ଅଥ କେଵଲିନାମିଵ ସର୍ଵେଷାମପି ସ୍ଵଭାଵଵିଘାତାଭାଵଂ ନିଷେଧଯତି —
ଜଦି ସୋ ସୁହୋ ଵ ଅସୁହୋ ଣ ହଵଦି ଆଦା ସଯଂ ସହାଵେଣ .
ସଂସାରୋ ଵି ଣ ଵିଜ୍ଜଦି ସଵ୍ଵେସିଂ ଜୀଵକାଯାଣଂ ..୪୬..
ଯଦି ସ ଶୁଭୋ ଵା ଅଶୁଭୋ ନ ଭଵତି ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵଭାଵେନ .
ସଂସାରୋଽପି ନ ଵିଦ୍ଯତେ ସର୍ଵେଷାଂ ଜୀଵକାଯାନାମ୍ ..୪୬..
ଯଦି ଖଲ୍ଵେକାନ୍ତେନ ଶୁଭାଶୁଭଭାଵସ୍ଵଭାଵେନ ସ୍ଵଯମାତ୍ମା ନ ପରିଣମତେ ତଦା ସର୍ଵଦୈଵ ସର୍ଵଥା
ନିର୍ଵିଘାତେନ ଶୁଦ୍ଧସ୍ଵଭାଵେନୈଵାଵତିଷ୍ଠତେ . ତଥା ଚ ସର୍ଵ ଏଵ ଭୂତଗ୍ରାମାଃ ସମସ୍ତବନ୍ଧସାଧନ-
ଶୂନ୍ଯତ୍ଵାଦାଜଵଂଜଵାଭାଵସ୍ଵଭାଵତୋ ନିତ୍ଯମୁକ୍ତତାଂ ପ୍ରତିପଦ୍ଯେରନ୍ . ତଚ୍ଚ ନାଭ୍ଯୁପଗମ୍ଯତେ; ଆତ୍ମନଃ
କୃତେ ସତି ଦୂଷଣଦ୍ଵାରେଣ ପରିହାରଂ ଦଦାତି ---ଜଦି ସୋ ସୁହୋ ଵ ଅସୁହୋ ଣ ହଵଦି ଆଦା ସଯଂ ସହାଵେଣ ଯଥୈଵ
ଶୁଦ୍ଧନଯେନାତ୍ମା ଶୁଭାଶୁଭାଭ୍ଯାଂ ନ ପରିଣମତି ତଥୈଵାଶୁଦ୍ଧନଯେନାପି ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵକୀଯୋପାଦାନକାରଣେନ
ସ୍ଵଭାଵେନାଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯରୂପେଣାପି ଯଦି ନ ପରିଣମତି ତଦା . କିଂ ଦୂଷଣଂ ଭଵତି . ସଂସାରୋ ଵି ଣ ଵିଜ୍ଜଦି
ନିସ୍ସଂସାରଶୁଦ୍ଧାତ୍ମସ୍ଵରୂପାତ୍ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତୋ ଵ୍ଯଵହାରନଯେନାପି ସଂସାରୋ ନ ଵିଦ୍ଯତେ . କେଷାମ୍ . ସଵ୍ଵେସିଂ ଜୀଵକାଯାଣଂ
ସର୍ଵେଷାଂ ଜୀଵସଂଘାତାନାମିତି . ତଥା ହି --ଆତ୍ମା ତାଵତ୍ପରିଣାମୀ, ସ ଚ କର୍ମୋପାଧିନିମିତ୍ତେ ସତି
ସ୍ଫ ଟିକମଣିରିଵୋପାଧିଂ ଗୃହ୍ଣାତି, ତତଃ କାରଣାତ୍ସଂସାରାଭାଵୋ ନ ଭଵତି . ଅଥ ମତମ୍ ---ସଂସାରାଭାଵଃ
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା ]
ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ଵ -ପ୍ରଜ୍ଞାପନ
୭୭
ଅବ, କେଵଲୀଭଗଵାନକୀ ଭାଁତି ସମସ୍ତ ଜୀଵୋଂକେ ସ୍ଵଭାଵ ଵିଘାତକା ଅଭାଵ ହୋନେକା ନିଷେଧ
କରତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଦି ] ଯଦି (ଐସା ମାନା ଜାଯେ କି) [ସଃ ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା
[ସ୍ଵଯଂ ] ସ୍ଵଯଂ [ସ୍ଵଭାଵେନ ] ସ୍ଵଭାଵସେ (-ଅପନେ ଭାଵସେ) [ଶୁଭଃ ଵା ଅଶୁଭଃ ] ଶୁଭ ଯା
ଅଶୁଭ [ନ ଭଵତି ] ନହୀଂ ହୋତା (ଶୁଭାଶୁଭ ଭାଵମେଂ ପରିଣମିତ ହୀ ନହୀଂ ହୋତା) [ସର୍ଵେଷାଂ ଜୀଵକାଯାନାଂ ]
ତୋ ସମସ୍ତ ଜୀଵନିକାଯୋଂକେ [ସଂସାରଃ ଅପି ] ସଂସାର ଭୀ [ନ ଵିଦ୍ଯତେ ] ଵିଦ୍ଯମାନ ନହୀଂ ହୈ ଐସା ସିଦ୍ଧ
ହୋଗା ..୪୬..
ଟୀକା : — ଯଦି ଏକାନ୍ତସେ ଐସା ମାନା ଜାଯେ କି ଶୁଭାଶୁଭଭାଵରୂପ ସ୍ଵଭାଵମେଂ
(-ଅପନେ ଭାଵମେଂ ) ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ପରିଣମିତ ନହୀଂ ହୋତା, ତୋ ଯହ ସିଦ୍ଧ ହୁଆ କି (ଵହ) ସଦା ହୀ
ସର୍ଵଥା ନିର୍ଵିଘାତ ଶୁଦ୍ଧସ୍ଵଭାଵସେ ହୀ ଅଵସ୍ଥିତ ହୈ; ଔର ଇସପ୍ରକାର ସମସ୍ତ ଜୀଵସମୂହ, ସମସ୍ତ
ବନ୍ଧକାରଣୋଂସେ ରହିତ ସିଦ୍ଧ ହୋନେସେ ସଂସାର ଅଭାଵରୂପ ସ୍ଵଭାଵକେ କାରଣ ନିତ୍ଯମୁକ୍ତତାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋ
ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ନିଜ ଭାଵଥୀ ଜୋ ଶୁଭ -ଅଶୁଭ ବନେ ନହୀଂ,
ତୋ ସର୍ଵ ଜୀଵନିକାଯନେ ସଂସାର ପଣ ଵର୍ତେ ନହୀଂ ! ୪୬.