ਸ਼ੁਦ੍ਧਜੀਵਦ੍ਰਵ੍ਯਾਦਿਦ੍ਰਵ੍ਯਜਾਤੀਨਾਮਿਤਿ ਵ੍ਯਵਹਿਤਸਂਬਨ੍ਧਃ . ਕਸ੍ਮਾਤ੍ . ਵਿਸੇਸਦੋ ਸ੍ਵਕੀਯਸ੍ਵਕੀਯਪ੍ਰਦੇਸ਼- ਕਾਲਾਕਾਰਵਿਸ਼ੇਸ਼ੈਃ ਸਂਕਰਵ੍ਯਤਿਕਰਪਰਿਹਾਰੇਣੇਤ੍ਯਰ੍ਥਃ . ਕਿਂਚ ---ਯਥਾ ਛਦ੍ਮਸ੍ਥਪੁਰੁਸ਼ਸ੍ਯਾਤੀਤਾਨਾਗਤਪਰ੍ਯਾਯਾ ਮਨਸਿ ਚਿਨ੍ਤਯਤਃ ਪ੍ਰਤਿਸ੍ਫੁ ਰਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਚ ਚਿਤ੍ਰਭਿਤ੍ਤੌ ਬਾਹੁਬਲਿਭਰਤਾਦਿਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤਰੂਪਾਣਿ ਸ਼੍ਰੇਣਿਕਤੀਰ੍ਥਕਰਾਦਿ- ਭਾਵਿਰੂਪਾਣਿ ਚ ਵਰ੍ਤਮਾਨਾਨੀਵ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ੇਣ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਥਾ ਚਿਤ੍ਰਭਿਤ੍ਤਿਸ੍ਥਾਨੀਯਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੇ ਭੂਤਭਾਵਿਨਸ਼੍ਚ ਪਰ੍ਯਾਯਾ ਯੁਗਪਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ੇਣ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਯਨ੍ਤੇ, ਨਾਸ੍ਤਿ ਵਿਰੋਧਃ . ਯਥਾਯਂ ਕੇਵਲੀ ਭਗਵਾਨ੍ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਾਨ੍ ਪਰਿਚ੍ਛਿਤ੍ਤਿਮਾਤ੍ਰੇਣ
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ ਸਮਸ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੀ ਤੀਨੋਂ ਕਾਲਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਯੁਗਪਦ੍ ਜਾਨਤਾ ਹੈ . ਯਹਾਁ ਯਹ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜ੍ਞਾਨ ਨਸ਼੍ਟ ਔਰ ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਵਰ੍ਤਮਾਨ ਕਾਲਮੇਂ ਕੈਸੇ ਜਾਨ ਸਕਤਾ ਹੈ ? ਉਸਕਾ ਸਮਾਧਾਨ ਹੈ ਕਿ — ਜਗਤਮੇਂ ਭੀ ਦੇਖਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਲ੍ਪਜ੍ਞ ਜੀਵਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਭੀ ਨਸ਼੍ਟ ਔਰ ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਵਸ੍ਤੁਓਂਕਾ ਚਿਂਤਵਨ ਕਰ ਸਕਤਾ ਹੈ, ਅਨੁਮਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਜਾਨ ਸਕਤਾ ਹੈ, ਤਦਾਕਾਰ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ; ਤਬ ਫਿ ਰ ਪੂਰ੍ਣ ਜ੍ਞਾਨ ਨਸ਼੍ਟ ਔਰ ਅਨੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਕ੍ਯੋਂ ਨ ਜਾਨ ਸਕੇਗਾ ? ਜ੍ਞਾਨਸ਼ਕ੍ਤਿ ਹੀ ਐਸੀ ਹੈ ਕਿ ਵਹ ਚਿਤ੍ਰਪਟਕੀ ਭਾਁਤਿ ਅਤੀਤ ਔਰ ਅਨਾਗਤ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ ਭੀ ਜਾਨ ਸਕਤੀ ਹੈ ਔਰ ਆਲੇਖ੍ਯਤ੍ਵਸ਼ਕ੍ਤਿਕੀ ਭਾਁਤਿ, ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੀ ਜ੍ਞੇਯਤ੍ਵ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਐਸੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨਕੀ ਅਤੀਤ ਔਰ ਅਨਾਗਤ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਭੀ ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਜ੍ਞੇਯਰੂਪ ਹੋਤੀ ਹੈਂ – ਜ੍ਞਾਤ ਹੋਤੀ ਹੈਂ
ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੀ ਅਦ੍ਭੁਤ ਜ੍ਞੇਯਤ੍ਵਸ਼ਕ੍ਤਿਕੇ ਕਾਰਣ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਸਮਸ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੀ ਤੀਨੋਂਕਾਲਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ ਏਕ ਹੀ ਸਮਯਮੇਂ ਭਾਸਿਤ ਹੋਨਾ ਅਵਿਰੁਦ੍ਧ ਹੈ ..੩੭..
ਅਬ, ਅਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੀ (ਭੀ) ਕਥਂਚਿਤ੍ (-ਕਿਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ; ਕਿਸੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ) ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਤਾ ਬਤਲਾਤੇ ਹੈਂ : —
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥ : — [ਯੇ ਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ] ਜੋ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ [ਹਿ ] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ [ਨ ਏਵ ਸਂਜਾਤਾਃ ] ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਹੁਈ ਹੈਂ, ਤਥਾ [ਯੇ ] ਜੋ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ [ਖਲੁ ] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ [ਭੂਤ੍ਵਾ ਨਸ਼੍ਟਾਃ ] ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਕਰ ਨਸ਼੍ਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈਂ, [ਤੇ ] ਵੇ [ਅਸਦ੍ਭੂਤਾਃ ਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ] ਅਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ [ਜ੍ਞਾਨਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਾਃ ਭਵਨ੍ਤਿ ] ਜ੍ਞਾਨ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਹੈਂ ..੩੮..
ਤੇ ਸੌ ਅਸਦ੍ਭੂਤ ਪਰ੍ਯਯੋ ਪਣ ਜ੍ਞਾਨਮਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਛੇ .੩੮.