ணத்தி விணா பரிணாமஂ அத்தோ அத்தஂ விணேஹ பரிணாமோ .
ந கலு பரிணாமமந்தரேண வஸ்து ஸத்தாமாலம்பதே . வஸ்துநோ த்ரவ்யாதிபிஃ பரிணாமாத் ப்ருதகுபலம்பாபாவாந்நிஃபரிணாமஸ்ய கரஶ்ருஂககல்பத்வாத் த்ரஶ்யமாநகோரஸாதிபரிணாமவிரோதாச்ச . பாவார்தஃ ..௯.. அத நித்யைகாந்தக்ஷணிகைகாந்தநிஷேதார்தஂ பரிணாமபரிணாமிநோஃ பரஸ்பரஂ கதஂசிதபேதஂ தர்ஶயதி — ணத்தி விணா பரிணாமஂ அத்தோ முக்தஜீவே தாவத்கத்யதே, ஸித்தபர்யாயரூபஶுத்தபரிணாமஂ விநா ஶுத்தஜீவபதார்தோ நாஸ்தி . கஸ்மாத் . ஸஂஜ்ஞாலக்ஷணப்ரயோஜநாதிபேதேபி ப்ரதேஶபேதாபாவாத் . அத்தஂ விணேஹ பரிணாமோ முக்தாத்மபதார்தஂ விநா இஹ ஜகதி ஶுத்தாத்மோபலம்பலக்ஷணஃ ஸித்தபர்யாயரூபஃ ஶுத்தபரிணாமோ நாஸ்தி . கஸ்மாத் . ஸஂஜ்ஞாதிபேதேபி ப்ரதேஶபேதாபாவாத் . தவ்வகுணபஜ்ஜயத்தோ ஆத்மஸ்வரூபஂ த்ரவ்யஂ, தத்ரைவ கேவலஜ்ஞாநாதயோ குணாஃ, ஸித்தரூபஃ பர்யாயஶ்ச, இத்யுக்தலக்ஷணேஷு த்ரவ்யகுணபர்யாயேஷு திஷ்டதீதி த்ரவ்யகுணபர்யாயஸ்தோ பவதி . ஸ
ஸித்தாந்த க்ரந்தோஂமேஂ ஜீவகே அஸஂக்ய பரிணாமோஂகோ மத்யம வர்ணநஸே சௌதஹ குணஸ்தாநரூப கஹா கயா ஹை . உந குணஸ்தாநோஂகோ ஸஂக்ஷேபஸே ‘உபயோக’ ரூப வர்ணந கரதே ஹுஏ, ப்ரதம தீந குணஸ்தாநோஂமேஂ தாரதம்யபூர்வக (கடதா ஹுஆ) அஶுபோபயோக, சௌதே ஸே சட்டே குணஸ்தாந தக தாரதம்ய பூர்வக (பதா ஹுஆ) ஶுபோபயோக, ஸாதவேஂஸே பாரஹவேஂ குணஸ்தாந தக தாரதம்ய பூர்வக ஶுத்தோபயோக ஔர அந்திம தோ குணஸ்தாநோஂமேஂ ஶுத்தோபயோககா பல கஹா கயா ஹை, — ஐஸா வர்ணந கதஂசித் ஹோ ஸகதா ஹை ..௯..
அப பரிணாம வஸ்துகா ஸ்வபாவ ஹை யஹ நிஶ்சய கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [இஹ ] இஸ லோகமேஂ [பரிணாமஂ விநா ] பரிணாமகே பிநா [அர்தஃ நாஸ்தி ] பதார்த நஹீஂ ஹை, [அர்தஂ விநா ] பதார்தகே பிநா [பரிணாமஃ ] பரிணாம நஹீஂ ஹை; [அர்தஃ ] பதார்த [த்ரவ்யகுணபர்யயஸ்தஃ ] த்ரவ்ய -குண -பர்யாயமேஂ ரஹநேவாலா ஔர [அஸ்தித்வநிர்வ்ருத்தஃ ] (உத்பாத- வ்யயத்ரௌவ்யமய) அஸ்தித்வஸே பநா ஹுஆ ஹை ..௧௦..
டீகா : — பரிணாமகே பிநா வஸ்து அஸ்தித்வ தாரண நஹீஂ கரதீ, க்யோஂகி வஸ்து த்ரவ்யாதிகே த்வாரா (த்ரவ்ய -க்ஷேத்ர -கால -பாவஸே) பரிணாமஸே பிந்ந அநுபவமேஂ (தேகநேமேஂ) நஹீஂ ஆதீ, க்யோஂகி
குண -த்ரவ்ய -பர்யயஸ்தித நே அஸ்தித்வஸித்த பதார்த சே .௧௦.