த்ரவ்யகர்மணா சிரஸஂசிதேந புராணேந ச, ந முச்யதே ராகபரிணதஃ; முச்யத ஏவ ஸஂஸ்ப்ருஶதைவாபிநவேந
த்ரவ்யகர்மணா சிரஸஂசிதேந புராணேந ச வைராக்யபரிணதோ ந பத்யதே; ததோவதார்யதே த்ரவ்யபந்தஸ்ய
ஸாதகதமத்வாத்ராகபரிணாம ஏவ நிஶ்சயேந பந்தஃ ..௧௭௯..
பரிணாமாதோ பஂதோ பரிணாமோ ராகதோஸமோஹஜுதோ .
பத்நாதி கர்ம . ரக்த ஏவ கர்ம பத்நாதி, ந ச வைராக்யபரிணதஃ . முச்சதி கம்மேஹிஂ ராகரஹிதப்பா முச்யதே கர்மப்யாஂ ராகரஹிதாத்மா . முச்யத ஏவ ஶுபாஶுபகர்மப்யாஂ ராகரஹிதாத்மா, ந ச பத்யதே . ஏஸோ பஂதஸமாஸோ ஏஷ ப்ரத்யக்ஷீபூதோ பந்தஸஂக்ஷேபஃ . ஜீவாணஂ ஜீவாநாஂ ஸம்பந்தீ . ஜாண ணிச்சயதோ ஜாநீஹி த்வஂ ஹே ஶிஷ்ய, நிஶ்சயதோ நிஶ்சயநயாபிப்ராயேணேதி . ஏவஂ ராகபரிணாம ஏவ பந்தகாரணஂ ஜ்ஞாத்வா ஸமஸ்தராகாதிவிகல்பஜாலத்யாகேந விஶுத்தஜ்ஞாநதர்ஶநஸ்வபாவநிஜாத்மதத்த்வே நிரந்தரஂ பாவநா கர்தவ்யேதி ..௧௭௯.. அத ஜீவபரிணாமஸ்ய ராகபரிணத ஜீவ நவீந த்ரவ்யகர்மஸே முக்த நஹீஂ ஹோதா, வைராக்யபரிணத ஹீ முக்த ஹோதா ஹை; ராகபரிணத ஜீவ ஸஂஸ்பர்ஶ கரநே (-ஸம்பந்தமேஂ ஆநே) வாலே நவீந த்ரவ்யகர்மஸே, ஔர சிரஸஂசித (தீர்ககாலஸே ஸஂசித ஐஸே) புராநே த்ரவ்யகர்மஸே பததா ஹீ ஹை, முக்த நஹீஂ ஹோதா; வைராக்யபரிணத ஜீவ ஸஂஸ்பர்ஶ கரநே (ஸம்பந்தமேஂ ஆநே) வாலே நவீந த்ரவ்யகர்மஸே ஔர சிரஸஂசித ஐஸே புராநே த்ரவ்யகர்மஸே முக்த ஹீ ஹோதா ஹை, பததா நஹீஂ ஹை; இஸஸே நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி — த்ரவ்யபந்தகா ஸாதகதம (-உத்க்ருஷ்ட ஹேது) ஹோநேஸே ராகபரிணாம ஹீ நிஶ்சயஸே பந்த ஹை ..௧௭௯..
அப, பரிணாமகா த்ரவ்யபந்தகே ஸாதகதம ராகஸே விஶிஷ்டபநா ஸவிஶேஷ ப்ரகட கரதே ஹைஂ (அர்தாத் பரிணாம த்ரவ்யபந்தகே உத்க்ருஷ்ட ஹேதுபூத ராகஸே விஶேஷதாவாலா ஹோதா ஹை ஐஸா பேத ஸஹித ப்ரகட கரதே ஹைஂ ) : —
அந்வயார்த : — [பரிணாமாத் பஂதஃ ] பரிணாமஸே பந்த ஹை, [பரிணாமஃ ராகத்வேஷமோஹயுதஃ ] (ஜோ) பரிணாம ராக – த்வேஷ – மோஹயுக்த ஹை . [மோஹப்ரத்வேஷௌ அஶுபௌ ] (உநமேஂஸே) மோஹ ஔர த்வேஷ அஶுப
௩௩௮ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-