണകിംചിദൂനചരമശരീരാകാരപര്യായാണാം സ്വഭാവോ ജ്ഞാതവ്യഃ . അഥേദാനീമുത്പാദവ്യയ-
ധ്രൌവ്യാണാമപി ദ്രവ്യേണ സഹാഭിന്നാസ്തിത്വം കഥ്യതേ . യഥാ സ്വകീയദ്രവ്യാദിചതുഷ്ടയേന സുവര്ണാദഭിന്നാനാം
കടകപര്യായോത്പാദകങ്കണപര്യായവിനാശസുവര്ണത്വലക്ഷണധ്രൌവ്യാണാം സംബന്ധി യദസ്തിത്വം സ ഏവ സുവര്ണസദ്ഭാവഃ,
കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ ]
ജ്ഞേയതത്ത്വ -പ്രജ്ഞാപന
൧൭൭
പ്ര ൨൩
കരണ-൧അധികരണരൂപസേ ദ്രവ്യകേ സ്വരൂപകോ ധാരണ കരകേ പ്രവര്തമാന ഗുണോം ഔര പര്യായോംസേ ജിസകീ
നിഷ്പത്തി ഹോതീ ഹൈ, — ഐസേ ദ്രവ്യകാ, മൂലസാധനപനേസേ ഉനസേ നിഷ്പന്ന ഹോതാ ഹുആ ജോ അസ്തിത്വ ഹൈ, വഹ
സ്വഭാവ ഹൈ . (പീതത്വാദികസേ ഔര കുണ്ഡലാദികസേ ഭിന്ന ന ദിഖാഈ ദേനേവാലേ സുവര്ണകാ അസ്തിത്വ
വഹ പീതത്വാദിക ഔര കുണ്ഡലാദികകാ ഹീ അസ്തിത്വ ഹൈ, ക്യോംകി സുവര്ണകേ സ്വരൂപകോ പീതത്വാദിക
ഔര കുണ്ഡലാദിക ഹീ ധാരണ കരതേ ഹൈം, ഇസലിയേ പീതത്വാദിക ഔര കുണ്ഡലാദികകേ അസ്തിത്വസേ
ഹീ സുവര്ണകീ നിഷ്പത്തി ഹോതീ ഹൈ, പീതത്വാദിക ഔര കുണ്ഡലാദിക ന ഹോം തോ സുവര്ണ ഭീ ന ഹോ;
ഇസീപ്രകാര ഗുണോംസേ ഔര പര്യായോംസേ ഭിന്ന ന ദിഖാഈ ദേനേവാലേ ദ്രവ്യകാ അസ്തിത്വ വഹ ഗുണോം ഔര
പര്യായോംകാ ഹീ അസ്തിത്വ ഹൈ, ക്യോംകി ദ്രവ്യകേ സ്വരൂപകോ ഗുണ ഔര പര്യായേം ഹീ ധാരണ കരതീ ഹൈം
ഇസലിയേ ഗുണോം ഔര പര്യായോംകേ അസ്തിത്വസേ ഹീ ദ്രവ്യകീ നിഷ്പത്തി ഹോതീ ഹൈ . യദി ഗുണ ഔര പര്യായേം
ന ഹോ തോ ദ്രവ്യ ഭീ ന ഹോ . ഐസാ അസ്തിത്വ വഹ ദ്രവ്യകാ സ്വഭാവ ഹൈ .)
(ജിസപ്രകാര ദ്രവ്യകാ ഔര ഗുണ -പര്യായകാ ഏക ഹീ അസ്തിത്വ ഹൈ ഐസാ സുവര്ണകേ ദൃഷ്ടാന്ത
പൂര്വക സമഝായാ, ഉസീപ്രകാര അബ സുവര്ണകേ ദൃഷ്ടാന്ത പൂര്വക ഐസാ ബതായാ ജാ രഹാ ഹൈ കി ദ്രവ്യകാ
ഔര ഉത്പാദ -വ്യയ -ധ്രൌവ്യകാ ഭീ ഏക ഹീ അസ്തിത്വ ഹൈ .)
ജൈസേ ദ്രവ്യസേ, ക്ഷേത്രസേ, കാലസേ യാ ഭാവസേ, സുവര്ണസേ ൨ജോ പൃഥക് നഹീം ദിഖാഈ ദേതേ,
കര്താ -കരണ-൩അധികരണരൂപസേ കുണ്ഡലാദി ഉത്പാദോംകേ, ബാജൂബംധാദി വ്യയോംകേ ഔര പീതത്വാദി
൧. ഗുണ -പര്യായേം ഹീ ദ്രവ്യകീ കര്താ, കരണ ഔര അധികരണ ഹൈം; ഇസലിയേ ഗുണ – പര്യായേം ഹീ ദ്രവ്യകാ സ്വരൂപ ധാരണ
കരതീ ഹൈം .
൨. ജോ = ജോ കുണ്ഡലാദി ഉത്പാദ, ബാജൂബംധാദി വ്യയ ആര പീതാദി ധ്രൌവ്യ .
൩. സുവര്ണ ഹീ കുണ്ഡലാദി -ഉത്പാദ, ബാജൂബംധാദി -വ്യയ ഔര പീതത്വാദി ധ്രൌവ്യകാ കര്താ, കരണ തഥാ അധികരണ ഹൈ;
ജഇസലിയേ സുവര്ണ ഹീ ഉനകാ സ്വരൂപ ധാരണ കരതാ ഹൈ . (സുവര്ണ ഹീ കുണ്ഡലാദിരൂപസേ ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ,
ബാജൂബംധാദിരൂപസേ നഷ്ട ഹോതാ ഹൈ ഔര പീതത്വാദിരൂപസേ അവസ്ഥിത രഹതാ ഹൈ .)