க்ரமப்ரவ்ருத்திமாஸாத்ய தத்தத்வயதிரேகமாபந்நாபிர்ஹேமாஂகதாதிபர்யாயமாத்ரீக்ரியேத . ததோ த்ரவ்யார்தாதேஶா-
த்ஸதுத்பாதஃ, பர்யாயார்தாதேஶாதஸத் இத்யநவத்யம் ..௧௧௧..
அத ஸதுத்பாதமநந்யத்வேந நிஶ்சிநோதி —
ஜீவோ பவஂ பவிஸ்ஸதி ணரோமரோ வா பரோ பவீய புணோ .
கிஂ தவ்வத்தஂ பஜஹதி ண ஜஹஂ அண்ணோ கஹஂ ஹோதி ..௧௧௨..
புநரஸத்பாவநிபத்த ஏவோத்பாதஃ . கஸ்மாதிதி சேத் . பூர்வபர்யாயாதந்யத்வாதிதி . யதேதஂ ஜீவத்ரவ்யே ஸதுத்பாதா-
ஸதுத்பாதவ்யாக்யாநஂ க்ருதஂ ததா ஸர்வத்ரவ்யேஷு யதாஸஂபவஂ ஜ்ஞாதவ்யமிதி ..௧௧௧.. அத பூர்வோக்தமேவ ஸதுத்பாதஂ
த்ரவ்யாதபிந்நத்வேந விவ்ருணோதி — ஜீவோ ஜீவஃ கர்தா பவஂ பவந் பரிணமந் ஸந் பவிஸ்ஸதி பவிஷ்யதி தாவத் .
கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா ]
ஜ்ஞேயதத்த்வ -ப்ரஜ்ஞாபந
௨௧௯
க்ரமப்ரவ்ருத்தி ப்ராப்த கரகே உஸ -உஸ வ்யதிரேகவ்யக்தித்வகோ ப்ராப்த ஹோதீ ஹுஈ, ஸுவர்ணகோ பாஜூபஂதாதி
பர்யாயமாத்ர (-பர்யாயமாத்ரரூப) கரதீ ஹைஂ .
இஸலியே த்ரவ்யார்திக கதநஸே ஸத் -உத்பாத ஹை, பர்யாயார்திக கதநஸே அஸத் -உத்பாத ஹை —
யஹ பாத அநவத்ய (நிர்தோஷ, அபாத்ய) ஹை .
பாவார்த : — ஜோ பஹலே வித்யமாந ஹோ உஸீகீ உத்பத்திகோ ஸத் -உத்பாத கஹதே ஹைஂ ஔர ஜோ
பஹலே வித்யமாந ந ஹோ உஸகீ உத்பத்திகோ அஸத் -உத்பாத கஹதே ஹைஂ . ஜப பர்யாயோஂகோ கௌண கரகே
த்ரவ்யகா முக்யதயா கதந கியா ஜாதா ஹை, தப தோ ஜோ வித்யமாந தா வஹீ உத்பந்ந ஹோதா ஹை, (க்யோஂகி
த்ரவ்ய தோ தீநோஂ காலமேஂ வித்யமாந ஹை); இஸலியே த்ரவ்யார்திக நயஸே தோ த்ரவ்யகோ ஸத் -உத்பாத ஹை; ஔர
ஜப த்ரவ்யகோ கௌண கரகே பர்யாயோஂகா முக்யதயா கதந கியா ஜாதா ஹை தப ஜோ வித்யமாந நஹீஂ தா
வஹ உத்பந்ந ஹோதா ஹை (க்யோஂகி வர்தமாந பர்யாய பூதகாலமேஂ வித்யமாந நஹீஂ தீ), இஸலியே பர்யாயார்திக
நயஸே த்ரவ்யகே அஸத் -உத்பாத ஹை .
யஹா யஹ லக்ஷ்யமேஂ ரகநா சாஹியே கி த்ரவ்ய ஔர பர்யாயேஂ பிந்ந -பிந்ந வஸ்துஏ நஹீஂ ஹைஂ; இஸலியே
பர்யாயோஂகீ விவக்ஷாகே ஸமய பீ, அஸத் -உத்பாதமேஂ, ஜோ பர்யாயேஂ ஹைஂ வே த்ரவ்ய ஹீ ஹைஂ, ஔர த்ரவ்யகீ
விவக்ஷாகே ஸமய பீ ஸத் -உத்பாதமேஂ, ஜோ த்ரவ்ய ஹை வே ஹீ பர்யாயேஂ ஹீ ஹைஂ ..௧௧௧..
அப (ஸர்வ பர்யாயோஂமேஂ த்ரவ்ய அநந்ய ஹை அர்தாத் வஹ கா வஹீ ஹை, இஸலியே உஸகே ஸத் -உத்பாத
– இஸப்ரகார) ஸத் -உத்பாதகோ அநந்யத்வ கே த்வாரா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ : —
ஜீவ பரிணமே தேதீ நராதிக ஏ தஶே; பண தே – ரூபே
ஶுஂ சோடதோ த்ரவ்யத்வநே ? நஹி சோடதோ க்யம அந்ய ஏ ? ௧௧௨.