ஆத்மநோ ஹி பரத்ரவ்யாவிபாகேந பரத்ரவ்யோபரஜ்யமாநஸ்வதர்மவிபாகேந சாஶுத்தத்வநிபந்தநஂ ந கிஂசநாப்யந்யதஸத்தேதுமத்த்வேநாத்யந்தவத்த்வாத்பரதஃஸித்தத்வாச்ச த்ருவமஸ்தி . த்ருவ உபயோகாத்மா ஶுத்த ஆத்மைவ . அதோத்ருவஂ ஶரீராதிகமுபலப்யமாநமபி நோபலபே, ஶுத்தாத்மாநமுபலபே த்ருவம் ..௧௯௩.. த்ருவத்வாந்ந பாவநீயமித்யாக்யாதி — ண ஸஂதி துவா த்ருவா அவிநஶ்வரா நித்யா ந ஸந்தி . கஸ்ய . ஜீவஸ்ஸ ஜீவஸ்ய . கே தே . தேஹா வா தவிணா வா தேஹா வா த்ரவ்யாணி வா, ஸர்வப்ரகாரஶுசிபூதாத்தேஹரஹிதாத்பரமாத்மநோ
அப, ஐஸா உபதேஶ தேதே ஹைஂ கி அத்ருவபநேகே காரண ஆத்மாகே அதிரிக்த தூஸரா குச பீ உபலப்த கரநே யோக்ய நஹீஂ ஹை : —
அந்வயார்த : — [தேஹாஃ வா ] ஶரீர, [த்ரவிணாநி வா ] தந, [ஸுகதுஃகே ] ஸுக -துஃக [வா அத ] அதவா [ஶத்ருமித்ரஜநாஃ ] ஶத்ருமித்ரஜந (யஹ குச) [ஜீவஸ்ய ] ஜீவகே [த்ருவாஃ ந ஸந்தி ] த்ருவ நஹீஂ ஹைஂ; [த்ருவஃ ] த்ருவ தோ [உபயோகாத்மகஃ ஆத்மா ] உபயோகாத்மக ஆத்மா ஹை ..௧௯௩..
டீகா : — ஜோ பரத்ரவ்யஸே அபிந்ந ஹோநேகே காரண ஔர பரத்ரவ்யகே த்வாரா ௧உபரக்த ஹோநேவாலே ஸ்வதர்மஸே பிந்ந ஹோநேகே காரண ஆத்மாகோ அஶுத்தபநேகா காரண ஹை, ஐஸா (ஆத்மாகே அதிரிக்த) தூஸரா கோஈ பீ த்ருவ நஹீஂ ஹை, க்யோஂகி வஹ ௨அஸத் ஔர ௩ஹேதுமாந் ஹோநேஸே ஆதி – அந்தவாலா ஔர பரதஃஸித்த ஹை; த்ருவ தோ உபயோகாத்மக ஶுத்த ஆத்மா ஹீ ஹை . ஐஸா ஹோநேஸே மைஂ உபலப்யமாந அத்ருவ ஐஸே ஶரீராதிகோ — வே உபலப்த ஹோநே பர பீ — உபலப்த நஹீஂ கரதா, ஔர த்ருவ ஐஸே ஶுத்தாத்மாகோ உபலப்த கரதா ஹூ ..௧௯௩..
ஜீவநே நதீ கஂஈ த்ருவ, த்ருவ உபயோக – ஆத்மக ஜீவ சே. ௧௯௩.
௧. உபரக்த = மலிந; விகாரீ [பரத்ரவ்யகே நிமித்தஸே ஆத்மாகா ஸ்வதர்ம உபரக்த ஹோதா ஹை .]]
௨. அஸத் = அஸ்தித்வ ரஹித (அநித்ய); [தந – தேஹாதிக புத்கல பர்யாய ஹைஂ, இஸலியே அஸத் ஹைஂ, இஸீலியே ஆதிஅந்தவாலீ ஹைஂ .]]
௩. ஹேதுமாந் = ஸஹேதுக; ஜிஸகீ உத்பத்திமேஂ கோஈ பீ நிமித்த ஹோ ஐஸா . [தேஹ – தநாதிகீ உத்பத்திமேஂ கோஈ பீ நிமித்த ஹோதா ஹை, இஸலியே வே பரதஃ ஸித்த ஹைஂ; ஸ்வதஃ ஸித்த நஹீஂ .]