അഥ പൃഥക്ത്വാന്യത്വലക്ഷണമുന്മുദ്രയതി —
പവിഭത്തപദേസത്തം പുധത്തമിദി സാസണം ഹി വീരസ്സ .
അണ്ണത്തമതബ്ഭാവോ ണ തബ്ഭവം ഹോദി കധമേഗം ..൧൦൬..
പ്രവിഭക്തപ്രദേശത്വം പൃഥക്ത്വമിതി ശാസനം ഹി വീരസ്യ .
അന്യത്വമതദ്ഭാവോ ന തദ്ഭവത് ഭവതി കഥമേകമ് ..൧൦൬..
പ്രവിഭക്തപ്രദേശത്വം ഹി പൃഥക്ത്വസ്യ ലക്ഷണമ് . തത്തു സത്താദ്രവ്യയോര്ന സംഭാവ്യതേ, ഗുണഗുണിനോഃ
പ്രവിഭക്തപ്രദേശത്വാഭാവാത്, ശുക്ലോത്തരീയവത് . തഥാ ഹി — യഥാ യ ഏവ ശുക്ലസ്യ ഗുണസ്യ പ്രദേശാസ്ത
ഖപുഷ്പവദവിദ്യമാനദ്രവ്യേണ സഹ കഥം സത്താ സമവായം കരോതി, കരോതീതി ചേത്തര്ഹി ഖപുഷ്പേണാപി സഹ സത്താ കര്തൃ
സമവായം കരോതു, ന ച തഥാ . തമ്ഹാ ദവ്വം സയം സത്താ തസ്മാദഭേദനയേന ശുദ്ധചൈതന്യസ്വരൂപസത്തൈവ പരമാത്മദ്രവ്യം
ഭവതീതി . യഥേദം പരമാത്മദ്രവ്യേണ സഹ ശുദ്ധചേതനാസത്തായാ അഭേദവ്യാഖ്യാനം കൃതം തഥാ സര്വേഷാം
ചേതനാചേതനദ്രവ്യാണാം സ്വകീയസ്വകീയസത്തയാ സഹാഭേദവ്യാഖ്യാനം കര്തവ്യമിത്യഭിപ്രായഃ ..൧൦൫..
അഥ പൃഥക്ത്വലക്ഷണം കിമന്യത്വലക്ഷണം ച കിമിതി പൃഷ്ടേ പ്രത്യുത്തരം ദദാതി — പവിഭത്തപദേസത്തം
പുധത്തം പൃഥക്ത്വം ഭവതി പൃഥക്ത്വാഭിധാനോ ഭേദോ ഭവതി . കിംവിശിഷ്ടമ് . പ്രകര്ഷേണ വിഭക്തപ്രദേശത്വം
ഭിന്നപ്രദേശത്വമ് . കിംവത് . ദണ്ഡദണ്ഡിവത് . ഇത്ഥംഭൂതം പൃഥക്ത്വം ശുദ്ധാത്മദ്രവ്യശുദ്ധസത്താഗുണയോര്ന ഘടതേ .
൨൦൪പ്രവചനസാര[ ഭഗവാനശ്രീകുംദകുംദ-
അബ, പൃഥക്ത്വകാ ഔര അന്യത്വകാ ലക്ഷണ സ്പഷ്ട കരതേ ഹൈം : —
അന്വയാര്ഥ : — [പ്രവിഭക്തപ്രദേശത്വം ] വിഭക്തപ്രദേശത്വ വഹ [പൃഥക്ത്വം ] പൃഥക്ത്വ ഹൈ,
[ഇതി ഹി ] ഐസാ [വീരസ്യ ശാസനം ] വീരകാ ഉപദേശ ഹൈ . [അതദ്ഭാവഃ ] അതദ്ഭാവ (ഉസരൂപ ന
ഹോനാ) വഹ [അന്യത്വ ] അന്യത്വ ഹൈ . [ന തത് ഭവത് ] ജോ ഉസരൂപ ന ഹോ [കഥം ഏകമ് ഭവതി ]
വഹ ഏക കൈസേ ഹോ സകതാ ഹൈ ? (കഥംചിത് സത്താ ദ്രവ്യരൂപ നഹീം ഹൈ ഔര ദ്രവ്യ സത്താരൂപ നഹീം ഹൈ,
ഇസലിയേ വേ ഏക നഹീം ഹൈം .)..൧൦൬..
ടീകാ : — വിഭക്ത പ്രദേശത്വ (ഭിന്ന പ്രദേശത്വ) പൃഥക്ത്വകാ ലക്ഷണ ഹൈ . വഹ തോ സത്താ
ഔര ദ്രവ്യമേം സമ്ഭവ നഹീം ഹൈ, ക്യോംകി ഗുണ ഔര ഗുണീമേം വിഭക്തപ്രദേശത്വകാ അഭാവ ഹോതാ ഹൈ —
ശുക്ലത്വ ഔര വസ്ത്രകീ ഭാ
തി . വഹ ഇസപ്രകാര ഹൈ കി ജൈസേ – ജോ ശുക്ലത്വകേ – ഗുണകേ – പ്രദേശ ഹൈം വേ
ജിന വീരനോ ഉപദേശ ഏമ — പൃഥക്ത്വ ഭിന്നപ്രദേശതാ,
അന്യത്വ ജാണ അതത്പണും; നഹി തേ - പണേ തേ ഏക ക്യാം ? ൧൦൬.