அத கேவலிநாமிவ ஸர்வேஷாமபி ஸ்வபாவவிகாதாபாவஂ நிஷேதயதி — ஜதி ஸோ ஸுஹோ வ அஸுஹோ ண ஹவதி ஆதா ஸயஂ ஸஹாவேண .
யதி ஸ ஶுபோ வா அஶுபோ ந பவதி ஆத்மா ஸ்வயஂ ஸ்வபாவேந .
ஸஂஸாரோபி ந வித்யதே ஸர்வேஷாஂ ஜீவகாயாநாம் ..௪௬..
யதி கல்வேகாந்தேந ஶுபாஶுபபாவஸ்வபாவேந ஸ்வயமாத்மா ந பரிணமதே ததா ஸர்வதைவ ஸர்வதா நிர்விகாதேந ஶுத்தஸ்வபாவேநைவாவதிஷ்டதே . ததா ச ஸர்வ ஏவ பூதக்ராமாஃ ஸமஸ்தபந்தஸாதந- ஶூந்யத்வாதாஜவஂஜவாபாவஸ்வபாவதோ நித்யமுக்ததாஂ ப்ரதிபத்யேரந் . தச்ச நாப்யுபகம்யதே; ஆத்மநஃ க்ருதே ஸதி தூஷணத்வாரேண பரிஹாரஂ ததாதி ---ஜதி ஸோ ஸுஹோ வ அஸுஹோ ண ஹவதி ஆதா ஸயஂ ஸஹாவேண யதைவ ஶுத்தநயேநாத்மா ஶுபாஶுபாப்யாஂ ந பரிணமதி ததைவாஶுத்தநயேநாபி ஸ்வயஂ ஸ்வகீயோபாதாநகாரணேந ஸ்வபாவேநாஶுத்தநிஶ்சயரூபேணாபி யதி ந பரிணமதி ததா . கிஂ தூஷணஂ பவதி . ஸஂஸாரோ வி ண விஜ்ஜதி நிஸ்ஸஂஸாரஶுத்தாத்மஸ்வரூபாத்ப்ரதிபக்ஷபூதோ வ்யவஹாரநயேநாபி ஸஂஸாரோ ந வித்யதே . கேஷாம் . ஸவ்வேஸிஂ ஜீவகாயாணஂ ஸர்வேஷாஂ ஜீவஸஂகாதாநாமிதி . ததா ஹி --ஆத்மா தாவத்பரிணாமீ, ஸ ச கர்மோபாதிநிமித்தே ஸதி ஸ்ப டிகமணிரிவோபாதிஂ க்ருஹ்ணாதி, ததஃ காரணாத்ஸஂஸாராபாவோ ந பவதி . அத மதம் ---ஸஂஸாராபாவஃ
அப, கேவலீபகவாநகீ பாதி ஸமஸ்த ஜீவோஂகே ஸ்வபாவ விகாதகா அபாவ ஹோநேகா நிஷேத கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [யதி ] யதி (ஐஸா மாநா ஜாயே கி) [ஸஃ ஆத்மா ] ஆத்மா [ஸ்வயஂ ] ஸ்வயஂ [ஸ்வபாவேந ] ஸ்வபாவஸே (-அபநே பாவஸே) [ஶுபஃ வா அஶுபஃ ] ஶுப யா அஶுப [ந பவதி ] நஹீஂ ஹோதா (ஶுபாஶுப பாவமேஂ பரிணமித ஹீ நஹீஂ ஹோதா) [ஸர்வேஷாஂ ஜீவகாயாநாஂ ] தோ ஸமஸ்த ஜீவநிகாயோஂகே [ஸஂஸாரஃ அபி ] ஸஂஸார பீ [ந வித்யதே ] வித்யமாந நஹீஂ ஹை ஐஸா ஸித்த ஹோகா ..௪௬..
டீகா : — யதி ஏகாந்தஸே ஐஸா மாநா ஜாயே கி ஶுபாஶுபபாவரூப ஸ்வபாவமேஂ (-அபநே பாவமேஂ ) ஆத்மா ஸ்வயஂ பரிணமித நஹீஂ ஹோதா, தோ யஹ ஸித்த ஹுஆ கி (வஹ) ஸதா ஹீ ஸர்வதா நிர்விகாத ஶுத்தஸ்வபாவஸே ஹீ அவஸ்தித ஹை; ஔர இஸப்ரகார ஸமஸ்த ஜீவஸமூஹ, ஸமஸ்த பந்தகாரணோஂஸே ரஹித ஸித்த ஹோநேஸே ஸஂஸார அபாவரூப ஸ்வபாவகே காரண நித்யமுக்ததாகோ ப்ராப்த ஹோ