அதாநிஷ்டகார்யகாரணத்வமபிதாய த்ரிபூமிகஸ்யாபி மோஹஸ்ய க்ஷயமாஸூத்ரயதி —
மோஹேண வ ராகேண வ தோஸேண வ பரிணதஸ்ஸ ஜீவஸ்ஸ .
ஜாயதி விவிஹோ பஂதோ தம்ஹா தே ஸஂகவஇதவ்வா ..௮௪..
மோஹேந வா ராகேண வா த்வேஷேண வா பரிணதஸ்ய ஜீவஸ்ய .
ஜாயதே விவிதோ பந்தஸ்தஸ்மாத்தே ஸஂக்ஷபயிதவ்யாஃ ..௮௪..
ஏவமஸ்ய தத்த்வாப்ரதிபத்திநிமீலிதஸ்ய, மோஹேந வா ராகேண வா த்வேஷேண வா பரிணதஸ்ய,
த்ருணபடலாவச்சந்நகர்தஸஂகதஸ்ய கரேணுகுட்டநீகாத்ராஸக்தஸ்ய ப்ரதித்விரததர்ஶநோத்ததப்ரவிதாவிதஸ்ய ச
ஸிந்துரஸ்யேவ, பவதி நாம நாநாவிதோ பந்தஃ . ததோமீ அநிஷ்டகார்யகாரிணோ முமுக்ஷுணா
மோஹராகத்வேஷாஃ ஸம்யக்நிர்மூலகாஷஂ கஷித்வா க்ஷபணீயாஃ ..௮௪..
௧௪௪ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
அப, தீநோஂ ப்ரகாரகே மோஹகோ அநிஷ்ட கார்யகா காரண கஹகர உஸகா (-தீந ப்ரகாரகே
மோஹகா) க்ஷய கரநேகோ ஸூத்ர த்வாரா கஹதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [மோஹேந வா ] மோஹரூப [ராகேண வா ] ராகரூப [த்வேஷேண வா ] அதவா
த்வேஷரூப [பரிணதஸ்ய ஜீவஸ்ய] பரிணமித ஜீவகே [விவிதஃ பஂதஃ ] விவித பஂத [ஜாயதே ] ஹோதா
ஹை; [தஸ்மாத் ] இஸலியே [தே ] வே (மோஹ -ராக -த்வேஷ) [ஸஂக்ஷபயிதவ்யாஃ ] ஸம்பூர்ணதயா க்ஷய கரநே
யோக்ய ஹைஂ ..௮௪..
டீகா : — இஸப்ரகார தத்த்வ -அப்ரதிபத்தி (-வஸ்துஸ்வரூபகே அஜ்ஞாந) ஸே பஂத ஹுஏ, மோஹ-
ரூப -ராகரூப யா த்வேஷரூப பரிணமித ஹோதே ஹுஏ இஸ ஜீவகோ — காஸகே டேரஸே டகே ஹுஏ கேகா ஸஂக
கரநேவாலே ஹாதீகீ பாதி, ஹதிநீரூபீ குட்டநீகே ஶரீரமேஂ ஆஸக்த ஹாதீகீ பாதி ஔர விரோதீ
ஹாதீகோ தேககர, உத்தேஜித ஹோகர (உஸகீ ஓர) தௌதே ஹுஏ ஹாதீகீ பாதி — விவித ப்ரகாரகா
பஂத ஹோதா ஹை; இஸலியே முமுக்ஷு ஜீவகோ அநிஷ்ட கார்ய கரநேவாலே இஸ மோஹ, ராக ஔர த்வேஷகா யதாவத்
மோஹேண வ ராகேண வ தோஸேண வ பரிணதஸ்ஸ ஜீவஸ்ஸ மோஹராகத்வேஷபரிணதஸ்ய மோஹாதிரஹிதபரமாத்மஸ்வரூப-
பரிணதிச்யுதஸ்ய பஹிர்முகஜீவஸ்ய ஜாயதி விவிஹோ பஂதோ ஶுத்தோபயோகலக்ஷணோ பாவமோக்ஷஸ்தத்பலேந ஜீவ-
ப்ரதேஶகர்மப்ரதேஶாநாமத்யந்தவிஶ்லேஷோ த்ரவ்யமோக்ஷஃ, இத்தஂபூதத்ரவ்யபாவமோக்ஷாத்விலக்ஷணஃ ஸர்வப்ரகாரோபாதேயபூதஸ்வா-
பாவிகஸுகவிபரீதஸ்ய நாரகாதிதுஃகஸ்ய காரணபூதோ விவிதபந்தோ ஜாயதே . தம்ஹா தே ஸஂகவஇதவ்வா யதோ
ரே ! மோஹரூப வா ராகரூப வா த்வேஷபரிணத ஜீவநே
விதவித தாயே பஂத, தேதீ ஸர்வ தே க்ஷயயோக்ய சே . ௮௪.