அத த்ரவ்யைர்த்ரவ்யாந்தரஸ்யாரம்பஂ த்ரவ்யாதர்தாந்தரத்வஂ ச ஸத்தாயாஃ ப்ரதிஹந்தி —
தவ்வஂ ஸஹாவஸித்தஂ ஸதிதி ஜிணா தச்சதோ ஸமக்காதா .
ஸித்தஂ தத ஆகமதோ ணேச்சதி ஜோ ஸோ ஹி பரஸமஓ ..௯௮..
த்ரவ்யஂ ஸ்வபாவஸித்தஂ ஸதிதி ஜிநாஸ்தத்த்வதஃ ஸமாக்யாதவந்தஃ .
ஸித்தஂ ததா ஆகமதோ நேச்சதி யஃ ஸ ஹி பரஸமயஃ ..௯௮..
ஸ்ததா கிஂசிதூநசரமஶரீராகாராதிபர்யாயைஶ்ச ஸஂகரவ்யதிகரபரிஹாரரூபஜாதிபேதேந பிந்நாநாமபி ஸர்வேஷாஂ
ஸித்தஜீவாநாஂ க்ரஹணஂ பவதி, ததா ‘ஸர்வஂ ஸத்’ இத்யுக்தே ஸஂக்ரஹநயேந ஸர்வபதார்தாநாஂ க்ரஹணஂ பவதி . அதவா
ஸேநேயஂ வநமிதமித்யுக்தே அஶ்வஹஸ்த்யாதிபதார்தாநாஂ நிம்பாம்ராதிவ்ருக்ஷாணாஂ ஸ்வகீயஸ்வகீயஜாதிபேதபிந்நாநாஂ
யுகபத்க்ரஹணஂ பவதி, ததா ஸர்வஂ ஸதித்யுக்தே ஸதி ஸாத்ருஶ்யஸத்தாபிதாநேந மஹாஸத்தாரூபேண ஶுத்தஸஂக்ரஹ-
நயேந ஸர்வபதார்தாநாஂ ஸ்வஜாத்யவிரோதேந க்ரஹணஂ பவதீத்யர்தஃ ..௯௭.. அத யதா த்ரவ்யஂ ஸ்வபாவஸித்தஂ ததா
௧௮௨ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
அபநா -அபநா ஸ்வரூபாஸ்தித்வ பிந்ந -பிந்ந ஹை இஸலியே ஸ்வரூபாஸ்தித்வகீ அபேக்ஷாஸே உநமேஂ அநேகத்வ
ஹை, பரந்து ஸத்பநா (-அஸ்தித்வபநா, ‘ஹை’ ஐஸா பாவ) ஜோ கி ஸர்வ த்ரவ்யோஂகா ஸாமாந்ய லக்ஷண ஹை ஔர
ஜோ ஸர்வத்ரவ்யோஂமேஂ ஸாத்ருஶ்ய பதலாதா ஹை உஸகீ அபேக்ஷாஸே ஸர்வத்ரவ்யோஂமேஂ ஏகத்வ ஹை . ஜப இஸ ஏகத்வகோ
முக்ய கரதே ஹைஂ தப அநேகத்வ கௌண ஹோ ஜாதா ஹை . ஔர இஸப்ரகார ஜப ஸாமாந்ய ஸத்பநேகோ முக்யதாஸே
லக்ஷமேஂ லேநே பர ஸர்வ த்ரவ்யோஂகே ஏகத்வகீ முக்யதா ஹோநேஸே அநேகத்வ கௌண ஹோ ஜாதா ஹை, தப பீ வஹ
(ஸமஸ்த த்ரவ்யோஂகா ஸ்வரூப -அஸ்தித்வ ஸஂபஂதீ) அநேகத்வ ஸ்பஷ்டதயா ப்ரகாஶமாந ஹீ ரஹதா ஹை . ]
(இஸப்ரகார ஸாத்ருஶ்ய அஸ்தித்வகா நிரூபண ஹுஆ) ..௯௭..
அப, த்ரவ்யோஂஸே த்ரவ்யாந்தரகீ உத்பத்தி ஹோநேகா ஔர த்ரவ்யஸே ஸத்தாகா ௧அர்தாந்தரத்வ ஹோநேகா
கண்டந கரதே ஹைஂ . (அர்தாத் ஐஸா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ கி கிஸீ த்ரவ்யஸே அந்ய த்ரவ்யகீ உத்பத்தி நஹீஂ
ஹோதீ ஔர த்ரவ்யஸே அஸ்தித்வ கோஈ ப்ருதக் பதார்த நஹீஂ ஹை) : —
அந்வயார்த : — [த்ரவ்யஂ ] த்ரவ்ய [ஸ்வபாவஸித்தஂ ] ஸ்வபாவஸே ஸித்த ஔர [ஸத் இதி ]
(ஸ்வபாவஸே ஹீ) ‘ஸத்’ ஹை, ஐஸா [ஜிநாஃ ] ஜிநேந்த்ரதேவநே [தத்த்வதஃ ] யதார்ததஃ [ஸமாக்யாதவந்தஃ ]
கஹா ஹை; [ததா ] இஸப்ரகார [ஆகமதஃ ] ஆகமஸே [ஸித்தஂ ] ஸித்த ஹை; [யஃ ] ஜோ [ந இச்சதி ] இஸே
நஹீஂ மாநதா [ஸஃ ] வஹ [ஹி ] வாஸ்தவமேஂ [பரஸமயஃ ] பரஸமய ஹை ..௯௮..
௧. அர்தாந்தரத்வ = அந்யபதார்தபநா .
த்ரவ்யோ ஸ்வபாவே ஸித்த நே ‘ஸத்’ — தத்த்வதஃ ஶ்ரீ ஜிநோ கஹே;
ஏ ஸித்த சே ஆகம தகீ, மாநே ந தே பரஸமய சே . ௯௮.