பந்தஃ ..௧௭௭..
அயமாத்மா லோகாகாஶதுல்யாஸஂக்யேயப்ரதேஶத்வாத்ஸப்ரதேஶஃ . அத தேஷு தஸ்ய ப்ரதேஶேஷு காயவாங்மநோவர்கணாலம்பநஃ பரிஸ்பந்தோ யதா பவதி ததா கர்மபுத்கலகாயாஃ ஸ்வயமேவ பரிஸ்பந்த- ஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநரஹிதத்வேந ஸ்நிக்தரூக்ஷஸ்தாநீயராகத்வேஷபரிணதஜீவஸ்ய பந்தயோக்யஸ்நிக்தரூக்ஷபரிணாமபரிணத- புத்கலஸ்ய ச யோஸௌ பரஸ்பராவகாஹலக்ஷணஃ ஸ இத்தஂபூதபந்தோ ஜீவபுத்கலபந்த இதி த்ரிவிதபந்தலக்ஷணஂ ஜ்ஞாதவ்யம் ..௧௭௭.. அத ‘பந்தோ ஜீவஸ்ஸ ராகமாதீஹிஂ’ பூர்வஸூத்ரே யதுக்தஂ ததேவ ராகத்வஂ த்ரவ்யபந்தஸ்ய காரணமிதி விஶேஷேண ஸமர்தயதி — ஸபதேஸோ ஸோ அப்பா ஸ ப்ரஸித்தாத்மா லோகாகாஶப்ரமிதாஸஂக்யேயப்ரதேஶ- த்வாத்தாவத்ஸப்ரதேஶஃ . தேஸு பதேஸேஸு போக்கலா காயா தேஷு ப்ரதேஶேஷு கர்மவர்கணாயோக்யபுத்கலகாயாஃ கர்தாரஃ பவிஸஂதி ப்ரவிஶந்தி . கதம் . ஜஹாஜோக்கஂ மநோவசநகாயவர்கணாலம்பநவீர்யாந்தராயக்ஷயோபஶமஜநிதாத்மப்ரதேஶபரிஸ்பந்த- பரஸ்பர பரிணாமகே நிமித்தமாத்ரஸே ஜோ விஶிஷ்டதர பரஸ்பர அவகாஹ ஹை ஸோ உபயபஂத ஹை . [அர்தாத் ஜீவ ஔர கர்மபுத்கல ஏக தூஸரேகே பரிணாமமேஂ நிமித்தமாத்ர ஹோவேஂ, ஐஸா (விஶிஷ்டப்ரகாரகா – காஸப்ரகாரகா) ஜோ உநகா ஏகக்ஷேத்ராவகாஹஸஂபஂத ஹை ஸோ வஹ புத்கலஜீவாத்மக பஂத ஹை . ] ..௧௭௭.. அப, ஐஸா பதலாதே ஹைஂ கி த்ரவ்யபஂதகா ஹேது பாவபஂத ஹை : —
அந்வயார்த : — [ஸஃ ஆத்மா ] வஹ ஆத்மா [ஸப்ரதேஶஃ ] ஸப்ரதேஶ ஹை; [தேஷு ப்ரதேஶேஷு ] உந ப்ரதேஶோஂமேஂ [புத்கலாஃ காயாஃ ] புத்கலஸமூஹ [ப்ரவிஶந்தி ] ப்ரவேஶ கரதே ஹைஂ, [யதாயோக்யஂ திஷ்டந்தி ] யதாயோக்ய ரஹதே ஹைஂ, [யாந்தி ] ஜாதே ஹைஂ, [ச ] ஔர [பத்யந்தே ] பஂததே ஹைஂ ..௧௭௮..
டீகா : — யஹ ஆத்மா லோகாகாஶதுல்ய அஸஂக்யப்ரதேஶீ ஹோநேஸே ஸப்ரதேஶ ஹை . உஸகே இந ப்ரதேஶோஂமேஂ காயவர்கணா, வசநவர்கணா ஔர மநோவர்கணாகா ஆலம்பநவாலா பரிஸ்பந்த (கம்பந) ஜிஸ
புத்கலஸமூஹ ரஹே யதோசித, ஜாய சே, பஂதாய சே. ௧௭௮.
௩௩௬ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-