యదాయమాత్మా దుఃఖస్య సాధనీభూతాం ద్వేషరూపామిన్ద్రియార్థానురాగరూపాం చాశుభోపయోగ-
భూమికామతిక్రమ్య దేవగురుయతిపూజాదానశీలోపవాసప్రీతిలక్షణం ధర్మానురాగమంగీకరోతి తదేన్ద్రియ-
సుఖస్య సాధనీభూతాం శుభోపయోగభూమికామధిరూఢోభిలప్యేత ..౬౯..
భూతమ్ . అవిచ్ఛిదం మణువదేవపదిభావం యథా పూర్వమర్హదవస్థాయాం మనుజదేవేన్ద్రాదయః సమవశరణే సమాగత్య
నమస్కుర్వన్తి తేన ప్రభుత్వం భవతి, తదతిక్రాన్తత్వాదతిక్రాన్తమనుజదేవపతిభావమ్ . పునశ్చ కింవిశిష్టమ్ .
అపుణబ్భావణిబద్ధం ద్రవ్యక్షేత్రాదిపఞ్చప్రకారభవాద్విలక్షణః శుద్ధబుద్ధైకస్వభావనిజాత్మోపలమ్భలక్షణో యోసౌ
మోక్షస్తస్యాధీనత్వాదపునర్భావనిబద్ధమితి భావః ..✽౪.. ఏవం నమస్కారముఖ్యత్వేన గాథాద్వయం గతమ్ . ఇతి
గాథాష్టకేన పఞ్చమస్థలం జ్ఞాతవ్యమ్ . ఏవమష్టాదశగాథాభిః స్థలపఞ్చకే న సుఖప్రపఞ్చనామాన్తరాధికారో
గతః . ఇతి పూర్వోక్తప్రకారేణ ‘ఏస సురాసుర’ ఇత్యాది చతుర్దశగాథాభిః పీఠికా గతా, తదనన్తరం
సప్తగాథాభిః సామాన్యసర్వజ్ఞసిద్ధిః, తదనన్తరం త్రయస్త్రింశద్గాథాభిః జ్ఞానప్రపఞ్చః, తదనన్తర-
మష్టాదశగాథాభిః సుఖప్రపఞ్చ ఇతి సముదాయేన ద్వాసప్తతిగాథాభిరన్తరాధికారచతుష్టయేన శుద్ధోపయోగాధికారః
సమాప్తః .. ఇత ఊర్ద్ధ్వం పఞ్చవింశతిగాథాపర్యన్తం జ్ఞానకణ్డికాచతుష్టయాభిధానోధికారః ప్రారభ్యతే . తత్ర
పఞ్చవింశతిగాథామధ్యే ప్రథమం తావచ్ఛుభాశుభవిషయే మూఢత్వనిరాకరణార్థం ‘దేవదజదిగురు’ ఇత్యాది
దశగాథాపర్యన్తం ప్రథమజ్ఞానకణ్డికా కథ్యతే . తదనన్తరమాప్తాత్మస్వరూపపరిజ్ఞానవిషయే మూఢత్వనిరాకరణార్థం
‘చత్తా పావారంభం’ ఇత్యాది సప్తగాథాపర్యన్తం ద్వితీయజ్ఞానకణ్డికా . అథానన్తరం ద్రవ్యగుణపర్యాయపరిజ్ఞానవిషయే
మూఢత్వనిరాక రణార్థం ‘దవ్వాదీఏసు’ ఇత్యాది గాథాషట్క పర్యన్తం తృతీయజ్ఞానక ణ్డికా . తదనన్తరం స్వపర-
తత్త్వపరిజ్ఞానవిషయే మూఢత్వనిరాకరణార్థం ‘ణాణప్పగం’ ఇత్యాది గాథాద్వయేన చతుర్థజ్ఞానకణ్డికా . ఇతి
జ్ఞానకణ్డికాచతుష్టయాభిధానాధికారే సముదాయపాతనికా . అథేదానీం ప్రథమజ్ఞానకణ్డికాయాం స్వతన్త్ర-
వ్యాఖ్యానేన గాథాచతుష్టయం, తదనన్తరం పుణ్యం జీవస్య విషయతృష్ణాముత్పాదయతీతి కథనరూపేణ గాథాచతుష్టయం,
తదనన్తరముపసంహారరూపేణ గాథాద్వయం, ఇతి స్థలత్రయపర్యన్తం క్రమేణ వ్యాఖ్యానం క్రియతే . తద్యథా --అథ యద్యపి
పూర్వం గాథాషట్కేనేన్ద్రియసుఖస్వరూపం భణితం తథాపి పునరపి తదేవ విస్తరేణ కథయన్ సన్ తత్సాధకం
శుభోపయోగం ప్రతిపాదయతి, అథవా ద్వితీయపాతనికా --పీఠికాయాం యచ్ఛుభోపయోగస్వరూపం సూచితం
తస్యేదానీమిన్ద్రియసుఖవిశేషవిచారప్రస్తావే తత్సాధకత్వేన విశేషవివరణం కరోతి ---దేవదజదిగురుపూజాసు చేవ
దాణమ్మి వా సుసీలేసు దేవతాయతిగురుపూజాసు చైవ దానే వా సుశీలేషు ఉవవాసాదిసు రత్తో తథైవోపవాసాదిషు చ
రక్త ఆసక్తః అప్పా జీవః సుహోవఓగప్పగో శుభోపయోగాత్మకో భణ్యతే ఇతి . తథాహి – దేవతా
౧౨౦ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
టీకా : – జబ యహ ఆత్మా దుఃఖకీ సాధనా భూత ఐసీ ద్వేషరూప తథా ఇన్ద్రియ విషయకీ
అనురాగరూప అశుభోపయోగ భూమికాకా ఉల్లంఘన కరకే, దేవ -గురు -యతికీ పూజా, దాన, శీల ఔర
ఉపవాసాదికకే ప్రీతిస్వరూప ధర్మానురాగకో అంగీకార కరతా హై తబ వహ ఇన్ద్రియసుఖకీ సాధనభూత
శుభోపయోగభూమికామేం ఆరూఢ కహలాతా హై .