ନ ଚ ତୈରୁତ୍ପାଦାଦିଭିର୍ଗୁଣପର୍ଯାଯୈର୍ଵା ସହ ଦ୍ରଵ୍ଯଂ ଲକ୍ଷ୍ଯଲକ୍ଷଣଭେଦେଽପି ସ୍ଵରୂପଭେଦମୁପଵ୍ରଜତି, ସ୍ଵରୂପତ ଏଵ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ତଥାଵିଧତ୍ଵାଦୁତ୍ତରୀଯଵତ୍ .
ଯଥା ଖଲୂତ୍ତରୀଯମୁପାତ୍ତମଲିନାଵସ୍ଥଂ ପ୍ରକ୍ଷାଲିତମମଲାଵସ୍ଥଯୋତ୍ପଦ୍ଯମାନଂ ତେନୋତ୍ପାଦେନ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ, ନ ଚ ତେନ ସହ ସ୍ଵରୂପଭେଦମୁପଵ୍ରଜତି, ସ୍ଵରୂପତ ଏଵ ତଥାଵିଧତ୍ଵମଵଲମ୍ବତେ, ତଥା ଦ୍ରଵ୍ଯମପି ସମୁପାତ୍ତପ୍ରାକ୍ତନାଵସ୍ଥଂ ସମୁଚିତବହିରଂଗସାଧନସନ୍ନିଧିସଦ୍ଭାଵେ ଵିଚିତ୍ରବହୁତରାଵସ୍ଥାନଂ ସ୍ଵରୂପକର୍ତୃକରଣ- ସାମର୍ଥ୍ଯସ୍ଵଭାଵେନାନ୍ତରଂଗସାଧନତାମୁପାଗତେନାନୁଗୃହୀତମୁତ୍ତରାଵସ୍ଥଯୋତ୍ପଦ୍ଯମାନଂ ତେନୋତ୍ପାଦେନ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ, ନ ଚ ତେନ ସହ ସ୍ଵରୂପଭେଦମୁପଵ୍ରଜତି, ସ୍ଵରୂପତ ଏଵ ତଥାଵିଧତ୍ଵମଵଲମ୍ବତେ . ଯଥା ଚ ତଦେଵୋତ୍ତରୀଯ- ମମଲାଵସ୍ଥଯୋତ୍ପଦ୍ଯମାନଂ ମଲିନାଵସ୍ଥଯା ଵ୍ଯଯମାନଂ ତେନ ଵ୍ଯଯେନ ଲକ୍ଷ୍ଯତେ, ନ ଚ ତେନ ସହ ସ୍ଵରୂପଭେଦ- କରୋତି, ସ୍ଵରୂପତ ଏଵ ତଥାଵିଧତ୍ଵମଵଲମ୍ବତେ . ତଥାଵିଧତ୍ଵଂ କୋଽର୍ଥଃ . ଉତ୍ପାଦଵ୍ଯଯଧ୍ରୌଵ୍ଯଗୁଣପର୍ଯାଯସ୍ଵରୂପେଣ ପରିଣମତି, ତଥା ସର୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯାଣି ସ୍ଵକୀଯସ୍ଵକୀଯଯଥୋଚିତୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯଧ୍ରୌଵ୍ଯୈସ୍ତଥୈଵ ଗୁଣପର୍ଯାଯୈଶ୍ଚ ସହ ଯଦ୍ଯପି ସଂଜ୍ଞାଲକ୍ଷଣପ୍ରଯୋଜନାଦିଭିର୍ଭେଦଂ କୁର୍ଵନ୍ତି ତଥାପି ସତ୍ତାସ୍ଵରୂପେଣ ଭେଦଂ ନ କୁର୍ଵନ୍ତି, ସ୍ଵଭାଵତ ଏଵ ତଥାଵିଧତ୍ଵମଵଲମ୍ବନ୍ତେ . ତଥାଵିଧତ୍ଵଂ କୋଽର୍ଥଃ . ଉତ୍ପାଦଵ୍ଯଯାଦିସ୍ଵରୂପେଣ ପରିଣମନ୍ତି . ଅଥଵା ଯଥା ଵସ୍ତ୍ରଂ
ଦ୍ରଵ୍ଯକା ଉନ ଉତ୍ପାଦାଦିକେ ସାଥ ଅଥଵା ଗୁଣପର୍ଯାଯୋଂକେ ସାଥ ଲକ୍ଷ୍ଯ -ଲକ୍ଷଣ ଭେଦ ହୋନେ ପର ଭୀ ସ୍ଵରୂପଭେଦ ନହୀଂ ହୈ . ସ୍ଵରୂପସେ ହୀ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଵୈସା (ଉତ୍ପାଦାଦି ଅଥଵା ଗୁଣପର୍ଯାଯଵାଲା) ହୈ — ଵସ୍ତ୍ରକେ ସମାନ .
ଜୈସେ ମଲିନ ଅଵସ୍ଥାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ଵସ୍ତ୍ର, ଧୋନେ ପର ନିର୍ମଲ ଅଵସ୍ଥାସେ (-ନିର୍ମଲ ଅଵସ୍ଥାରୂପ, ନିର୍ମଲ ଅଵସ୍ଥାକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୁଆ ଉସ ଉତ୍ପାଦସେ ଲକ୍ଷିତ ହୋତା ହୈ; କିନ୍ତୁ ଉସକା ଉସ ଉତ୍ପାଦକେ ସାଥ ସ୍ଵରୂପ ଭେଦ ନହୀଂ ହୈ, ସ୍ଵରୂପସେ ହୀ ଵୈସା ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ଵଯଂ ଉତ୍ପାଦରୂପସେ ହୀ ପରିଣତ ହୈ); ଉସୀପ୍ରକାର ଜିସନେ ପୂର୍ଵ ଅଵସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତ କୀ ହୈ ଐସା ଦ୍ରଵ୍ଯ ଭୀ — ଜୋ କି ଉଚିତ ବହିରଂଗ ସାଧନୋଂକେ ସାନ୍ନିଧ୍ଯ (ନିକଟତା; ହାଜରୀ) କେ ସଦ୍ଭାଵମେଂ ଅନେକ ପ୍ରକାରକୀ ବହୁତସୀ ଅଵସ୍ଥାଯେଂ କରତା ହୈ ଵହ — ୧ଅନ୍ତରଂଗସାଧନଭୂତ ସ୍ଵରୂପକର୍ତା ଔର ସ୍ଵରୂପକରଣକେ ସାମର୍ଥ୍ଯରୂପ ସ୍ଵଭାଵସେ ଅନୁଗୃହୀତ ହୋନେ ପର, ଉତ୍ତର ଅଵସ୍ଥାସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୁଆ ଵହ ଉତ୍ପାଦସେ ଲକ୍ଷିତ ହୋତା ହୈ; କିନ୍ତୁ ଉସକା ଉସ ଉତ୍ପାଦକେ ସାଥ ସ୍ଵରୂପଭେଦ ନହୀଂ ହୈ, ସ୍ଵରୂପସେ ହୀ ଵୈସା ହୈ . ଔର ଜୈସେ ଵହୀ ଵସ୍ତ୍ର ନିର୍ମଲ ଅଵସ୍ଥାସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୁଆ ଔର ମଲିନ ଅଵସ୍ଥାସେ ଵ୍ଯଯକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୁଆ ଉସ ଵ୍ଯଯସେ ଲକ୍ଷିତ ହୋତା ହୈ, ପରନ୍ତୁ ଉସକା ଉସ ଵ୍ଯଯକେ ସାଥ ସ୍ଵରୂପଭେଦ ନହୀଂ ହୈ, ସ୍ଵରୂପସେ ହୀ ଵୈସା ହୈ; ଉସୀପ୍ରକାର ଵହୀ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଭୀ ଉତ୍ତର ଅଵସ୍ଥାସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୁଆ ଔର ପୂର୍ଵ ଅଵସ୍ଥାସେ ଵ୍ଯଯକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୁଆ ଉସ ଵ୍ଯଯସେ ଲକ୍ଷିତ ହୋତା ହୈ; ପରନ୍ତୁ ଉସକା ଉସ ଵ୍ଯଯକେ
୧୭୨ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
୧. ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ନିଜମେଂ ହୀ ସ୍ଵରୂପକର୍ତା ଔର ସ୍ଵରୂପକରଣ ହୋନେକୀ ସାମର୍ଥ୍ଯ ହୈ . ଯହ ସାମର୍ଥ୍ଯସ୍ଵରୂପ ସ୍ଵଭାଵ ହୀ ଅପନେ