ਏਵਮਮੀ ਸਮੁਪਜਾਯਮਾਨਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਯਃ ਸ੍ਕਨ੍ਧਾ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਾਵਗਾਹਨਸ਼ਕ੍ਤਿਵਸ਼ਾਦੁਪਾਤ੍ਤ- ਸੌਕ੍ਸ਼੍ਮ੍ਯਸ੍ਥੌਲ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਾਕਾਰਧਾਰਣਸ਼ਕ੍ਤਿਵਸ਼ਾਦ੍ਗ੍ਰੁਹੀਤਵਿਚਿਤ੍ਰਸਂਸ੍ਥਾਨਾਃ ਸਨ੍ਤੋ ਯਥਾਸ੍ਵਂ ਪਰਮਾਣੁਸ੍ਵਰੂਪਕਥਨੇਨ ਪ੍ਰਥਮਗਾਥਾ, ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਗੁਣਵਿਵਰਣੇਨ ਦ੍ਵਿਤੀਯਾ, ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਗੁਣਾਭ੍ਯਾਂ ਦ੍ਵਯਧਿਕਤ੍ਵੇ ਸਤਿ ਬਨ੍ਧਕਥਨੇਨ ਤ੍ਰੁਤੀਯਾ, ਤਸ੍ਯੈਵ ਦ੍ਰੁਢੀਕਰਣੇਨ ਚਤੁਰ੍ਥੀ ਚੇਤਿ ਪਰਮਾਣੂਨਾਂ ਪਰਸ੍ਪਰਬਨ੍ਧਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇਨ ਪ੍ਰਥਮਸ੍ਥਲੇ ਗਾਥਾਚਤੁਸ਼੍ਟਯਂ ਗਤਮ੍ . ਅਥਾਤ੍ਮਾ ਦ੍ਵਯਣੁਕਾਦਿਪੁਦ੍ਗਲਸ੍ਕਨ੍ਧਾਨਾਂ ਕਰ੍ਤਾ ਨ ਭਵਤੀਤ੍ਯੁਪਦਿਸ਼ਤਿ — ਜਾਯਨ੍ਤੇ ਉਤ੍ਪਦ੍ਯਨ੍ਤੇ . ਕੇ ਕਰ੍ਤਾਰਃ . ਦੁਪਦੇਸਾਦੀ ਖਂਧਾ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦ੍ਯਨਨ੍ਤਾਣੁਪਰ੍ਯਨ੍ਤਾਃ ਸ੍ਕਨ੍ਧਾਃ . ਕੇ ਜਾਯਨ੍ਤੇ . ਪੁਢਵਿਜਲਤੇਉਵਾਊ ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀਜਲਤੇਜੋਵਾਯਵਃ . ਕਥਂਭੂਤਾਃ ਸਨ੍ਤਃ . ਸੁਹੁਮਾ ਵਾ ਬਾਦਰਾ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਾ ਵਾ ਬਾਦਰਾ ਵਾ . ਪੁਨਰਪਿ ਕਿਂਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਾਃ ਸਨ੍ਤਃ . ਸਸਂਠਾਣਾ ਯਥਾਸਂਭਵਂ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਚਤੁਰਸ੍ਰਾਦਿਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਵਕੀਯ- ਸਂਸ੍ਥਾਨਾਕਾਰਯੁਕ੍ਤਾਃ . ਕੈਃ ਕ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਜਾਯਨ੍ਤੇ . ਸਗਪਰਿਣਾਮੇਹਿਂ ਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਪਰਿਣਾਮੈਰਿਤਿ . ਅਥ ਵਿਸ੍ਤਰਃ — ਜੀਵਾ ਹਿ ਤਾਵਦ੍ਵਸ੍ਤੁਤਸ਼੍ਟਙ੍ਕੋਤ੍ਕੀਰ੍ਣਜ੍ਞਾਯਕੈਕਰੂਪੇਣ ਸ਼ੁਦ੍ਧਬੁਦ੍ਧੈਕਸ੍ਵਭਾਵਾ ਏਵ, ਪਸ਼੍ਚਾਦ੍ਵਯਵਹਾਰੇਣਾਨਾਦਿਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧੋਪਾਧਿਵਸ਼ੇਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਸ੍ਵਭਾਵਮਲਭਮਾਨਾਃ ਸਨ੍ਤਃ ਪ੍ਰੁਥਿਵ੍ਯਪ੍ਤੇਜੋਵਾਤਕਾਯਿਕੇਸ਼ੁ
ਅਬ, ਆਤ੍ਮਾਕੇ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੇ ਪਿਣ੍ਡਕੇ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਕਾ ਅਭਾਵ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਯਃ ਸ੍ਕਂਧਾਃ ] ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਿਕ (ਦੋ ਸੇ ਲੇਕਰ ਅਨਨ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਵਾਲੇ) ਸ੍ਕਂਧ [ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਾਃ ਵਾ ਬਾਦਰਾਃ ] ਜੋ ਕਿ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਅਥਵਾ ਬਾਦਰ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਔਰ [ਸਸਂਸ੍ਥਾਨਾਃ ] ਸਂਸ੍ਥਾਨੋਂ (ਆਕਾਰੋਂ) ਸਹਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਵੇ — [ਪ੍ਰੁਥਿਵੀਜਲਤੇਜੋਵਾਯਵਃ ] ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀ, ਜਲ, ਤੇਜ ਔਰ ਵਾਯੁਰੂਪ [ਸ੍ਵਕਪਰਿਣਾਮੈਃ ਜਾਯਨ੍ਤੇ ] ਅਪਨੇ ਪਰਿਣਾਮੋਂਸੇ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ..੧੬੭..
ਟੀਕਾ : — ਇਸ (ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤ) ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਯਹ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਦ੍ਵਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਦਿਕ ਸ੍ਕਂਧ — ਜਿਨਨੇ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟ ਅਵਗਾਹਨਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੇ ਵਸ਼ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਤਾ ਔਰ ਸ੍ਥੂਲਤਾਰੂਪ ਭੇਦ ਗ੍ਰਹਣ ਕਿਯੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜਿਨਨੇ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟ ਆਕਾਰ ਧਾਰਣ ਕਰਨੇਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕੇ ਵਸ਼ ਹੋਕਰ ਵਿਚਿਤ੍ਰ ਸਂਸ੍ਥਾਨ ਗ੍ਰਹਣ ਕਿਯੇ ਹੈਂ ਵੇ — ਅਪਨੀ
ਸ੍ਕਨ੍ਧੋ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਦ੍ਵਯਾਦਿਯੁਤ, ਸ੍ਥੂਲ -ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਨੇ ਸਾਕਾਰ ਜੇ, ਤੇ ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀ – ਵਾਯੁ – ਤੇਜ – ਜਲ ਪਰਿਣਾਮਥੀ ਨਿਜ ਥਾਯ ਛੇ. ੧੬੭.