ଯତୋ ମୋହାଦିଭିଃ ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମଭିର୍ବଦ୍ଧତ୍ଵାଜ୍ଜୀଵଃ ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧୋ ଭଵତି, ଯତଶ୍ଚ ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧତ୍ଵାତ୍ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମଫଲମୁପଭୁଂଜାନଃ ପୁନରପ୍ଯନ୍ଯୈଃ ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମଭିର୍ବଧ୍ଯତେ, ତତଃ ଵୀର୍ଯାଦ୍ଯନନ୍ତଗୁଣସ୍ଵଭାଵାତ୍ପରମାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵାଦ୍ଭିନ୍ନା ଭାଵଯିତଵ୍ଯା ଇତି ଭାଵଃ ..୧୪୭.. ଅଥ ପ୍ରାଣାନାଂ ଯତ୍ପୂର୍ଵ- ସୂତ୍ରୋଦିତଂ ପୌଦ୍ଗଲିକତ୍ଵଂ ତଦେଵ ଦର୍ଶଯତି — ଜୀଵୋ ପାଣଣିବଦ୍ଧୋ ଜୀଵଃ କର୍ତା ଚତୁର୍ଭିଃ ପ୍ରାଣୈର୍ନିବଦ୍ଧଃ ସଂବଦ୍ଧୋ ଭଵତି . କଥଂଭୂତଃ ସନ୍ . ବଦ୍ଧୋ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମୋପଲମ୍ଭଲକ୍ଷଣମୋକ୍ଷାଦ୍ଵିଲକ୍ଷଣୈର୍ବଦ୍ଧଃ . କୈର୍ବଦ୍ଧଃ . ମୋହାଦିଏହିଂ କମ୍ମେହିଂ ମୋହନୀଯାଦିକର୍ମଭିର୍ବଦ୍ଧସ୍ତତୋ ଜ୍ଞାଯତେ ମୋହାଦିକର୍ମଭିର୍ବଦ୍ଧଃ ସନ୍ ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧୋ ଭଵତି, ନ ଚ କର୍ମବନ୍ଧରହିତ ଇତି . ତତ ଏଵ ଜ୍ଞାଯତେ ପ୍ରାଣାଃ ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମୋଦଯଜନିତା ଇତି . ତଥାଵିଧଃ ସନ୍ କିଂ କରୋତି . ଉଵଭୁଂଜଦି କମ୍ମଫଲଂ ପରମସମାଧିସମୁତ୍ପନ୍ନନିତ୍ଯାନନ୍ଦୈକଲକ୍ଷଣସୁଖାମୃତଭୋଜନମଲଭମାନଃ ସନ୍ କଟୁକଵିଷସମାନମପି କର୍ମଫଲମୁପଭୁଙ୍କ୍ତେ . ବଜ୍ଝଦି ଅଣ୍ଣେହିଂ କମ୍ମେହିଂ ତତ୍କର୍ମଫଲମୁପଭୁଞ୍ଜାନଃ ସନ୍ନଯଂ ଜୀଵଃ କର୍ମରହିତାତ୍ମନୋ ଵିସଦୃଶୈରନ୍ଯକର୍ମଭିର୍ନଵତରକର୍ମଭିର୍ବଧ୍ଯତେ . ଯତଃ କାରଣାତ୍କର୍ମଫଲଂ ଭୁଞ୍ଜାନୋ ନଵତର କର୍ମାଣି ବଧ୍ନାତି, ହୋନେପର ଭୀ ଵେ ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣ ଆତ୍ମାକା ସ୍ଵରୂପ କିଂଚିତ୍ ମାତ୍ର ନହୀଂ ହୈଂ କ୍ଯୋଂକି ଵେ ପୁଦ୍ଗଲ ଦ୍ରଵ୍ଯସେ ନିର୍ମିତ ହୈଂ ..୧୪୭..
ଅବ, ପ୍ରାଣୋଂକା ପୌଦ୍ଗଲିକପନା ସିଦ୍ଧ କରତେ ହୈଂ : —
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ମୋହାଦିକୈଃ କର୍ମଭିଃ ] ମୋହାଦିକ କର୍ମୋଂସେ [ବଦ୍ଧଃ ] ବଁଧା ହୁଆ ହୋନେସେ [ଜୀଵଃ ] ଜୀଵ [ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧଃ ] ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋତା ହୁଆ [କର୍ମଫଲଂ ଉପଭୁଂଜାନଃ ] କର୍ମଫଲକୋ ଭୋଗତା ହୁଆ [ଅନ୍ଯୈଃ କର୍ମଭିଃ ] ଅନ୍ଯ କର୍ମୋଂସେ [ବଧ୍ଯତେ ] ବଁଧତା ହୈ ..୧୪୮..
ଟୀକା : — (୧) ମୋହାଦିକ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମୋଂସେ ବଁଧା ହୁଆ ହୋନେସେ ଜୀଵ ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋତା ହୈ ଔର (୨) ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋନେକେ କାରଣ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମଫଲକୋ (ମୋହୀ – ରାଗୀ – ଦ୍ଵେଷୀ ଜୀଵ ମୋହ – ରାଗ – ଦ୍ଵେଷପୂର୍ଵକ) ଭୋଗତା ହୁଆ ପୁନଃ ଭୀ ଅନ୍ଯ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମୋଂସେ ବଂଧତା ହୈ, ଇସଲିଯେ
ଜୀଵ କର୍ମଫ ଳ - ଉପଭୋଗ କରତାଂ, ବଂଧ ପାମେ କର୍ମନୋ. ୧୪୮.
୨୯୨ପ୍ରଵଚନସାର[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-