அதாஸ்ய பகவதோதீந்த்ரியஜ்ஞாநபரிணதத்வாதேவ ந கிஂசித்பரோக்ஷஂ பவதீத்யபிப்ரைதி — ணத்தி பரோக்கஂ கிஂசி வி ஸமஂத ஸவ்வக்ககுணஸமித்தஸ்ஸ .
பாதநிகா . தத்யதா – அதாதீந்த்ரியஜ்ஞாநபரிணதத்வாத்கேவலிநஃ ஸர்வஂ ப்ரத்யக்ஷஂ பவதீதி ப்ரதிபாதயதி — பச்சக்கா ஸவ்வதவ்வபஜ்ஜாயா ஸர்வத்ரவ்யபர்யாயாஃ ப்ரத்யக்ஷா பவந்தி . கஸ்ய . கேவலிநஃ . கிஂ குர்வதஃ . பரிணமதோ பரிணமமாநஸ்ய . கலு ஸ்பு டம் . கிம் . ணாணஂ அநந்தபதார்தபரிச்சித்திஸமர்தஂ கேவலஜ்ஞாநம் . தர்ஹி கிஂ க்ரமேண ஜாநாதி . ஸோ ணேவ தே விஜாணதி உக்கஹபுவ்வாஹிஂ கிரியாஹிஂ ஸ ச பகவாந்நைவ தாந் ஜாநாத்யவக்ரஹபூர்வாபிஃ க்ரியாபிஃ, கிஂது யுகபதித்யர்தஃ . இதோ விஸ்தர : – அநாத்யநந்தமஹேதுகஂ சிதாநந்தைகஸ்வபாவஂ நிஜ- ஶுத்தாத்மாநமுபாதேயஂ க்ருத்வா கேவலஜ்ஞாநோத்பத்தேர்பீஜபூதேநாகமபாஷயா ஶுக்லத்யாநஸஂஜ்ஞேந ராகாதிவிகல்ப- ஜாலரஹிதஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநேந யதாயமாத்மா பரிணமதி, ததா ஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநபலபூதகேவலஜ்ஞாந- பரிச்சித்த்யாகாரபரிணதஸ்ய தஸ்மிந்நேவ க்ஷணே க்ரமப்ரவ்ருத்தக்ஷாயோபஶமிகஜ்ஞாநாபாவாதக்ரமஸமாக்ராந்தஸமஸ்த- த்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவதயா ஸர்வத்ரவ்யகுணபர்யாயா அஸ்யாத்மநஃ ப்ரத்யக்ஷா பவந்தீத்யபிப்ராயஃ ..௨௧.. அத ஸர்வஂ உஸகே நிமித்தஸே ஸர்வ காதிகர்மோஂகா க்ஷய ஹோ ஜாதா ஹை ஔர உஸ க்ஷய ஹோநேகே ஸமய ஹீ ஆத்மா ஸ்வயமேவ கேவலஜ்ஞாநரூப பரிணமித ஹோநே லகதா ஹை . வே கேவலஜ்ஞாநீ பகவாந க்ஷாயோபஶமிக ஜ்ஞாநவாலே ஜீவோஂகீ பாதி அவக்ரஹ -இஹா -அவாய ஔர தாரணாரூப க்ரமஸே நஹீஂ ஜாநதே கிந்து ஸர்வ த்ரவ்ய, க்ஷேத்ர, கால, பாவகோ யுகபத் ஜாநதே ஹைஂ . இஸப்ரகார உநகே ஸப குச ப்ரத்யக்ஷ ஹோதா ஹை ..௨௧..
அப அதீந்த்ரிய ஜ்ஞாநரூப பரிணமித ஹோநேஸே ஹீ இந பகவாநகோ குச பீ பரோக்ஷ நஹீஂ ஹை, ஐஸா அபிப்ராய ப்ரகட கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [ஸதா அக்ஷாதீதஸ்ய ] ஜோ ஸதா இந்த்ரியாதீத ஹைஂ, [ஸமந்ததஃ ஸர்வாக்ஷகுண- ஸம்ருத்தஸ்ய ] ஜோ ஸர்வ ஓரஸே ( – ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே) ஸர்வ இந்த்ரிய குணோஂஸே ஸம்ருத்த ஹைஂ [ஸ்வயமேவ ஹி ஜ்ஞாநஜாதஸ்ய ] ஔர ஜோ ஸ்வயமேவ ஜ்ஞாநரூப ஹுஏ ஹைஂ, உந கேவலீ பகவாநகோ [கிஂசித் அபி ] குச பீ [பரோக்ஷஂ நாஸ்தி ] பரோக்ஷ நஹீஂ ஹை ..௨௨..
ந பரோக்ஷ கஈ பண ஸர்வதஃ ஸர்வாக்ஷகுண ஸம்ருத்தநே, இந்த்ரிய -அதீத ஸதைவ நே ஸ்வயமேவ ஜ்ஞாந தயேலநே.௨௨.
௩௮ப்ரவசநஸார[ பகவாநஶ்ரீகுஂதகுஂத-