ப்ரவர்தமாநப்ரவ்ருத்தியுக்தஸ்ய த்ரவ்யாஸ்தித்வேந நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தைர்குணைஃ பர்யாயைஶ்ச யதஸ்தித்வஂ த்ரவ்யஸ்ய ஸ
ஸ்வபாவஃ . யதா வா த்ரவ்யேண வா க்ஷேத்ரேண வா காலேந வா பாவேந வா பீததாதிகுணேப்யஃ
குண்டலாதிபர்யாயேப்யஶ்ச ப்ருதகநுபலப்யமாநஸ்ய கர்த்ருகரணாதிக ரணரூபேண கார்தஸ்வரஸ்வரூபமுபாதாய
ப்ரவர்தமாநப்ரவ்ருத்தியுக்தைஃ பீததாதிகுணைஃ குண்டலாதிபர்யாயைஶ்ச நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தஸ்ய கார்தஸ்வரஸ்ய
மூலஸாதநதயா தைர்நிஷ்பாதிதஂ யதஸ்தித்வஂ ஸ ஸ்வபாவஃ, ததா த்ரவ்யேண வா க்ஷேத்ரேண வா காலேந
வா பாவேந வா குணேப்யஃ பர்யாயேப்யஶ்ச ப்ருதகநுபலப்யமாநஸ்ய கர்த்ருகரணாதிகரணரூபேண
ஶுத்தாத்மத்ரவ்யாஸ்தித்வேந ச குணபர்யாயோத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யாஸ்தித்வஂ ஸாத்யத இதி . தத்யதா – யதா ஸ்வகீய-
த்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவைஃ ஸுவர்ணாதபிந்நாநாஂ பீதத்வாதிகுணகுண்டலாதிபர்யாயாணாஂ ஸஂபந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ ஏவ
ஸுவர்ணஸ்ய ஸத்பாவஃ, ததா ஸ்வகீயத்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவைஃ பரமாத்மத்ரவ்யாதபிந்நாநாஂ கேவலஜ்ஞாநாதிகுணகிஂசிதூந-
சரமஶரீராகாராதிபர்யாயாணாஂ ஸஂபந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ ஏவ முக்தாத்மத்ரவ்யஸ்ய ஸத்பாவஃ . யதா ஸ்வகீய-
த்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவைஃ பீதத்வாதிகுணகுண்டலாதிபர்யாயேப்யஃ ஸகாஶாதபிந்நஸ்ய ஸுவர்ணஸ்ய ஸம்பந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ
௧. ஜோ = ஜோ ஸுவர்ண .
௨. உநஸே = பீதத்வாதி குணோஂ ஔர குண்டலாதி பர்யாயோஂஸே . (ஸுவர்ணகா அஸ்தித்வ நிஷ்பந்ந ஹோநேமேஂ, உபஜநேமேஂ, யா
ஸித்த ஹோநேமேஂ மூலஸாதந பீதத்வாதி குண ஔர குண்டலாதி பர்யாயேஂ ஹைஂ .)
௧௭௬ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
ஸ்வரூபகோ தாரண கரகே ப்ரவர்தமாந த்ரவ்யகே அஸ்தித்வஸே ஜிநகீ உத்பத்தி ஹோதீ ஹை, — ஐஸே குணோஂ ஔர
பர்யாயோஂஸே ஜோ த்ரவ்யகா அஸ்தித்வ ஹை, வஹ ஸ்வபாவ ஹை . (த்ரவ்யஸே, க்ஷேத்ரஸே, காலஸே யா பாவஸே ஸுவர்ணஸே
பிந்ந ந திகாஈ தேநேவாலே பீதத்வாதிக ஔர குண்டலாதிககா அஸ்தித்வ வஹ ஸுவர்ணகா ஹீ அஸ்தித்வ
ஹை, க்யோஂகி பீதத்வாதிககே ஔர குண்டலாதிககே ஸ்வரூபகோ ஸுவர்ண ஹீ தாரண கரதா ஹை, இஸலியே
ஸுவர்ணகே அஸ்தித்வஸே ஹீ பீதத்வாதிககீ ஔர குண்டலாதிககீ நிஷ்பத்தி — ஸித்த — ஹோதீ ஹை; ஸுவர்ண
ந ஹோ தோ பீதத்வாதிக ஔர குண்டலாதிக பீ ந ஹோஂ, இஸீப்ரகார த்ரவ்யஸே, க்ஷேத்ரஸே, காலஸே யா பாவஸே
த்ரவ்யஸே பிந்ந நஹீஂ திகாஈ தேநேவாலே குணோஂ ஔர பர்யாயோஂகா அஸ்தித்வ வஹ த்ரவ்யகா ஹீ அஸ்தித்வ ஹை,
க்யோஂகி குணோஂ ஔர பர்யாயோஂகே ஸ்வரூபகோ த்ரவ்ய ஹீ தாரண கரதா ஹை, இஸலியே த்ரவ்யகே அஸ்தித்வஸே
ஹீ குணோஂகீ ஔர பர்யாயோஂகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை, த்ரவ்ய ந ஹோ தோ குண ஔர பர்யாயேஂ பீ ந ஹோஂ . ஐஸா
அஸ்தித்வ வஹ த்ரவ்யகா ஸ்வபாவ ஹை .)
அதவா, ஜைஸே த்ரவ்யஸே, க்ஷேத்ரஸே, காலஸே யா பாவஸே ௧ஜோ பீதத்வாதி குணோஂஸே ஔர குண்டலாதி
பர்யாயோஂஸே ப்ருதக் நஹீஂ திகாஈ தேதா; கர்தா -கரண -அதிகரணரூபஸே ஸுவர்ணகே ஸ்வரூபகோ தாரண
கரகே ப்ரவர்தமாந பீதத்வாதிகுணோஂ ஔர குண்டலாதிபர்யாயோஂஸே ஜிஸகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை, — ஐஸே
ஸுவர்ணகா, மூலஸாதநபநேஸே ௨உநஸே நிஷ்பந்ந ஹோதா ஹுஆ, ஜோ அஸ்தித்வ ஹை, வஹ ஸ்வபாவ ஹை; உஸீப்ரகார
த்ரவ்யஸே, க்ஷேத்ரஸே, காலஸே யா பாவஸே குணோஂஸே ஔர பர்யாயோஂஸே ஜோ ப்ருதக் நஹீஂ திகாஈ தேதா, கர்தா-