ଅଥାନିଷ୍ଟକାର୍ଯକାରଣତ୍ଵମଭିଧାଯ ତ୍ରିଭୂମିକସ୍ଯାପି ମୋହସ୍ଯ କ୍ଷଯମାସୂତ୍ରଯତି —
ମୋହେଣ ଵ ରାଗେଣ ଵ ଦୋସେଣ ଵ ପରିଣଦସ୍ସ ଜୀଵସ୍ସ .
ଜାଯଦି ଵିଵିହୋ ବଂଧୋ ତମ୍ହା ତେ ସଂଖଵଇଦଵ୍ଵା ..୮୪..
ମୋହେନ ଵା ରାଗେଣ ଵା ଦ୍ଵେଷେଣ ଵା ପରିଣତସ୍ଯ ଜୀଵସ୍ଯ .
ଜାଯତେ ଵିଵିଧୋ ବନ୍ଧସ୍ତସ୍ମାତ୍ତେ ସଂକ୍ଷପଯିତଵ୍ଯାଃ ..୮୪..
ଏଵମସ୍ଯ ତତ୍ତ୍ଵାପ୍ରତିପତ୍ତିନିମୀଲିତସ୍ଯ, ମୋହେନ ଵା ରାଗେଣ ଵା ଦ୍ଵେଷେଣ ଵା ପରିଣତସ୍ଯ,
ତୃଣପଟଲାଵଚ୍ଛନ୍ନଗର୍ତସଂଗତସ୍ଯ କରେଣୁକୁଟ୍ଟନୀଗାତ୍ରାସକ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରତିଦ୍ଵିରଦଦର୍ଶନୋଦ୍ଧତପ୍ରଵିଧାଵିତସ୍ଯ ଚ
ସିନ୍ଧୁରସ୍ଯେଵ, ଭଵତି ନାମ ନାନାଵିଧୋ ବନ୍ଧଃ . ତତୋଽମୀ ଅନିଷ୍ଟକାର୍ଯକାରିଣୋ ମୁମୁକ୍ଷୁଣା
ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷାଃ ସମ୍ଯଗ୍ନିର୍ମୂଲକାଷଂ କଷିତ୍ଵା କ୍ଷପଣୀଯାଃ ..୮୪..
୧୪୪ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
ଅବ, ତୀନୋଂ ପ୍ରକାରକେ ମୋହକୋ ଅନିଷ୍ଟ କାର୍ଯକା କାରଣ କହକର ଉସକା (-ତୀନ ପ୍ରକାରକେ
ମୋହକା) କ୍ଷଯ କରନେକୋ ସୂତ୍ର ଦ୍ଵାରା କହତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ମୋହେନ ଵା ] ମୋହରୂପ [ରାଗେଣ ଵା ] ରାଗରୂପ [ଦ୍ଵେଷେଣ ଵା ] ଅଥଵା
ଦ୍ଵେଷରୂପ [ପରିଣତସ୍ଯ ଜୀଵସ୍ଯ] ପରିଣମିତ ଜୀଵକେ [ଵିଵିଧଃ ବଂଧଃ ] ଵିଵିଧ ବଂଧ [ଜାଯତେ ] ହୋତା
ହୈ; [ତସ୍ମାତ୍ ] ଇସଲିଯେ [ତେ ] ଵେ (ମୋହ -ରାଗ -ଦ୍ଵେଷ) [ସଂକ୍ଷପଯିତଵ୍ଯାଃ ] ସମ୍ପୂର୍ଣତଯା କ୍ଷଯ କରନେ
ଯୋଗ୍ଯ ହୈଂ ..୮୪..
ଟୀକା : — ଇସପ୍ରକାର ତତ୍ତ୍ଵ -ଅପ୍ରତିପତ୍ତି (-ଵସ୍ତୁସ୍ଵରୂପକେ ଅଜ୍ଞାନ) ସେ ବଂଦ ହୁଏ, ମୋହ-
ରୂପ -ରାଗରୂପ ଯା ଦ୍ଵେଷରୂପ ପରିଣମିତ ହୋତେ ହୁଏ ଇସ ଜୀଵକୋ — ଘାସକେ ଢେରସେ ଢଁକେ ହୁଏ ଖେକା ସଂଗ
କରନେଵାଲେ ହାଥୀକୀ ଭାଁତି, ହଥିନୀରୂପୀ କୁଟ୍ଟନୀକେ ଶରୀରମେଂ ଆସକ୍ତ ହାଥୀକୀ ଭାଁତି ଔର ଵିରୋଧୀ
ହାଥୀକୋ ଦେଖକର, ଉତ୍ତେଜିତ ହୋକର (ଉସକୀ ଓର) ଦୌଡ଼ତେ ହୁଏ ହାଥୀକୀ ଭାଁତି — ଵିଵିଧ ପ୍ରକାରକା
ବଂଧ ହୋତା ହୈ; ଇସଲିଯେ ମୁମୁକ୍ଷୁ ଜୀଵକୋ ଅନିଷ୍ଟ କାର୍ଯ କରନେଵାଲେ ଇସ ମୋହ, ରାଗ ଔର ଦ୍ଵେଷକା ଯଥାଵତ୍
ମୋହେଣ ଵ ରାଗେଣ ଵ ଦୋସେଣ ଵ ପରିଣଦସ୍ସ ଜୀଵସ୍ସ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷପରିଣତସ୍ଯ ମୋହାଦିରହିତପରମାତ୍ମସ୍ଵରୂପ-
ପରିଣତିଚ୍ଯୁତସ୍ଯ ବହିର୍ମୁଖଜୀଵସ୍ଯ ଜାଯଦି ଵିଵିହୋ ବଂଧୋ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗଲକ୍ଷଣୋ ଭାଵମୋକ୍ଷସ୍ତଦ୍ବଲେନ ଜୀଵ-
ପ୍ରଦେଶକର୍ମପ୍ରଦେଶାନାମତ୍ଯନ୍ତଵିଶ୍ଲେଷୋ ଦ୍ରଵ୍ଯମୋକ୍ଷଃ, ଇତ୍ଥଂଭୂତଦ୍ରଵ୍ଯଭାଵମୋକ୍ଷାଦ୍ଵିଲକ୍ଷଣଃ ସର୍ଵପ୍ରକାରୋପାଦେଯଭୂତସ୍ଵା-
ଭାଵିକସୁଖଵିପରୀତସ୍ଯ ନାରକାଦିଦୁଃଖସ୍ଯ କାରଣଭୂତୋ ଵିଵିଧବନ୍ଧୋ ଜାଯତେ . ତମ୍ହା ତେ ସଂଖଵଇଦଵ୍ଵା ଯତୋ
ରେ ! ମୋହରୂପ ଵା ରାଗରୂପ ଵା ଦ୍ଵେଷପରିଣତ ଜୀଵନେ
ଵିଧଵିଧ ଥାଯେ ବଂଧ, ତେଥୀ ସର୍ଵ ତେ କ୍ଷଯଯୋଗ୍ଯ ଛେ . ୮୪.