న చ తైరుత్పాదాదిభిర్గుణపర్యాయైర్వా సహ ద్రవ్యం లక్ష్యలక్షణభేదేపి స్వరూపభేదముపవ్రజతి,
స్వరూపత ఏవ ద్రవ్యస్య తథావిధత్వాదుత్తరీయవత్ .
యథా ఖలూత్తరీయముపాత్తమలినావస్థం ప్రక్షాలితమమలావస్థయోత్పద్యమానం తేనోత్పాదేన లక్ష్యతే, న
చ తేన సహ స్వరూపభేదముపవ్రజతి, స్వరూపత ఏవ తథావిధత్వమవలమ్బతే, తథా ద్రవ్యమపి
సముపాత్తప్రాక్తనావస్థం సముచితబహిరంగసాధనసన్నిధిసద్భావే విచిత్రబహుతరావస్థానం స్వరూపకర్తృకరణ-
సామర్థ్యస్వభావేనాన్తరంగసాధనతాముపాగతేనానుగృహీతముత్తరావస్థయోత్పద్యమానం తేనోత్పాదేన లక్ష్యతే, న చ
తేన సహ స్వరూపభేదముపవ్రజతి, స్వరూపత ఏవ తథావిధత్వమవలమ్బతే . యథా చ తదేవోత్తరీయ-
మమలావస్థయోత్పద్యమానం మలినావస్థయా వ్యయమానం తేన వ్యయేన లక్ష్యతే, న చ తేన సహ స్వరూపభేద-
కరోతి, స్వరూపత ఏవ తథావిధత్వమవలమ్బతే . తథావిధత్వం కోర్థః . ఉత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యగుణపర్యాయస్వరూపేణ
పరిణమతి, తథా సర్వద్రవ్యాణి స్వకీయస్వకీయయథోచితోత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యైస్తథైవ గుణపర్యాయైశ్చ సహ యద్యపి
సంజ్ఞాలక్షణప్రయోజనాదిభిర్భేదం కుర్వన్తి తథాపి సత్తాస్వరూపేణ భేదం న కుర్వన్తి, స్వభావత ఏవ
తథావిధత్వమవలమ్బన్తే . తథావిధత్వం కోర్థః . ఉత్పాదవ్యయాదిస్వరూపేణ పరిణమన్తి . అథవా యథా వస్త్రం
౧. ద్రవ్యమేం నిజమేం హీ స్వరూపకర్తా ఔర స్వరూపకరణ హోనేకీ సామర్థ్య హై . యహ సామర్థ్యస్వరూప స్వభావ హీ అపనే
పరిణమనమేం (అవస్థాంతర కరనేమేం) అన్తరంగ సాధన హై .
౧౭౨ప్రవచనసార[ భగవానశ్రీకుందకుంద-
ద్రవ్యకా ఉన ఉత్పాదాదికే సాథ అథవా గుణపర్యాయోంకే సాథ లక్ష్య -లక్షణ భేద హోనే పర
భీ స్వరూపభేద నహీం హై . స్వరూపసే హీ ద్రవ్య వైసా (ఉత్పాదాది అథవా గుణపర్యాయవాలా) హై —
వస్త్రకే సమాన .
జైసే మలిన అవస్థాకో ప్రాప్త వస్త్ర, ధోనే పర నిర్మల అవస్థాసే (-నిర్మల అవస్థారూప,
నిర్మల అవస్థాకీ అపేక్షాసే) ఉత్పన్న హోతా హుఆ ఉస ఉత్పాదసే లక్షిత హోతా హై; కిన్తు ఉసకా
ఉస ఉత్పాదకే సాథ స్వరూప భేద నహీం హై, స్వరూపసే హీ వైసా హై (అర్థాత్ స్వయం ఉత్పాదరూపసే
హీ పరిణత హై); ఉసీప్రకార జిసనే పూర్వ అవస్థా ప్రాప్త కీ హై ఐసా ద్రవ్య భీ — జో కి ఉచిత
బహిరంగ సాధనోంకే సాన్నిధ్య (నికటతా; హాజరీ) కే సద్భావమేం అనేక ప్రకారకీ బహుతసీ
అవస్థాయేం కరతా హై వహ — ౧అన్తరంగసాధనభూత స్వరూపకర్తా ఔర స్వరూపకరణకే సామర్థ్యరూప
స్వభావసే అనుగృహీత హోనే పర, ఉత్తర అవస్థాసే ఉత్పన్న హోతా హుఆ వహ ఉత్పాదసే లక్షిత హోతా
హై; కిన్తు ఉసకా ఉస ఉత్పాదకే సాథ స్వరూపభేద నహీం హై, స్వరూపసే హీ వైసా హై . ఔర జైసే
వహీ వస్త్ర నిర్మల అవస్థాసే ఉత్పన్న హోతా హుఆ ఔర మలిన అవస్థాసే వ్యయకో ప్రాప్త హోతా
హుఆ ఉస వ్యయసే లక్షిత హోతా హై, పరన్తు ఉసకా ఉస వ్యయకే సాథ స్వరూపభేద నహీం హై,
స్వరూపసే హీ వైసా హై; ఉసీప్రకార వహీ ద్రవ్య భీ ఉత్తర అవస్థాసే ఉత్పన్న హోతా హుఆ ఔర పూర్వ
అవస్థాసే వ్యయకో ప్రాప్త హోతా హుఆ ఉస వ్యయసే లక్షిత హోతా హై; పరన్తు ఉసకా ఉస వ్యయకే