କହାନାମାତ୍ମୀଯାତ୍ମୀଯସ୍ଯ ଵିଶେଷଲକ୍ଷଣଭୂତସ୍ଯ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵସ୍ଯାଵଷ୍ଟମ୍ଭେନୋତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ନାନାତ୍ଵଂ ସାମାନ୍ଯ- ଲକ୍ଷଣଭୂତେନ ସାଦୃଶ୍ଯୋଦ୍ଭାସିନାନୋକହତ୍ଵେନୋତ୍ଥାପିତମେକତ୍ଵଂ ତିରିଯତି, ତଥା ବହୂନାଂ ବହୁଵିଧାନାଂ ଦ୍ରଵ୍ଯାଣାମାତ୍ମୀଯାତ୍ମୀଯସ୍ଯ ଵିଶେଷଲକ୍ଷଣଭୂତସ୍ଯ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵସ୍ଯାଵଷ୍ଟମ୍ଭେନୋତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ନାନାତ୍ଵଂ ସାମାନ୍ଯ- ଲକ୍ଷଣଭୂତେନ ସାଦୃଶ୍ଯୋଦ୍ଭାସିନା ସଦିତ୍ଯସ୍ଯ ଭାଵେନୋତ୍ଥାପିତମେକତ୍ଵଂ ତିରିଯତି . ଯଥା ଚ ତେଷାମନୋ- କହାନାଂ ସାମାନ୍ଯଲକ୍ଷଣଭୂତେନ ସାଦୃଶ୍ଯୋଦ୍ଭାସିନାନୋକହତ୍ଵେନୋତ୍ଥାପିତେନୈକତ୍ଵେନ ତିରୋହିତମପି ଵିଶେଷଲକ୍ଷଣଭୂତସ୍ଯ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵସ୍ଯାଵଷ୍ଟମ୍ଭେନୋତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ନାନାତ୍ଵମୁଚ୍ଚକାସ୍ତି, ତଥା ସର୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯାଣାମପି ସାମାନ୍ଯଲକ୍ଷଣଭୂତେନ ସାଦୃଶ୍ଯୋଦ୍ଭାସିନା ସଦିତ୍ଯସ୍ଯ ଭାଵେନୋତ୍ଥାପିତେନୈକତ୍ଵେନ ତିରୋହିତମପି ଵିଶେଷ- ଲକ୍ଷଣଭୂତସ୍ଯ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵସ୍ଯାଵଷ୍ଟମ୍ଭେନୋତ୍ତିଷ୍ଠନ୍ନାନାତ୍ଵମୁଚ୍ଚକାସ୍ତି ..୯୭.. ଶୁଦ୍ଧସଂଗ୍ରହନଯେନ ସର୍ଵଗତଂ ସର୍ଵପଦାର୍ଥଵ୍ଯାପକମ୍ . ଇଦଂ କେନୋକ୍ତ ମ୍ . ଉଵଦିସଦା ଖଲୁ ଧମ୍ମଂ ଜିଣଵରଵସହେଣ ପଣ୍ଣତ୍ତଂ ଧର୍ମଂ ଵସ୍ତୁସ୍ଵଭାଵସଂଗ୍ରହମୁପଦିଶତା ଖଲୁ ସ୍ଫୁ ଟଂ ଜିନଵରଵୃଷଭେଣ ପ୍ରଜ୍ଞପ୍ତମିତି . ତଦ୍ଯଥା – ଯଥା ସର୍ଵେ ମୁକ୍ତାତ୍ମନଃ ସନ୍ତୀତ୍ଯୁକ୍ତେ ସତି ପରମାନନ୍ଦୈକଲକ୍ଷଣସୁଖାମୃତରସାସ୍ଵାଦଭରିତାଵସ୍ଥଲୋକାକାଶପ୍ରମିତଶୁଦ୍ଧାସଂଖ୍ଯେଯାତ୍ମପ୍ରଦେଶୈ-
ଜୈସେ ବହୁତସେ, ଅନେକ ପ୍ରକାରକେ ଵୃକ୍ଷୋଂକୋ ଅପନେ ଅପନେ ଵିଶେଷଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵକେ ଅଵଲମ୍ବନସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ଅନେକତ୍ଵକୋ, ସାମାନ୍ଯ ଲକ୍ଷଣଭୂତ ୧ସାଦୃଶ୍ଯଦର୍ଶକ ଵୃକ୍ଷତ୍ଵସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା ଏକତ୍ଵ ୨ତିରୋହିତ (ଅଦୃଶ୍ଯ) କର ଦେତା ହୈ, ଇସୀପ୍ରକାର ବହୁତସେ, ଅନେକପ୍ରକାରକେ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକୋ ଅପନେ -ଅପନେ ଵିଶେଷ ଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵକେ ଅଵଲମ୍ବନସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ଅନେକତ୍ଵକୋ, ସାମାନ୍ଯଲକ୍ଷଣଭୂତ ସାଦୃଶ୍ଯଦର୍ଶକ ‘ସତ୍’ ପନେସେ (-‘ସତ୍’ ଐସେ ଭାଵସେ, ଅସ୍ତିତ୍ଵସେ, ‘ହୈ’ ପନେସେ) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା ଏକତ୍ଵ ତିରୋହିତ କର ଦେତା ହୈ . ଔର ଜୈସେ ଉନ ଵୃକ୍ଷୋଂକେ ଵିଷଯମେଂ ସାମାନ୍ଯଲକ୍ଷଣଭୂତ ସାଦୃଶ୍ଯଦର୍ଶକ ଵୃକ୍ଷତ୍ଵସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ଏକତ୍ଵସେ ତିରୋହିତ ହୋନେ ପର ଭୀ (ଅପନେ -ଅପନେ) ଵିଶେଷଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵକେ ଅଵଲମ୍ବନସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା ଅନେକତ୍ଵ ସ୍ପଷ୍ଟତଯା ପ୍ରକାଶମାନ ରହତା ହୈ, (ବନା ରହତା ହୈ, ନଷ୍ଟ ନହୀଂ ହୋତା); ଉସୀପ୍ରକାର ସର୍ଵ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ଵିଷଯମେଂ ଭୀ ସାମାନ୍ଯଲକ୍ଷଣଭୂତ ସାଦୃଶ୍ଯଦର୍ଶକ ‘ସତ୍’ ପନେସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ଏକତ୍ଵସେ ତିରୋହିତ ହୋନେ ପର ଭୀ (ଅପନେ -ଅପନେ) ଵିଶେଷଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵକେ ଅଵଲମ୍ବନସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା ଅନେକତ୍ଵ ସ୍ପଷ୍ଟତଯା ପ୍ରକାଶମାନ ରହତା ହୈ
[ବହୁତସେ (ସଂଖ୍ଯାପେକ୍ଷାସେ ଅନେକ) ଔର ଅନେକ ପ୍ରକାରକେ (ଅର୍ଥାତ୍ ଆମ୍ର, ଅଶୋକାଦି) ଵୃକ୍ଷୋଂକା ଅପନା -ଅପନା ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵ ଭିନ୍ନ -ଭିନ୍ନ ହୈ, ଇସଲିଯେ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ ଉନମେଂ ଅନେକତ୍ଵ ହୈ, ପରନ୍ତୁ ଵୃକ୍ଷତ୍ଵ ଜୋ କି ସର୍ଵ ଵୃକ୍ଷୋଂକା ସାମାନ୍ଯଲକ୍ଷଣ ହୈ ଔର ଜୋ ସର୍ଵ ଵୃକ୍ଷୋଂମେଂ ସାଦୃଶ୍ଯ ବତଲାତା ହୈ, ଉସକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ ସର୍ଵ ଵୃକ୍ଷୋଂମେଂ ଏକତ୍ଵ ହୈ . ଜବ ଇସ ଏକତ୍ଵକୋ ମୁଖ୍ଯ କରତେ ହୈଂ ତବ ଅନେକତ୍ଵ ଗୌଣ ହୋ ଜାତା ହୈ; ଇସୀପ୍ରକାର ବହୁତସେ (ଅନନ୍ତ) ଔର ଅନେକ (ଛହ) ପ୍ରକାରକେ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକା
୧. ସାଦୃଶ୍ଯ = ସମାନତ୍ଵ .୨. ତିରୋହିତ = ତିରୋଭୂତ; ଆଚ୍ଛାଦିତ; ଅଦୃଶ୍ଯ .