தஂ ஸப்பாவணிபத்தஂ தவ்வஸஹாவஂ திஹா ஸமக்காதஂ .
யத்கலு ஸ்வலக்ஷணபூதஂ ஸ்வரூபாஸ்தித்வமர்தநிஶ்சாயகமாக்யாதஂ ஸ கலு த்ரவ்யஸ்ய ஸ்வபாவ ஏவ, ஸத்பாவநிபத்தத்வாத் த்ரவ்யஸ்வபாவஸ்ய . அதாஸௌ த்ரவ்யஸ்வபாவோ த்ரவ்யகுணபர்யாயத்வேந ஸ்தித்யுத்பாதவ்யயத்வேந ச த்ரிதயீஂ விகல்பபூமிகாமதிரூடஃ பரிஜ்ஞாயமாநஃ பரத்ரவ்யே மோஹமபோஹ்ய ஸ்வபரவிபாகஹேதுர்பவதி, ஶுத்தாத்மஸ்வரூபஂ ந ஸஂபவந்தீதி ..௧௫௩.. அத ஸ்வரூபாஸ்தித்வலக்ஷணஂ பரமாத்மத்ரவ்யஂ யோஸௌ ஜாநாதி ஸ பரத்ரவ்யே மோஹஂ ந கரோதீதி ப்ரகாஶயதி — ஜாணதி ஜாநாதி . ஜோ யஃ கர்தா . கம் . தஂ பூர்வோக்தஂ தவ்வஸஹாவஂ பரமாத்மத்ரவ்யஸ்வபாவம் . கிஂவிஶிஷ்டம் . ஸப்பாவணிபத்தஂ ஸ்வபாவஃ ஸ்வரூபஸத்தா தத்ர நிபத்தமாதீநஂ தந்மயஂ
அப, ஆத்மாகா அந்ய த்ரவ்யகே ஸாத ஸஂயுக்தபநா ஹோநே பர பீ ௧அர்த நிஶ்சாயக அஸ்தித்வகோ ஸ்வ – பர விபாககே ஹேதுகே ரூபமேஂ ஸமஜாதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [யஃ ] ஜோ ஜீவ [தஂ ] உஸ (பூர்வோக்த) [ஸத்பாவநிபத்தஂ ] அஸ்தித்வநிஷ்பந்ந, [த்ரிதா ஸமாக்யாதஂ ] தீந ப்ரகாரஸே கதித, [ஸவிகல்பஂ ] பேதோஂவாலே [த்ரவ்யஸ்வபாவஂ ] த்ரவ்யஸ்வபாவகோ [ஜாநாதி ] ஜாநதா ஹை, [ஸஃ ] வஹ [அந்யத்ரவ்யே ] அந்ய த்ரவ்யமேஂ [ந முஹ்யதி ] மோஹகோ ப்ராப்த நஹீஂ ஹோதா ..௧௫௪..
டீகா : — ஜோ, த்ரவ்யகோ நிஶ்சித கரநேவாலா, ஸ்வலக்ஷணபூத ஸ்வரூப – அஸ்தித்வ கஹா கயா ஹை வஹ வாஸ்தவமேஂ த்ரவ்யகா ஸ்வபாவ ஹீ ஹை; க்யோஂகி த்ரவ்யகா ஸ்வபாவ அஸ்தித்வநிஷ்பந்ந (அஸ்தித்வகா பநா ஹுஆ) ஹை . த்ரவ்ய – குண – பர்யாயரூபஸே ததா த்ரௌவ்ய – உத்பாத – வ்யயரூபஸே ௨த்ரயாத்மக பேதபூமிகாமேஂ ஆரூ ஐஸா யஹ த்ரவ்யஸ்வபாவ ஜ்ஞாத ஹோதா ஹுஆ, பரத்ரவ்யகே ப்ரதி மோஹகோ தூர கரகே
அஸ்தித்வதீ நிஷ்பந்ந த்ரவ்யஸ்வபாவநே த்ரிவிகல்பநே ஜே ஜாணதோ, தே ஆதமா நஹி மோஹ பரத்ரவ்யே லஹே. ௧௫௪.
௩௦௦ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-
௧. அர்த நிஶ்சாயக = த்ரவ்யகா நிஶ்சய கரநேவாலா; (த்ரவ்யகா நிர்ணய கரநேகா ஸாதந ஜோ ஸ்வரூபாஸ்தித்வ ஹை வஹ ஸ்வ -பரகா பேத கரநேமேஂ ஸாதநபூத ஹை, இஸப்ரகார இஸ காதாமேஂ ஸமஜாதே ஹைஂ .)
௨. த்ரயாத்மக = தீநஸ்வரூப; தீநகே ஸமூஹரூப (த்ரவ்யகா ஸ்வபாவ த்ரவ்ய, குண ஔர பர்யாய ஐஸே தீந பேதோஂவாலா ததா த்ரௌவ்ய, உத்பாத ஔர வ்யய ஐஸே தீந பேதோஂவாலா ஹை .)