ଯେ ଯେ ନାମାମୀ ଯସ୍ଯ ଜୀଵସ୍ଯ ପରିଣାମଂ ନିମିତ୍ତମାତ୍ରୀକୃତ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲକାଯାଃ ସ୍ଵଯମେଵ କର୍ମତ୍ଵେନ ପରିଣମନ୍ତି, ଅଥ ତେ ତେ ତସ୍ଯ ଜୀଵସ୍ଯାନାଦିସଂତାନପ୍ରଵୃତ୍ତଶରୀରାନ୍ତରସଂକ୍ରାନ୍ତିମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସ୍ଵଯମେଵ ଚ ଶରୀରାଣି ଜାଯନ୍ତେ . ଅତୋଽଵଧାର୍ଯତେ ନ କର୍ମତ୍ଵପରିଣତପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକଶରୀରକର୍ତା ପୁରୁଷୋଽସ୍ତି ..୧୭୦..
ଅଥାତ୍ମନଃ ଶରୀରତ୍ଵାଭାଵମଵଧାରଯତି — ପରିଣତାଃ ପୋଗ୍ଗଲକାଯା ପୁଦ୍ଗଲସ୍କନ୍ଧାଃ ପୁଣୋ ଵି ଜୀଵସ୍ସ ପୁନରପି ଭଵାନ୍ତରେଽପି ଜୀଵସ୍ଯ ସଂଜାଯଂତେ ଦେହା ସଂଜାଯନ୍ତେ ସମ୍ଯଗ୍ଜାଯନ୍ତେ ଦେହାଃ ଶରୀରାଣୀତି . କିଂ କୃତ୍ଵା . ଦେହଂତରସଂକମଂ ପପ୍ପା ଦେହାନ୍ତରସଂକ୍ରମଂ ଭଵାନ୍ତରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଲବ୍ଧ୍ଵେତି . ଅନେନ କିମୁକ୍ତଂ ଭଵତି — ଔଦାରିକାଦିଶରୀରନାମକର୍ମରହିତପରମାତ୍ମାନମଲଭମାନେନ ଜୀଵେନ ଯାନ୍ଯୁପାର୍ଜିତାନ୍ଯୌଦାରିକାଦିଶରୀରନାମକର୍ମାଣି ତାନି ଭଵାନ୍ତରେ ପ୍ରାପ୍ତେ ସତ୍ଯୁଦଯମାଗଚ୍ଛନ୍ତି, ତଦୁଦଯେନ ନୋକର୍ମପୁଦ୍ଗଲା ଔଦାରିକାଦିଶରୀରାକାରେଣ ସ୍ଵଯମେଵ ପରିଣମନ୍ତି . ତତଃ କାରଣାଦୌଦାରିକାଦିକାଯାନାଂ ଜୀଵଃ କର୍ତା ନ ଭଵତୀତି ..୧୭୦.. ଅଥ ଶରୀରାଣି ଜୀଵସ୍ଵରୂପଂ ନ ଭଵନ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚିନୋତି — ଓରାଲିଓ ଯ ଦେହୋ ଔଦାରିକଶ୍ଚ ଦେହଃ ଦେହୋ ଵେଉଵ୍ଵିଓ ଯ ଦେହୋ ଵୈକ୍ରିଯକଶ୍ଚ ତେଜସିଓ ତୈଜସିକଃ ଆହାରଯ କମ୍ମଇଓ ଆହାରକଃ କାର୍ମଣଶ୍ଚ ପୁଗ୍ଗଲଦଵ୍ଵପ୍ପଗା ସଵ୍ଵେ ଏତେ ପଞ୍ଚ ଦେହାଃ ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକାଃ ସର୍ଵେଽପି
ଗାଥା : ୧୭୦ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [କର୍ମତ୍ଵଗତାଃ ] କର୍ମରୂପ ପରିଣତ [ତେ ତେ ] ଵେ – ଵେ [ପୁଦ୍ଗଲକାଯାଃ ] ପୁଦ୍ଗଲପିଣ୍ଡ [ଦେହାନ୍ତ ସଂକ୍ରମଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ] ଦେହାନ୍ତରରୂପ ପରିଵର୍ତନକୋ ପ୍ରାପ୍ତ କରକେ [ପୁନଃ ଅପି ] ପୁନଃ – ପୁନଃ [ଜୀଵସ୍ଯ ] ଜୀଵକେ [ଦେହାଃ ] ଶରୀର [ସଂଜାଯନ୍ତେ ] ହୋତେ ହୈଂ ..୧୭୦..
ଟୀକା : — ଜିସ ଜୀଵକେ ପରିଣାମକୋ ନିମିତ୍ତମାତ୍ର କରକେ ଜୋ – ଜୋ ଯହ ପୁଦ୍ଗଲକାଯ ସ୍ଵଯମେଵ କର୍ମରୂପ ପରିଣତ ହୋତେ ହୈଂ, ଵେ ଜୀଵକେ ଅନାଦି ସଂତତିରୂପ (ପ୍ରଵାହରୂପ) ପ୍ରଵର୍ତମାନ ଦେହାନ୍ତର (ଭଵାଂତର) ରୂପ ପରିଵର୍ତନକା ଆଶ୍ରଯ ଲେକର ଵେ – ଵେ ପୁଦ୍ଗଲପିଣ୍ଡ ସ୍ଵଯମେଵ ଶରୀର (-ଶରୀରରୂପ, ଶରୀରକେ ହୋନେମେଂ ନିମିତ୍ତରୂପ) ବନତେ ହୈଂ . ଇସସେ ନିଶ୍ଚିତ ହୋତା ହୈ କି କର୍ମରୂପ ପରିଣତ ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ଶରୀରକା କର୍ତା ଆତ୍ମା ନହୀଂ ହୈ .
ଭାଵାର୍ଥ : — ଜୀଵକେ ପରିଣାମକୋ ନିମିତ୍ତମାତ୍ର କରକେ ଜୋ ପୁଦ୍ଗଲ ସ୍ଵଯମେଵ କର୍ମରୂପ ପରିଣତ ହୋତେ ହୈଂ, ଵେ ପୁଦ୍ଗଲ ହୀ ଅନ୍ଯ ଭଵମେଂ ଶରୀରକେ ବନନେମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ ହୋତେ ହୈଂ, ଔର ନୋକର୍ମପୁଦ୍ଗଲ ସ୍ଵଯମେଵ ଶରୀରରୂପ ପରିଣମିତ ହୋତେ ହୈଂ . ଇସଲିଯେ ଶରୀରକା କର୍ତା ଆତ୍ମା ନହୀଂ ହୈ ..୧୭୦..
ଅବ ଆତ୍ମାକେ ଶରୀରପନେକା ଅଭାଵ ନିଶ୍ଚିତ କରତେ ହୈଂ : —